Wznowienie postępowania karnego szansą na niższy wyrok

Choć prokuratura nie wznowi postępowania z urzędu skazany za zabójstwo ma szansę na niższy wyrok, bo ktoś inny przyznał się do winy.

Aktualizacja: 15.10.2014 13:06 Publikacja: 15.10.2014 07:30

Wznowienie postępowania karnego szansą na niższy wyrok

Foto: Fotorzepa, Piotr Kowalczyk

Takiej sprawy jeszcze w Polsce nie było. Jacek W., skazany prawomocnie na dożywocie za zabójstwo Tomasza S., odsiaduje karę za zabójstwo, do którego kilka miesięcy temu przyznał się ktoś inny. Co na to prokuratura? Nie jest jednomyślna. Prokuratura Generalna jest za wznowieniem postępowania w sprawie W., ale prokuratura apelacyjna, która ją prowadziła, nie widzi podstaw. Z wnioskiem o wznowienie wystąpił obrońca W. Sąd Najwyższy jeszcze w tym tygodniu wyznaczy termin rozprawy.

Są wątpliwości

Sprawa nie jest prosta. Adwokat Jakub Orłowski, pełnomocnik W., uważa, że ponieważ pojawiły się nowe okoliczności, prokuratura ma przesłanki, by złożyć wniosek o wznowienie postępowania. Ta jednak jest innego zdania.

– W ocenie naszych prokuratorów nie ma podstaw do skierowania z urzędu wniosku do SN o wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania – twierdzi Janusz Kordulski, rzecznik Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku. I dodaje, że jeśli SN tego zażąda, PA przekaże mu wszystkie materiały sprawy.

Złożenie wniosku przez prokuraturę oznaczałoby przyznanie się do błędu sprzed lat. Mimo to prokurator Prokuratury Generalnej Krzysztof Parchimowicz w stanowisku przesłanym do SN, do którego dotarła „Rz", pisze, że nowe fakty uzasadniają wznowienie. Konfrontowane ze zgromadzonym materiałem dowodowym uzasadniają wysokie prawdopodobieństwo, że W. został skazany za przestępstwo zagrożone karą surowszą (zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem).

– Wszystkie dowody dotyczące odpowiedzialności W. za zabójstwo powinny być przeprowadzone ponownie z możliwie pełnym zachowaniem zasad bezpośredniości i konrtradyktoryjności oraz ocenione przez właściwy sąd – podkreśla PG.

Oceni Sąd Najwyższy

Do wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem (art. 540 k.p.k.)może dojść w kilku sytuacjach, m.in. kiedy po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe fakty lub dowody nieznane przedtem sądowi, wskazujące na to, że np. skazany nie popełnił czynu albo czyn nie był przestępstwem.

– Przepis o wznowieniu jest rygorystycznie interpretowany przez sądy apelacyjne i Sąd Najwyższy – uważa Marcin Wolny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

– To szczególna instytucja, bo tworzy wyłom od zasady niepodważalności wyroku, trzeba ją więc stosować rozsądnie – uważa adwokat Mariusz Paplaczyk. Twierdzi, że jedną z przesłanek wznowienia jest powoływanie się na nowe fakty i dowody, które mogły mieć wpływ na udowodnienie winy. Chodzi tylko o te, które nie były wcześniej znane.

Opinia dla „Rz"

Andrzej Zoll, profesor prawa karnego, Uniwersytet Jagielloński

To wyjątkowa instytucja i należy z niej korzystać bardzo rozważnie. Nie może być mowy o dalszej rozbudowie przesłanek składania wniosku o wznowienie postępowania. Nie możemy zapominać, ?że w polskim prawie obowiązuje powaga rzeczy osądzonej. Przepis pozwalający na wznowienie musi istnieć na wypadek pomyłki prokuratury czy sądu czy też wystąpienia nowych okoliczności. ?Dla mnie przepis jest jasny i precyzyjny. Przesłanka traktująca o nowych faktach i dowodach nieznanych przedtem sądowi musi dotyczyć okoliczności, które stanowiły o uznaniu winy skazanego ?lub jego uniewinnieniu. Nie każdy drobiazg czy okoliczność jest brany pod uwagę.

Takiej sprawy jeszcze w Polsce nie było. Jacek W., skazany prawomocnie na dożywocie za zabójstwo Tomasza S., odsiaduje karę za zabójstwo, do którego kilka miesięcy temu przyznał się ktoś inny. Co na to prokuratura? Nie jest jednomyślna. Prokuratura Generalna jest za wznowieniem postępowania w sprawie W., ale prokuratura apelacyjna, która ją prowadziła, nie widzi podstaw. Z wnioskiem o wznowienie wystąpił obrońca W. Sąd Najwyższy jeszcze w tym tygodniu wyznaczy termin rozprawy.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku