Wojewoda może unieważnić paszport osobie wobec której wszczęto postępowanie karne

Z wnioskiem o unieważnienie paszportu Dawida S. wystąpił prokurator rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju. W tym czasie toczyło się śledztwo  zawieszone z powodu nieustalenia miejsca   pobytu Dawida S. Wydano nakaz tymczasowego aresztowania i list gończy.

Dawid S. wymeldował się z miejsca stałego pobytu w Jastrzębiu-Zdroju we wrześniu 2007 r. Podobno wyjechał do Holandii, ale do tej pory nie ustalono, czy rzeczywiście tam przebywa. Wojewoda śląski, do którego wpłynął wniosek prokuratora, zwrócił się do polskiego konsula w Holandii. Konsul nie miał jednak żadnych danych, że Dawid S. tu mieszka. Wojewoda uznał więc poszukiwanego za osobę o nieznanym miejscu pobytu i ustanowił dla niego kuratora, adwokat Lucynę D.

Decyzjami wojewody śląskiego z 1 listopada 2012 r. i ministra spraw wewnętrznych z 1 lutego 2013 r. paszport Dawida S. został unieważniony. Kurator Lucyna D. zaskarżyła obie decyzje do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Jej zdaniem  w chwili wszczęcia postępowania prokuratorskiego  unieważnić paszport mógł, zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy z 2006 r. o dokumentach paszportowych, tylko konsul, a nie wojewoda. Chodzi bowiem  o osobę przebywającą za granicą.

Rozmiary emigracji polskich obywateli spowodowały zmianę przepisów

Przedstawiciel  ministra spraw wewnętrznych mówił natomiast przed sądem:

– Dawid S. zadeklarował, że jedzie do Holandii, ale czy rzeczywiście tam jest, i gdzie w ogóle przebywa, nie wiadomo. Tak dotkliwy środek  jak unieważnienie paszportu uniemożliwia przemieszczanie się poza krajami UE. Wojewoda i minister muszą więc prowadzić postępowanie zgodnie z regułami k.p.a., dotyczącymi terminów czy zagwarantowania czynnego udziału w postępowaniu poprzez ustanowienie kuratora.

Rozmiary emigracji spowodowały jednak także, że od 17 stycznia 2013 r. zaczął obowiązywać, uzupełniony art. 43 ust. 2 ustawy o dokumentach paszportowych. Teraz mówi on m.in., że jeśli brak miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, paszporty unieważnia wojewoda według ostatniego miejsca takiego pobytu, a za granicą  konsul. Nie można przyjąć, że Dawid S. mieszka za granicą, i że o unieważnieniu paszportu miałby rozstrzygać konsul.

Jeżeli miejsce pobytu danej osoby jest nieznane, o unieważnieniu paszportu decyduje wojewoda według ostatniego miejsca pobytu – stwierdził sąd, oddalając skargę (sygnatura akt: IV SA/Wa 811/13).

– Organy ścigania nie mogą być bezradne, gdy ktoś próbuje uniknąć konsekwencji w postaci unieważnienia paszportu – powiedziała sędzia Agnieszka Wójcik. – Istniały więc podstawy, by pozytywnie rozpatrzyć wniosek prokuratury. Skarżącemu zapewniono też pełną obsługę prawną w postaci udziału w postępowaniu poprzez ustanowienie kuratora.

Wyrok jest nieprawomocny.