Ranking RPO: zagrożenia dla praw człowieka i obywatela w Polsce

Rzecznik Praw Obywatelskich z okazji międzynarodowego dnia praw człowieka (10 grudnia) i 25-lecia instytucji RPO w Polsce przygotował po raz pierwszy specjalny ranking problemów, które stanowią największe zagrożenie z punktu widzenia przestrzegania praw człowieka i obywatela w naszym kraju. Po raz pierwszy wskazał też listę spraw, w których odnotowano wyraźny postęp.

Publikacja: 10.12.2013 06:00

Ranking RPO: zagrożenia dla praw człowieka i obywatela w Polsce

Foto: ROL

Z punktu widzenia RPO, źródłem największych zagrożeń są dzisiaj:

1. Brak skutecznej strategii państwa (nowoczesnej legislacji) w walce z takimi zjawiskami, jak skrajna bieda, bezrobocie, wykluczenie społeczne, bezdomność;

2. Niestabilność systemu emerytalno-rentowego i systemu pomocy społecznej oraz brak jasnych, czytelnych perspektyw zmian w tej dziedzinie;

3. Nieład legislacyjny i problemy z dostępnością do świadczeń opieki zdrowotnej finansowej ze środków publicznych (zaskakujące zmiany przepisów, trudności w dostępie do lekarzy specjalistów, dyskryminujące traktowanie potrzeb osób starszych);

4. Niewydolność systemu wymiaru sprawiedliwości (opieszałość sądów, przeludnienie w więzieniach, niewykorzystywanie mediacji);

5. Niefunkcjonalność systemu stanowienia prawa (nadmierna jurydyzacja, niska jakość ustaw, brak systematycznej oceny skutków regulacji, niedostateczna regulacja lobbingu) i kryzys systemu konsultacji społecznych (sprawa ACTA, zawieszenie prac Komisji Trójstronnej);

6. Brak szybkiej reakcji na nowe zagrożenia ochrony prywatności i danych osobowych, również w sferze komunikacji elektronicznej (nasilone monitorowanie aktywności jednostek i transmisji danych w Internecie, brak regulacji prawnej monitoringu wizyjnego, rozrastające się bazy danych o obywatelach);

7. Brak efektywnych środków procesowych w przeciwdziałaniu dyskryminacji;

8. Nieprzygotowanie w sposób jednolity i obejmujący wszystkie grupy poszkodowanych rozwiązania problemu reprywatyzacji mienia przejmowanego w latach powojennych w związku z realizacją reform ustrojowych (brak ustawy reprywatyzacyjnej);

9. Dysfunkcja regulacji prawnych dotyczących bezpieczeństwa imprez masowych i zgromadzeń publicznych;

10. Brak powszechnego systemu bezpłatnej pomocy prawnej dla osób w trudnej sytuacji materialnej;

Powyższe problemy oczywiście nie wyczerpują listy zagrożeń. Nie można też bezwzględnie stwierdzić, który z nich jest bardziej pilny do rozwiązania. To jest nasz wybór – wynikający z analizy skarg napływających do Biura RPO oraz oceny zmian w naszym kraju z punktu widzenia misji Rzecznika. Jedno nie ulega wątpliwości: problemy te należy jak najszybciej skutecznie rozwiązywać. Narastały bowiem przez lata i dzisiaj bezczynność lub brak efektywnych działań w tych dziedzinach pogarsza znacząco sytuację. Z tego też powodu w wielu środowiskach pojawia się poczucie rosnącej niesprawiedliwości społecznej, rodzą się ludzkie dramaty, każdego miesiąca do RPO i innych instytucji skargowych napływają tysiące wniosków od obywateli.

Dostrzegamy oczywiście również postęp w rozwiazywaniu problemów ważnych z punktu widzenia przestrzegania praw człowieka i obywatela, wskazując na następujące wydarzenia i obszary:

1. Ratyfikowanie przez Polskę Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych i podjęcie intensywnych, wielowątkowych prac legislacyjnych mających na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do standardów ochrony przewidzianych w tej Konwencji;

2. Podjęcie z inicjatywy Prezydenta RP i rządu działań w zakresie polityki prorodzinnej, sprzyjającej poprawie sytuacji demograficznej kraju;

3. Coraz szerszy dostęp do informacji publicznej oraz rosnąca świadomość obywateli na temat swoich praw i możliwości działania w ramach społeczeństwa obywatelskiego;

4. Poprawa sytuacji prawnej i postrzegania roli cudzoziemców w naszym kraju (abolicja, zmiany w ośrodkach strzeżonych, projekt nowej ustawy o cudzoziemcach, działania na rzecz „kultury przyjęcia" imigrantów);

5. Reforma prawa wyborczego (uwzględnienie potrzeb osób starszych i osób z niepełnosprawnościami, wprowadzenie alternatywnych form głosowania).

Z punktu widzenia RPO, źródłem największych zagrożeń są dzisiaj:

1. Brak skutecznej strategii państwa (nowoczesnej legislacji) w walce z takimi zjawiskami, jak skrajna bieda, bezrobocie, wykluczenie społeczne, bezdomność;

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów