Adwokat Jacek Kondracki przedstawił w „Rz”, w artykule z 14 maja, [link=http://www.rp.pl/artykul/305036.html]„Adwokaci: Konkurencja tak, ale między profesjonalistami”[/link], szereg obaw mających przemawiać za koniecznością utrzymania monopolu adwokacko-radcowskiego na reprezentowanie klientów przed sądem. Wyartykułował je w związku z inicjatywą komisji „Przyjazne państwo”, która do marszałka Sejmu skierowała projekt zmian w procedurach cywilnej i sądowo-administracyjnej. Projekt umożliwia prawnikom spoza korporacji reprezentowanie klientów przed sądem. Autor pyta, skąd wiadomo, że jakość usług takich doradców jest wystarczająca. Czy prowadzono na ten temat badania?
Odpowiedź jest twierdząca. W Holandii w 2008 roku niezależna organizacja ekonomiczna RIAD (International Association of Legal Expenses Insurance) przeprowadziła szczegółowe badania (Regulation of the legal proffesion and acces to law. An economic perspective) w 12 państwach europejskich.
Wyniki okazały się zaskakujące. Badający nie znaleźli w tych państwach jakichkolwiek dowodów świadczących o tym, że profesjonalni prawnicy (adwokaci i radcowie) świadczą usługi na wyższym poziomie niż doradcy. Badania te potwierdziły również, iż ceny usług doradców są od dwóch do sześciu razy niższe aniżeli prawników z korporacji. Obawy o jakość usług prawników spoza korporacji wydają się mocno przesadzone. Co więcej, adwokaci popełniają dziś 12 razy więcej błędów niż sędziowie i sześć razy więcej niż prokuratorzy.
Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że od kilku lat spada liczba postępowań dyscyplinarnych u sędziów i prokuratorów. W 2007 r. odsetek postępowań dyscyplinarnych u sędziów wyniósł 0,5 proc., u prokuratorów 1 proc. Zupełnie odwrotny trend występuje w adwokaturze. W 2003 r. przeprowadzono 242 postępowania dyscyplinarne, a ich odsetek wyniósł 4 proc. W 2007 r. 403 postępowania (6 proc.). Liczba postępowań dyscyplinarnych adwokatów w ostatnich pięciu latach zwiększyła się o połowę.
Autor artykułu całkowicie przemilczał silne racje społeczne przemawiające za koniecznością umożliwienia prawnikom spoza korporacji niesienia pomocy prawnej obywatelom. Polacy nie korzystają z usług korporacji. W sprawach karnych i cywilnych ponad 98 Polaków na 100 występuje przed sądem bez pomocy adwokata z wyboru (98,5 proc. w sprawach cywilnych i 98,04 proc. w sprawach karnych). Z badań przeprowadzonych przez TNS OBOP na zlecenie Krajowej Rady Radców Prawnych wynika, iż ponad 50 procent Polaków uważa, że prawnicy zarabiają za dużo. To bariera ekonomiczna (wysoka cena usług) jest przyczyną niekorzystania przez rodaków z usług prawniczych. Te same badania pokazały, iż jedynie 18 proc. Polaków wie, że od wyroku sądu I instancji można się odwołać, natomiast dwie trzecie nie wie, co to jest pozew. Świadomość prawna obywateli jest zatem zatrważająco niska.
