Studia uniwersyteckie nie powinny uczyć zawodu

Rz: Co decyduje o renomie studiów prawniczych?

Irena Rzeplińska, prof. nadzwyczajny, wicedyrektor do spraw naukowych Instytutu Nauk Prawnych PAN:

Przede wszystkim potencjał naukowy kadry i jej zaangażowanie w działalność badawczą. Uniwersytet to nie jest szkoła zawodowa.

Czy kształcenie praktyczne, dostosowane do rynku pracy, nie powinno być priorytetem?

Prawo należy traktować jako studia, które dają szerokie możliwości rozwoju i podejmowania pracy, nie tylko w zawodach prawniczych. Aby zostać dobrym prawnikiem, trzeba zdobyć na studiach dobrą podbudowę teoretyczną. Dlatego teoria i filozofia prawa, prawo rzymskie są tak samo ważnym elementem jak postępowanie karne czy cywilne. Każdy prawnik powinien mieć taką szeroką wiedzę. Konkretny zawód zdobywa się po studiach, idąc na aplikację radcowską, adwokacką czy doradcy podatkowego. Studia mają przygotować do tego, aby po ich ukończeniu można było się specjalizować.

Obecnie wszyscy zwracają uwagę na wyniki zdawalności na aplikacje. Czy to jest istotne kryterium?

Zdawalność na aplikacje nie może być głównym kryterium.Gdyby nim była, uniwersytet zamieniłby się w szkołę zawodową.

Ważne jest zatem, czy dana uczelnia poza wiedzą praktyczną potrafi przekazać ogólną?

Tak. Celem uczelni jest kształcenie na wysokim poziomie, a nie przygotowywanie do pracy. Absolwent studiów magisterskich musi mieć szeroką, systemową wiedzę.

Czy w przypadku nauk prawnych ważne są kontakty z zagranicą?

Jesteśmy członkiem Unii Europejskiej, a zatem nawet polski prawnik musi mieć wiedzę z zakresu prawa międzynarodowego europejskiego. Obecnie sądy polskie są sądami europejskimi, a zatem mamy obowiązek znać unijne regulacje. Kontakty międzynarodowe i badania prawno-porównawcze muszą być rozwijane w każdej dziedzinie prawa.

Co doradziłaby pani kandydatowi na prawnika?

Z mojego punktu widzenia, a zatem osoby pracującej w instytucie badawczym, przede wszystkim radziłbym, aby starał się dostać na studia uniwersyteckie. Jeśli jednak kandydat ma wyobrażenie, co chce osiągnąć po studiach, powinien sprawdzić, co dodatkowego oferują poszczególne wydziały. Na przykład Akademia Leona Koźmińskiego prowadzi na wysokim poziomie studia ekonomiczne i oferuje studia łączone. Ktoś, kto chce połączyć wiedzę ekonomiczną i prawniczą, powinien więc zwracać uwagę na takie czynniki. Każdy wydział specjalizuje się bowiem w jakichś dziedzinach i warto sprawdzić, czy jest ona zgodna z naszymi oczekiwaniami.

Część wydziałów inwestuje w szkoły prawa obcego wschodniego. Czy to dobry kierunek?

To jest bardzo interesująca propozycja, która ma przyszłość. Jak widać zatem, umiędzynarodowienie kierunku ma duże znaczenie.

W naszym rankingu uczelnie powszechnie uznane za renomowane zdobyły dopiero drugie i trzecie miejsce. Czy panią to dziwi?

Ranking co roku może wypaść inaczej. On odzwiercie dla sytuację na danym wydziale, w konkretnym okresie. Mogłoby być w nim mniej wyjazdów, mniej publikacji i wtedy wypada się gorzej. Nie co roku publikuje się bowiem w zagranicznych czasopismach i uczestniczy w zagranicznych konferencjach. Bywa tak, że są lata puste z małą liczbą doktoratów, bez habilitacji i postępowań o tytuł profesora, i lata tłuste. Stąd trzeba pamiętać, że co roku może wygrać ktoś inny. Ranking zatem powinien dać do myślenia, ale nie musi być wyznacznikiem.