Kolegia są niekonsekwentne w sprawie świadczeń

Składy orzekające Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku raz powoływały się na uchwałę NSA, innym razem – nie. To spowodowało diametralnie różne decyzje dotyczące przyznania świadczenia pielęgnacyjnego dla rolniczek, które muszą się opiekować swoimi niepełnosprawnymi dziećmi.

Kierownik gminnego ośrodka pomocy społecznej nie przyznał matce prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawnym synem właśnie dlatego, że prowadzi ona wspólnie z mężem gospodarstwo rolne.

Rolniczka argumentowała, że musi sprawować opiekę nad dotkniętym autyzmem synem, który wymaga codziennej opieki i dlatego nie może pracować na roli.

SKO w Białymstoku utrzymało decyzję kierownika ośrodka pomocy społecznej. Wskazało, że art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowi, iż rezygnacja z zatrudnienia w celu sprawowana opieki nad niepełnosprawnym nie może budzić wątpliwości, a rezygnacja z zatrudnienia musi być definitywna. Samo zaś pojęcie „prowadzenie gospodarstwa rolnego" nie musi wcale oznaczać wykonywania pracy fizycznej w gospodarstwie, gdyż może polegać także na zarządzaniu nim.

Kolegium nawiązało do uchwały NSA z 11 grudnia 2012 r. (sygn. I OPS 5/12) uznającej prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika za negatywną przesłankę przyznania tej osobie świadczenia pielęgnacyjnego.

W skardze do sądu administracyjnego rolniczka postawiła zarzut nierównego traktowania przez SKO rolników ubiegających się o świadczenia pielęgnacyjne. Wskazała, że organ odwoławczy w stosunku do innych rolników znajdujących się w identycznej sytuacji co ona zmieniał decyzje odmowne kierowników ośrodków pomocy społecznej na korzyść rolników.

Przedstawiła sądowi decyzję kolegium wydaną w maju 2013 r., w której SKO orzekło o przyznaniu tego świadczenia, stwierdzając, że sprawująca opiekę nad chorym dzieckiem rolniczka spełnia warunek zawarty w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W analogicznej sytuacji znalazło się także kilkanaście innych rolniczek. Tym samym odmowa przyznania jej takiego samego świadczenia jest krzywdząca i niesprawiedliwa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku (sygnatura akt: II SA/Bk 741/13) ocenił, że SKO naruszyło zasadę prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej (art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego).

Organy administracji publicznej na tle takich samych stanów faktycznych powinny podejmować jednolite rozstrzygnięcia – zauważył sąd.

Tymczasem jeden skład orzekający kolegium nawiązał do wykładni zawartej w uchwale NSA, stwierdzającej, że prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowi negatywną przesłankę przyznania tej osobie świadczenia pielęgnacyjnego, tymczasem inny skład tego samego kolegium dokonał interpretacji definicji w oderwaniu od treści uchwały, którą formalnie nie jest związany.