Zasiłek pielęgnacyjny koniecznie z ulotką

Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, który przyjrzał się sprawie nienależnie pobranego zasiłku przez schorowanego starszego mężczyznę.

W 2005 roku Prezydent Miasta, w którego imieniu działał wcześniej Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie przyznał ubezpieczonemu na stałe zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności. Siedem lat później jednak zmienił zdanie i cofnął to uprawnienie.

Kto daje ...

Jak tłumaczył się w swojej decyzji powodem zatrzymania dofinansowania było przyznanie przez Wojskowe Biuro Emerytalne dodatku pielęgnacyjnego z tytułu ukończenia siedemdziesiątego piątego roku życia. Dodatek wypłacano od 2006 roku przy świadczeniu rentowym. O fakcie tym skrupulatnie poinformował Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Prezydent zorientował się, że mężczyzna od 2006 do 2012 roku pobierał dwa świadczenia równocześnie: zasiłek pielęgnacyjny oraz dodatek pielęgnacyjny, co było sprzeczne z ustawą o świadczeniach rodzinnych. Jego zdaniem w takim stanie rzeczy i zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeśli mężczyzna od ponad sześciu lat pobierał zasiłek wraz z dodatkiem, to musiał ten zasiłek, jako świadczenie nienależne, zwrócić wraz z odsetkami.

Urzędnik enigmatycznie wyjaśnił ubezpieczonemu, że ten wcześniej został pouczony o zapisie ustawy stanowiącym, iż za nienależnie pobrane świadczenia rodzinne uważa się świadczenia rodzinne wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń rodzinnych albo wstrzymanie wypłaty świadczeń rodzinnych w całości lub części, jeżeli osoba pobierająca te świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

Prezydent miasta zwrócił również uwagę na oświadczenia potwierdzone podpisem mężczyzny. Wynikało z nich, iż ten zapoznał się z warunkami uprawniającymi do przyznania zasiłku pielęgnacyjnego, jak również z obowiązkiem niezwłocznego powiadomienia organu o zmianach mających wpływ na prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. Zdaniem urzędnika, jeśli ubezpieczony został pouczony o swoich prawach i obowiązkach i stwierdzono nienależny pobór środków, to zasadnym było wydać decyzję z nakazem niezwłocznego zwrotu na wskazany rachunek bankowy.

Rzetelna informacja

Staruszek złożył odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Zwrócił uwagę, iż to on sam poinformował organ o pobieraniu dwóch świadczeń. Natomiast z uwagi na wiek osiemdziesięciu trzech lat i zły stan zdrowia stwierdzony trwałym orzeczeniem o niepełnoprawności nie jest w stanie wymienionej kwoty zapłacić i prosi o zwolnienie go z tego ciężaru.

SKO utrzymało prezydentowy nakaz o zwrocie zasiłku. Kolegium stwierdziło, że mężczyzna nie wywiązał się z obowiązku niezwłocznego informowania organów pomocy społecznej o zmianach w swojej sytuacji majątkowej, które mogło mieć wpływ na prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. Dodało, iż zarówno oświadczenie złożone we wniosku o przyznanie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, jak i pouczenie zawarte w decyzjach nie było obszerne, sformułowane zostało w zrozumiały sposób i zawierało tylko niezbędne treści, nie wymagające znajomości przepisów prawa.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Staruszek na rozprawie zarzekał się, iż z jego strony brak było celowego działania i nie miał  świadomości konsekwencji wynikających z całej sytuacji. Dodał, że ma osiemdziesiąt trzy lata i jest niezdolny do samodzielnej egzystencji. Prosił również WSA o zwolnienie go chociażby z obowiązku zapłaty odsetek.

Należy wydać ulotkę

WSA 19 lutego 2014 roku uchylił obie decyzje administracji z uwagi na niedopełnienie obowiązków informacyjnych mających polegać na jasnym pouczeniu, że zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego. Zdaniem sądu ubezpieczony nie został o tym zawiadomiony ani na etapie składania wniosku o przyznanie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, ani na formularzu wniosku o przyznanie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego oraz w samej decyzji o przyznaniu zasiłku pielęgnacyjnego.

WSA zwrócił również uwagę, iż w sprawie nie ma także żadnego odrębnego pisma czy ulotki wydawanej stronie za potwierdzeniem odbioru, która zawierałaby pouczenie - sformułowane w taki sposób, by było zrozumiałe dla świadczeniobiorcy.