Koniec z bezpłatnym mieszkaniem i wyżywieniem dla uchodźców z Ukrainy w Polsce

Rząd zdecydował o zakończeniu ponad trzyletniego okresu finansowania mieszkania i wyżywienia dla uchodźców z Ukrainy – mógł z tego skorzystać każdy, kto przyjechał do Polski po 24 lutego 2022 r. Tylko do 31 października 2025 r. w Ośrodkach Zbiorowego Zakwaterowania będą mogły być kwaterowane nowe osoby. Wyjątek stanowić będą grupy wrażliwe, wskazane w projekcie nowelizacji specustawy o pomocy uchodźcom wojennym z Ukrainy. „Tym samym wygaszany jest częściowy system dopłat za zakwaterowanie” – wyjaśnia MSWiA w projekcie, który właśnie trafił do Sejmu.

Koniec z masową pomocą Ukraińcom. Mieszkanie i wyżywienie w ośrodkach otrzymają nieliczne grupy 

Od 1 listopada 2025 r. wojewoda będzie mógł udzielić pomocy w postaci zakwaterowania i wyżywienia tylko wąskiej grupie uchodźców: dzieciom, na które pobierane jest świadczenie wychowawcze 800+ w przypadku odpłatności 15 zł na dzień, emerytom, którzy pobierają polskie świadczenie emerytalne (również pod rygorem odpłatności 15 zł za dzień), osobom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności, osobom, które ukończyły – w przypadku kobiet – 60. rok życia, w przypadku mężczyzn – 65., ale o ile nie pobierają polskiego świadczenia emerytalnego. A także: kobietom w ciąży lub osobom wychowującym dziecko do 12. miesiąca życia, na podstawie przedstawionych dokumentów, samotnym rodzicom lub ich opiekunom prawnym sprawującym w Polsce opiekę nad co najmniej trojgiem dzieci (gdy przynajmniej jedno z dzieci nie ukończyło 7. roku życia), małoletnim w pieczy zastępczej lub małoletnim, na których nie jest pobierane świadczenie wychowawcze 800+, osobom sprawującym opiekę nad osobami niepełnosprawnymi, ale jeśli nie pobierają świadczenia pielęgnacyjnego oraz opiekunom tymczasowym ustanowionym dla małoletnich przez władze ukraińskie, pełnoletnim uczniom szkoły ponadpodstawowej prowadzącej kształcenie w formie dziennej nie dłużej niż do końca roku szkolnego, w którym ukończą 20. rok życia. Ostatnią grupą są osoby bezpośrednio po hospitalizacji finansowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia lub Fundusz Pomocy, trwającej przynajmniej siedem dni, ale „nie dłużej niż do ustania przyczyny będącej powodem hospitalizacji”.

Czytaj więcej

Polityka

Ważne zmiany dla uchodźców z Ukrainy w Polsce. Cel - walka z patologiami

Pobyt czasowy na trzy lata i likwidacja dotowania ośrodków, gdzie mieszka do dziesięciu uchodźców...

Rząd w uzasadnieniu przyznaje, że nie sprawdziło się wprowadzenie wymogu weryfikacji Ukraińców, by płacili za pobyt w ośrodkach. Przepisy pozwalały bowiem odstąpić od opłaty w przypadku „trudnej sytuacji życiowej”. Jak pisała „Rzeczpospolita” służbom nie dano narzędzi, jak skontrolować takie oświadczenia.

„Ze względu na brak jednolitości w sposobie rozpatrywania wniosków o zwolnienie z partycypacji w kosztach pomocy ze względu na trudną sytuację życiową w poszczególnych województwach, zdecydowano o nieprzedłużaniu tego narzędzia” – pisze ustawodawca. 

Co drugi mieszkaniec ośrodków partycypuje w kosztach. Rząd chce, by się usamodzielnili

Katalog osób, które będą nadal mogły korzystać z darmowego zakwaterowania i wyżywienia powstał w wyniku konsultacji społecznych, w tym rozszerzono katalog osób, którym wojewoda może udzielić wsparcia w postaci zakwaterowania i wyżywienia. „W grupie tej znalazła się młodzież, która do osiągnięcia pełnoletności nie zdążyła jeszcze zakończyć edukacji na poziomie ponadpodstawowym oraz osoby z poważnymi schorzeniami, wymagającymi hospitalizacji, które po zakończonym leczeniu, nadal pozostają w szpitalu, gdyż nie mają gdzie odbyć rekonwalescencji i dojść do zdrowia. Przesłanka ta stanowi również odpowiedź na zdarzenia losowe, które są trudne do przewidzenia i dają możliwość wojewodzie zapewnienia bezpłatnego zakwaterowania i wyżywienia osobom po np. ciężkim wypadku, zawale czy udarze” – uzasadnia MSWiA. 

Częściową odpłatność wprowadził poprzedni rząd 1 lutego 2023 r. Objął nią obywateli Ukrainy, których pobyt przekroczył lub przekroczy 120 dni od dnia wjazdu na terytorium RP – mieli pokrywać 50 proc. kosztów pomocy, ale nie więcej niż 40 zł dziennie. A od 1 maja 2023 r. uchodźcy z pobytem w Polsce powyżej 180 dni będą pokrywać 75 proc. kosztów pomocy, ale nie więcej niż 60 zł dziennie. Wtedy w ośrodkach zakwaterowania przebywało ok. 85 tys. uchodźców z Ukrainy.

Jak jest obecnie? Według danych MSWiA ponad 50 proc. osób dopłaca do mieszkania w OZZ. 

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Rekordowa liczba wniosków o azyl w Polsce. Co jest jej powodem?

Mimo strefy buforowej i zapory na granicy z Białorusią Polska przyjęła w tym roku rekordową liczb...

Problem w tym, że „w dużej mierze są to osoby pracujące, które powinny się usamodzielnić i wyprowadzić z miejsc zbiorowego zakwaterowania lub ponosić pełne koszty zamieszkiwania”. Służy temu projekt „Wspólnie do niezależności” ministerstwa, współfinansowany ze środków europejskich. Według MSWiA „utrzymanie do 31 października 2025 r. obecnie obowiązujących przepisów pozwoli im na znalezienie mieszkania i wyprowadzenie z ośrodka. Zmiany zaprojektowane w ustawie od 1 listopada 2025 r. dotyczą w równym stopniu osób nowoprzybyłych, jak i tych, które obecnie zamieszkują w OZZ”.