Pół wieku stabilności. Królowa Danii Małgorzata II oddaje tron

Duńczycy nie wyobrażają sobie życia bez Małgorzaty II. W noworocznym przemówieniu zaskoczyła poddanych zapowiedzią abdykacji.

Publikacja: 02.01.2024 03:00

83-letnia Małgorzata, która po śmierci Elżbiety II jest jedyną królową zasiadającą na tronie w Europ

83-letnia Małgorzata, która po śmierci Elżbiety II jest jedyną królową zasiadającą na tronie w Europie, do niedawna wykluczała abdykację.

Foto: BO AMSTRUP / RITZAU SCANPIX / AFP

Zwolennik republiki, który w 2022 roku w trakcie obchodów 50. rocznicy wstąpienia na tron monarchini rozwinął przed pałacem królewskim w Kopenhadze transparent wzywający do obalenia korony, został niemal zlinczowany przez tłum. Bo też 80 proc. Duńczyków deklaruje przywiązanie do najstarszej monarchii w Europie i za żadną cenę nie chce jej wygaszenia. Patrzą, jak od Francji po Polskę wyłonieni w wyborach powszechnych prezydenci dzielą naród, zamiast go łączyć. I nie chcą iść tym śladem. – Nikt z nas nie pamięta innego monarchy. Małgorzata stała się ucieleśnieniem tego, czym jest duńskość – podkreśliła Mette Frederiksen, premier Danii.

83-letnia Małgorzata, która po śmierci Elżbiety II jest jedyną królową zasiadającą na tronie w Europie, do niedawna wykluczała abdykację. Zmieniła zdanie w lutym, gdy przeszła poważną operację kręgosłupa. – To skłoniło mnie do refleksji nad przyszłością. Uznałam, że czas, aby przekazać koronę następnemu pokoleniu – powiedziała, zwracając się z tradycyjnymi życzeniami noworocznymi do narodu.

Abdykacja królowej Małgorzaty II. Kto zostanie królem Danii?

14 stycznia, dokładnie 52 lata od chwili, gdy stała się królową po śmierci swojego ojca Fryderyka IX, królem zostanie ogłoszony jej syn. Odtąd będzie znany jako Fryderyk X. W historii kraju jeszcze nigdy nie doszło do abdykacji. Pałac i rząd na gwałt zaczęli więc opracowywać scenariusz tego wydarzenia.

Książę Fryderyk i jego matka, królowa Małgorzata II

Książę Fryderyk i jego matka, królowa Małgorzata II

Foto: MADS CLAUS RASMUSSEN / RITZAU SCANPIX / AFP

Małgorzata nigdy nie miała zostać królową: tego zakazywała konstytucja Danii. Jej ojciec przez sześć lat walczył jednak o to, aby kobiety miały równe prawa w linii sukcesji. W końcu, kosztem kuzyna Knuta, postawił na swoim: w 1953 roku 77 proc. Duńczyków w referendum poparło w referendum proponowaną przez niego reformę.

Gdy wstąpiła w 1972 roku na tron, Małgorzata stopniowo unowocześniła monarchię. Zawsze uśmiechnięta, prowadziła skromny tryb życia. Była blisko poddanych. Okazała się na tyle utalentowana, że malowane przez nią obrazy trafiły nawet do muzeów. Absolwentka Uniwersytetu Cambridge, Sorbony i London School of Economics (LSE) wysłała swoje rysunki do słynnego brytyjskiego pisarza Johna Ronalda Tolkiena. A ten zaproponował, aby służyły za ilustrację do wydawanej właśnie epokowej powieści „Władca Pierścieni”.

Fryderyk i jego żona Maria, księżna koronna Danii

Fryderyk i jego żona Maria, księżna koronna Danii

Foto: ANDREW MATTHEWS / POOL / AFP

Współpraca rozwinęła się dalej: królowa przetłumaczyła monumentalne dzieło na angielski. Z mężem, francuskim dyplomatą Henri de Laborde de Montpezat, przełożyła też na ojczysty język powieść Simone de Beauvoir „Wszyscy są śmiertelni”. Pracowali nad dziełem podczas miesięcy letnich, które Dunka zwykła spędzać w zamku męża Cayx w departamencie Lot na południu Francji.

Kim jest królowa Danii? Poglądy Małgorzaty II ewoluowały stopniowo

Małgorzata nigdy nie angażowała się w dyskusje polityczne. W ten sposób wokół jej osoby mógł jednoczyć się naród w coraz bardziej spolaryzowanym świecie. Ale poglądy królowej stopniowo ewoluowały. Przez lata zwolenniczka tolerancji dla innych kultur niedawno przyznała: „myśleliśmy, że kiedy już przywykną do naszych wiatrów i deszczy, staną się Duńczykami. Okazało się to bardziej złożone”. W ten sposób wzięła pod uwagę rosnący niepokojów niewielkiego narodu przed coraz większą liczbą imigrantów.

Gorąca zwolenniczka integracji europejskiej tak tłumaczyła niechęć swoich rodaków do Brukseli: chyba jesteśmy zbyt zadowoleni z samych siebie. To jednak w niewielkich rozmiarach królestwa Małgorzata widziała wytłumaczenie dla popularności monarchii. – Żyjemy bardzo blisko Duńczyków. Wszyscy nas znają – mówiła o rodzinie królewskiej.

Pięć lat temu została wdową. Jej mąż, który nie mógł przeboleć, że nie został królem (musiał zadowolić się tytułem księcia małżonka), w ostatnich latach zapadł na demencję. Zapowiedział, że nie chce być pochowany obok małżonki. Królowa przyjęła to jednak z typowym dla siebie spokojem. – Czasami jest przykro, gdy nasi bliscy zachowują się inaczej, niż to było wcześniej – tłumaczyła rodakom. I ci cenili ją za otwartość.

Czy ożeniony z Australijką Mary Fryderyk zdoła utrzymać popularność monarchii? 77 proc. Duńczyków uważa, że jest przygotowany do nowej roli. Ale wzorem moralności chyba nie jest. Niedawno widziano go w Hiszpanii u boku wywodzącej się z potężnego rodu Alba księżniczki.

Czytaj więcej

Agonia królestwa w sercu Unii Europejskiej. Czy Belgia przestanie istnieć?

Hiszpanie są czuli na punkcie zachowania monarchów: kilka lat temu z powodu podejrzeń o korupcje i niezliczonej liczby romansów musiał abdykować na rzecz syna król Juan Carlos. Fryderyk X będzie musiał uważać, aby nie spotkał go podobny los.

Zwolennik republiki, który w 2022 roku w trakcie obchodów 50. rocznicy wstąpienia na tron monarchini rozwinął przed pałacem królewskim w Kopenhadze transparent wzywający do obalenia korony, został niemal zlinczowany przez tłum. Bo też 80 proc. Duńczyków deklaruje przywiązanie do najstarszej monarchii w Europie i za żadną cenę nie chce jej wygaszenia. Patrzą, jak od Francji po Polskę wyłonieni w wyborach powszechnych prezydenci dzielą naród, zamiast go łączyć. I nie chcą iść tym śladem. – Nikt z nas nie pamięta innego monarchy. Małgorzata stała się ucieleśnieniem tego, czym jest duńskość – podkreśliła Mette Frederiksen, premier Danii.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Morderstwa, pobicia, otrucia, zastraszanie. Rosja atakuje swoich wrogów za granicą
Polityka
Boris Johnson chciał zagłosować w wyborach. Nie mógł przez wprowadzoną przez siebie zmianę
Polityka
Tajna kolacja Scholza i Macrona. Przywódcy Francji i Niemiec przygotowują się na wizytę Xi
Polityka
Bloomberg: Turcja wstrzymała wymianę handlową z Izraelem
Polityka
Co zrobi Moskwa, jeśli Zachód zabierze Rosji 300 miliardów dolarów?
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił