Marek Kozubal: Bieda agenci z Telegrama atakują lotniska

Premier Danii Mette Frederiksen określiła ataki dronowe na lotniska jako najpoważniejszy jak dotąd atak na duńską infrastrukturę krytyczną. Gdy w pobliżu lotnisk oraz bazy wojskowej pojawiły się drony, ruch lotniczy został wstrzymany. Podobne zdarzenia odnotowały służby m.in. w Norwegii, Niemczech i Wielkiej Brytanii. Towarzyszyły im cyberataki na system odprawy pasażerów m.in. w Heathrow w Londynie oraz w Brukseli.

Za atakami na europejskie lotniska stoi Rosja

Chociaż nie ma jednoznacznych dowodów, służby krajów zachodnich wskazują, że za tymi incydentami stoi Rosja. Duńska premier wiązała je z naruszeniem 19 września przestrzeni powietrznej Estonii przez rosyjskie myśliwce oraz wcześniejszymi naruszeniami przestrzeni powietrznej Polski i Rumunii przy wykorzystaniu bezzałogowych statków powietrznych.

Obserwujemy kolejną odsłonę wojny hybrydowej prowadzonej przez Rosję. Wcześniej były m.in. podpalenia, próby spowodowania katastrofy lotniczej, niszczenie kabli energetycznych, zakłócanie sygnału GPS.

Czytaj więcej

Służby

Turyści czy szpiedzy? Obcokrajowców ciągnie do strategicznych obiektów w Polsce

Dwóch Ukraińców, którzy weszli na chroniony teren krakowskich wodociągów, policja uznała za zbłąk...

– Relatywnie niskim kosztem doprowadzono do destabilizacji portów lotniczych, ogromnych kolejek, sporych strat finansowych i regionalnego chaosu. Ten przykład jak w soczewce pokazuje cechy ataku hybrydowego – relatywnie niski koszt, duże straty – materialne i wizerunkowe, niepokój w społeczeństwie i brak winnego, bo choć wszyscy domyślamy się, kto ataki zlecił, bardzo trudno jest jednoznacznie wskazać atrybucję w pierwszych dniach od ataku – mówi „Rzeczpospolitej” dr Karolina Wojtasik, ekspertka Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, która zajmuje się infrastrukturą krytyczną oraz terroryzmem.

Celem tych działań jest osłabienie państwa i wzniecenie społecznego oburzenia, aby doprowadzić do destabilizacji porządku publicznego.

Dlaczego Rosjanie sięgnęli po bieda agentów?

Po rozpoczęciu wojny w Ukrainie zmniejszyły się zasoby kadrowe i finansowe rosyjskich służb specjalnych działających w krajach europejskich. Ich agenci działający pod przykryciem przedsiębiorców, pracowników naukowych, dyplomatów lub przedstawicieli instytucji kulturalnych otrzymali zakaz wjazdu do krajów UE.

Rosyjskie służby sięgnęły zatem po amatorów sabotażystów. W jaki sposób łowieni są operatorzy dronów, które są wypuszczane w pobliżu lotnisk? Z informacji służb wynika, że werbunek odbywa się na zamkniętych forach w darknecie lub z wykorzystaniem komunikatora Telegram. Stawki są niewielkie. Nasi rozmówcy mówią, że zwykle oscylują wokół kilkuset dolarów. Werbuje się przypadkowe osoby, niekiedy związane ze światem przestępczości zorganizowanej lub migrantów, którzy są gotowi wziąć każde zlecenie. Taki sam modus operandi dotyczy werbowanych do dokonywania podpaleń, niszczenia pomników, naklejania ulotek, wykonywania graffiti albo dokonywania wpisów w mediach społecznościowych.  

Rosyjskie służby sięgnęły po amatorów, bo ci są przekonani, że w sieci panuje anonimowość. Tymczasem zleceniodawcą jest zwykle awatar, czyli cyfrowa postać, pod którą ukrywa się funkcjonariusz rosyjskich służb.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Karolina Wojtasik: Drony atakują lotniska Europy. Wojna hybrydowa to już nasza codzienna rzeczywistość

Nic tak dobrze nie podgrzewa niepokoju społecznego, jak niedziałająca infrastruktura krytyczna lu...

„Bieda agenci” z Telegrama muszą dokumentować podejmowane kroki, aby otrzymać wynagrodzenie, czyli wykonać zdjęcia lub filmy. Gdy zatem są namierzani i zatrzymywani, służby specjalne dysponują zebranym przez nich samych materiałem obciążającym, co przekłada się na poważne zarzuty karne. Często osoby zwerbowane nie zdają sobie sprawy, na czyje zlecenie działają. Zdaniem jednego z naszych rozmówców problem dostrzegli Niemcy i rozpoczęli społeczną kampanię pod hasłem: „Nie bądź agentem jednorazowego użytku”.