Podstawowa zasada mówi, że jeśli podatnik przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzyma część należności (np. przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę), to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania (w tej części). W rezultacie podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie tej należności.
przewiduje jednak odrębne regulacje dotyczące ustalania obowiązku podatkowego w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT). Dotyczy to także zaliczki otrzymanej na poczet takiej dostawy.
Z art. 20 ust. 3 ustawy o VAT wynika, że jeżeli przed WDT otrzymano całość lub część ceny, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie całości lub części ceny.
W tym miejscu pojawia się pierwsza różnica pomiędzy uzyskaniem zaliczki w związku z WDT a otrzymaniem jej od krajowego kontrahenta. W dostawie wewnątrzwspólnotowej obowiązek podatkowy powstanie dopiero z chwilą wystawienia faktury dokumentującej otrzymanie zaliczki, a nie jak w przypadku dostawy krajowej już w chwili otrzymania pieniędzy.
