Do kwestii rozliczenia zadatku odniósł się w interpretacji dyrektor poznańskiej Izby Skarbowej. Była to odpowiedź na pytanie mężczyzny, który w kwietniu 2013 r. otrzymał od rodziców mieszkanie w darowiźnie. W styczniu 2014 r. podpisał w formie aktu notarialnego przedwstępną umowę sprzedaży, która ma zostać sfinalizowana w późniejszym terminie. Otrzymał zadatek stanowiący ok. 40 proc. wartości transakcji. Za te pieniądze chce kupić działkę i postawić dom.
Mężczyzna zapytał, czy podpisanie umowy przedwstępnej należy uznać za datę zbycia lokalu oraz czy otrzymany zadatek może być zwolniony z podatku na podstawie ulgi mieszkaniowej.
Dyrektor IS zaznaczył na wstępie, że dla rozliczenia sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie ma moment jej nabycia. W opisanej sprawie stosuje się przepisy obowiązujące od początku 2009 r. Wnioskodawca nie zapłaci PIT po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lokalu. W tym przypadku będzie to 2019 rok.
Jak zaznaczono w interpretacji, moment podpisania przedwstępnej umowy sprzedaży mieszkania nie może być uznany za datę jego zbycia, nawet jeśli ma formę aktu notarialnego. Definitywne przeniesienie prawa własności następuje tylko i wyłącznie w momencie zawarcia aktu notarialnego właściwej umowy sprzedaży.
Umowa przedwstępna tworzy swoisty mechanizm obligacyjny. Zgodnie jednak z normami prawa cywilnego ani jej podpisanie, ani wpłata zaliczki, zadatku czy przedpłaty nie przenosi własności nieruchomości.