Podróże pracowników związane z realizacją obowiązków służbowych w granicach miejsca pracy, nawet gdy miejsce to określone jest szeroko, jak np. teren kilku województw, nie stanowią podróży służbowej w rozumieniu kodeksu pracy. Organy podatkowe, w przypadku pokrycia kosztów noclegu pracownika w takiej podróży, twierdzą co do zasady, że po stronie pracownika powstaje przychód ze stosunku pracy, który nie podlega zwolnieniu właściwemu dla należności z tytułu podróży służbowych (tak stwierdziła przykładowo Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2012 r., IPPB2/ 415-152/12-3/MG).
Ewentualnie w przypadku pokrywania przez pracodawcę tego rodzaju kosztów organy wskazują na możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT dotyczącego wartości świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł.
Zwolnienie to ma jednak zastosowanie tylko do pracowników, których miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a dodatkowo tylko wówczas, gdy podatnik nie korzysta z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.
Trybunał wskazał kryteria
Wydaje się, że taki pogląd prezentowany przez organy podatkowe nie jest jednak prawidłowy. Punktem wyjścia dla oceny, czy dane świadczenie powoduje przychód po stronie pracownika powinno być ustalenie, czy świadczenie to leży w interesie pracownika i czy stanowi dla niego rzeczywiste przysporzenie majątkowe, czy może jest świadczeniem, które wiąże się z zapewnieniem odpowiednich warunków do prawidłowego wykonywania pracy przez danego pracownika. Na takie kryteria ustalania przychodu podatkowego wskazuje również Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (K 7/13), a także NSA w wyroku z 2 października 2014 r. (II FSK 2387/12).
Naczelny Sąd Administracyjny, powołując się na przywołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego, przedstawił pewne kryteria, którymi należy się kierować, oceniając czy dane świadczenie prowadzi do wystąpienia przychodu według ustawy o PIT. Zdaniem sądu „za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:
