Będzie wyższa ulga na składki. Stracisz ją, jeśli zmienisz PIT

Przedsiębiorca na liniowej stawce odliczy 10,2 tys. zł. Gdy przejdzie na skalę, nie odpisze nic.

Publikacja: 23.12.2022 16:18

Będzie wyższa ulga na składki. Stracisz ją, jeśli zmienisz PIT

Foto: Adobe Stock

Minister finansów poinformował, że wzrośnie kwota ulgi na składkę zdrowotną. Teraz wynosi 8,7 tys. zł, a w 2023 r. będzie to 10,2 tys. zł. Preferencja przysługuje przedsiębiorcom na liniowym PIT.

– Po obniżce podatku w pierwszym progu skali z 17 do 12 proc. wielu liniowców zastanawia się nad zmianą formy rozliczeń. Wybór mają nie tylko na 2023 r., mogą też zmienić liniówkę na skalę w zeznaniu za 2022 r. Taka decyzja powoduje jednak utratę prawa do odpisu składki zdrowotnej. Na skali bowiem nie przysługuje – mówi Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA.

Czytaj więcej

MF: urząd skarbowy wyliczy najkorzystniejsze rozliczenie PIT dla podatnika

Korekta w księgowości

Przypomnijmy, że zgodnie z nowelizacją Polskiego Ładu obowiązującą od 1 lipca przedsiębiorcy, którzy są na liniowym PIT, mają dwie możliwości rozliczania składek zdrowotnych. Pierwsza – zaliczać je do kosztów uzyskania przychodów. Druga – odliczać od dochodu.

Na tych samych zasadach przedsiębiorcy mogą rozliczyć wpłaty na ubezpieczenie zdrowotne osoby współpracującej, np. małżonka albo rodzica.

Odliczyć można nie tylko kwoty zapłacone od 1 lipca, ale także wcześniej.

Większość przedsiębiorców zaliczała składki zdrowotne do kosztów, gdyż to korzystniejsze rozwiązanie (>patrz ramka). Co mają z nimi zrobić, jeśli po zakończeniu 2022 r. okaże się, że lepsza od liniówki jest dla nich jednak skala i zmieniają formę opodatkowania?

– Muszą te składki z kosztów wyrzucić – mówi Grzegorz Gębka. – Przepisy nie wskazują, jak to zrobić. Wydaje się, że najrozsądniej będzie wprowadzić minusowy zapis w rocznym podsumowaniu księgi przychodów i rozchodów. Korekta poszczególnych miesięcy może być bowiem zbyt skomplikowana. Fiskus nie powinien też kwestionować dodatkowego dowodu księgowego, w którym dokonamy zwiększenia kosztów o odliczone wcześniej składki. Najważniejsze bowiem jest, aby końcowy wynik był prawidłowy – podkreśla ekspert.

Dodaje, że podobną operację muszą wykonać ci, którzy odliczali składki zdrowotne od dochodu. – Oczywiście to, że na skali nie ma preferencji, trzeba wziąć pod uwagę już przy wyliczaniu opłacalności zmiany formy opodatkowania za 2022 r. – przypomina.

Kwestię składki zdrowotnej należy również uwzględnić przy podejmowaniu decyzji o wyborze zasad rozliczeń na 2023 r. Jeśli zdecydujemy się na skalę, nie skorzystamy z ulgi. Nie odliczymy ze składek zdrowotnych ani złotówki. Na liniowym jest taka możliwość. Limit kwotowy powoduje jednak, że jeden przedsiębiorca odliczy wszystkie wpłaty na ubezpieczenie zdrowotne, a drugi, mający większe dochody, tylko część.

Co w sytuacji, gdy przedsiębiorca zaliczy do kosztów całą przysługującą kwotę, a zapłaci więcej składek? Czy może nadwyżkę odliczyć od dochodu?

Nie, limit jest wspólny. Z art. 23 ust. 1 pkt 58 oraz art. 30c ust. 2 ustawy o PIT wynika, że łączna wysokość składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć 8,7 tys. zł w 2022 r. i 10,2 tys. zł w 2023 r.

Podwyżka została ogłoszona w obwieszczeniu ministra finansów w Monitorze Polskim (poz. 1238).

Z ulgi korzystają także przedsiębiorcy na ryczałcie. Mogą odliczać połowę składek (również płaconych za osoby współpracujące) od przychodu. Jeśli jednak po zakończeniu 2022 r. będą chcieli zmienić ryczałt na skalę, muszą oddać ulgę.

Pamiętajmy też, że po zmianie formy opodatkowania inna będzie podstawa wymiaru składki zdrowotnej. Zasady jej obliczania są bowiem uzależnione od tego, jaki płacimy podatek. Przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie ustawy o PIT liczą składkę od dochodu. Na skali wynosi 9 proc., na liniówce 4,9 proc. U ryczałtowców wysokość składki zależy od przychodów (są podzieleni na trzy grupy).

Cześć przedsiębiorców może jeszcze rozliczać się w formie karty podatkowej. Oni płacą składkę w stałej kwocie. Mają też ulgę. Mogą odpisać od podatku 19 proc. składki.

Odpis za połowę roku

Czy z ulgi skorzystają także ci, którzy w połowie 2022 r. przeszli z ryczałtu na skalę (taką możliwość dawała nowelizacja Polskiego Ładu)?

Zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów, składając zeznanie PIT-28, odliczą w nim połowę składek zdrowotnych zapłaconych za okres bycia na ryczałcie. Za drugą połowę roku, gdy rozliczali się według skali, wpłat na ubezpieczenie zdrowotne już nie odliczą.

JAKIE PODSTAWY WYMIARU
Lepszy koszt niż odpis od dochodu

Co jest lepsze: zaliczenie składki zdrowotnej do kosztów czy odliczenie od dochodu? Już w „Rzeczpospolitej” z 20 czerwca (jeszcze przed wejściem w życie przepisów o uldze) pisaliśmy, że korzystniejszy jest pierwszy wariant. Czyli rozliczenie składki w kosztach. Dzięki temu wyjdzie niższy dochód. A u przedsiębiorców na liniówce dochód jest nie tylko podstawą opodatkowania, ale i podstawą wymiaru składki zdrowotnej. Za jednym zamachem zmniejszymy więc podatek i wpłatę do ZUS. Tej dodatkowej korzyści nie będzie, jeśli składkę zdrowotną odliczymy od dochodu. Wtedy zapłacimy tylko niższy podatek. Potwierdza to Ministerstwo Finansów. – Konsekwencją zaliczenia do kosztów będzie zmniejszenie podstawy do wyliczenia składki zdrowotnej. Natomiast odliczenie od podstawy opodatkowania nie wpłynie na podstawę obliczenia składki zdrowotnej – tłumaczy resort. Za zaliczaniem składek do kosztów przemawia jeszcze jeden argument. Otóż przedsiębiorcy mogą je rozliczyć nawet wtedy, gdy z działalności wyjdzie im strata. Składki powiększają bowiem stratę, którą wolno odliczyć w kolejnych latach.


Minister finansów poinformował, że wzrośnie kwota ulgi na składkę zdrowotną. Teraz wynosi 8,7 tys. zł, a w 2023 r. będzie to 10,2 tys. zł. Preferencja przysługuje przedsiębiorcom na liniowym PIT.

– Po obniżce podatku w pierwszym progu skali z 17 do 12 proc. wielu liniowców zastanawia się nad zmianą formy rozliczeń. Wybór mają nie tylko na 2023 r., mogą też zmienić liniówkę na skalę w zeznaniu za 2022 r. Taka decyzja powoduje jednak utratę prawa do odpisu składki zdrowotnej. Na skali bowiem nie przysługuje – mówi Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP