Firmy mają problemy przez rosnącą aktywność złodziei

Skutkiem ubocznym wysokiej inflacji i szalejących cen mogą być rosnące statystyki kradzieży. Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że od stycznia do czerwca 2022 r. w Polsce doszło do ponad 17 tys. przestępstw związanych z kradzieżą sklepową. W analogicznym okresie poprzedniego roku było to niecałe 13,5 tys. A to niepokojące zjawisko jest nie tylko problemem społeczny i gospodarczym, ale także podatkowym.

Ryzyko dla każdego

Kradzieże i związane z nimi straty są od zawsze wpisane w ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej.

– Kradzieże są, były i będą. To zjawisko jest też naturalnie wpisane w ryzyko gospodarcze. Złodzieje są szczególną zmorą dla branży handlowej, a ich aktywność może wzmagać się w związku z rosnącymi cenami i ubożeniem społeczeństwa. Dla podatników kradzież to także od lat potencjalny problem podatkowy – potwierdza Jarosław Ziobrowski, adwokat z kancelarii Ziobrowski Tax & Law.

Straty wywołane kradzieżą mogą przede wszystkim przekładać się na dwie kwestie: koszty i VAT, dla którego mogą być szczególnie groźne. Fiskus ma bowiem tendencję do uznawania, że okradziony podatnik powinien skorygować, czyli „oddać”, VAT odliczony wcześniej od takich utraconych towarów.

– W polskiej praktyce można zaobserwować generalne podejście, że wszelkie straty i niedobory w towarach mogą spowodować obowiązek korekty podatku naliczonego w zależności od tego, czy były zawinione, czy nie. A fiskus i podatnicy różnią się w postrzeganiu tej winy – tłumaczy radca prawny, doradca podatkowy Adam Bartosiewicz.

W praktyce zdarza się, że fiskus nakazuje korektę VAT po kradzieży ze względu na brak należytej staranności.

– W mojej ocenie pozbawianie prawa do odliczenia przedsiębiorców, którzy padli ofiarą złodzieja, jest niezasadne. Nikt przecież nie nabywa towarów po to, żeby ktoś je ukradł, tylko żeby je sprzedać czy zużyć. VAT ma być neutralny dla podatnika i nie powinno to zależeć od dodatkowej przesłanki, np. należytej staranności – podkreśla Michał Roszkowski, radca prawny, doradca podatkowy, partner w Accreo.

Czytaj więcej

Podatki

Przymykali oko na złodzieja, oddadzą VAT

Gdy firma nie reaguje na sygnały o możliwych kradzieżach, to ewentualne niedobory będą zawinione, a ona straci prawo do odliczenia podatku.

Podobnie uważa Adam Bartosiewicz.

– W świetle unijnej dyrektywy korekta VAT nie jest wymagana po należycie udokumentowanym lub potwierdzonym zniszczeniu, zagubieniu lub kradzieży własności. I choć państwa członkowskie mogą jej wymagać m.in. po kradzieży, to jednak w polskiej ustawie o VAT wprost nie ma takiego wymogu. Można zatem uznać, że utrata, zniszczenie lub kradzież towarów nie skutkują koniecznością korekty VAT od nich. Wina nie powinna mieć zatem znaczenia. Istotne jest tylko odpowiednie udokumentowanie – podkreśla Adam Bartosiewicz.

Ważne procedury

Eksperci nie mają też wątpliwości, że straty wynikające z kradzieży powinny być kosztem podatkowym. Ponieważ jednak i tu staranność w prowadzeniu biznesu może mieć znaczenie, a także ze względu na praktykę fiskusa i orzecznictwo sądów zalecają czujność i wprowadzenie odpowiednich procedur.