Rozliczenie z dzieckiem polega na zsumowaniu dochodu samotnego rodzica i jego pociechy i wyliczeniu PIT w dwukrotnej wysokości połowy tych dochodów. Rodzic korzysta dzięki temu dwa razy z kwoty wolnej od PIT, tj. 6178 zł jego dochodu jest zwolnione z daniny.
Wspólne rozliczenie przysługuje osobie będącej panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, lub pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Ustawa nie precyzuje pojęcia samotnego wychowywania dziecka, ale przyjmuje się, że chodzi o samodzielne, bez udziału drugiej osoby, troszczenie się o jego materialny i emocjonalny rozwój.
Wystarczające jest, by taki stan zaistniał w ciągu roku podatkowego. Takie stanowisko wynika np. z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z września 2013 r. (nr IPTPB2/415-427/13-3/AK). Izba przyjęła, że kobieta, która w listopadzie 2012 r. wyszła za mąż, przez wcześniejsze miesiące 2012 r. wychowywała córkę samodzielnie, więc przysługuje jej prawo do wspólnego z nią rozliczenia. Łódzka Izba Skarbowa w interpretacji z października 2013 r. (nr IPTPB2/415-507/13-4/AK) wyjaśniła, że decydujące znaczenie ma fakt, z kim dziecko mieszka i na czyim utrzymaniu pozostaje.
– Gdy oboje rodzice biorą udział w wychowaniu dziecka, choć mieszkają oddzielnie, należy ustalić, które z nich ponosi większe ciężary związane z wychowaniem – uznała izba, podkreślając, że z definicji tylko jeden opiekun może być uznany za samotnego wychowawcę.
Ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem do ukończenia 25. roku życia, uczącym się w szkole lub uczelni wyższej można skorzystać pod warunkiem, że w 2013 r. nie uzyskało dochodów przekraczających łącznie kwotę 3089 zł, podlegających opodatkowaniu według skali lub 19-proc. PIT od dochodów kapitałowych (np. gra na giełdzie). W limicie dochodów dziecka nie uwzględnia się renty rodzinnej. Tego ograniczenia nie stosuje się do małoletnich i dzieci bez względu na ich wiek, które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną.