Samochód osobowy, współpracownik, amortyzacja, użyczenie

CIT | Spółka, która zapewnia samochód handlowcowi niebędącemu jej pracownikiem, nie straci prawa do amortyzacji tego środka trwałego. Powinna pamiętać, aby w umowie z takim przedsiębiorcą zastrzec sposób korzystania z pojazdu.

Publikacja: 10.12.2014 06:00

Samochód osobowy, współpracownik, amortyzacja, użyczenie

Foto: www.sxc.hu

- Jesteśmy spółką z o.o. i mamy przedstawicieli, którzy są na własnej działalności gospodarczej. Pracują dla nas na podstawie umowy cywilnej, jeżdżą naszymi samochodami. Czy możemy rozliczać w kosztach uzyskania przychodów wydatki na samochody (nasze środki trwałe) przekazane przedstawicielom? – pyta czytelniczka.

W katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 ustawy o CIT) ustawodawca nie wskazał kosztów używania samochodów przekazanych do używania współpracownikom (w przypadku firmy czytelniczki – przedstawicielom podatkowym) prowadzącym działalność gospodarczą. Zatem możemy stwierdzić, że jeżeli wydatki te mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika (właściciela aut) i są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, a także są prawidłowo udokumentowane, to mogą być kosztem uzyskania przychodów dla firmy, która przekazuje te samochody do nieodpłatnego używania swym współpracownikom będącym przedsiębiorcami.

Fiskus potwierdza

Pogląd taki na przykładzie:

- samochodu przekazanego współpracującej z podatnikiem (właścicielem pojazdu) osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą na podstawie umowy o dzieło podzieliła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 17 czerwca 2011 r. (IPPB5/ 423-420/11-2/TO),
- samochodu (używanego na podstawie umowy leasingu operacyjnego) przekazanego agentowi - osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą uznała za prawidłowy Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacjach z 14 marca 2014 r. (ITPB1/415-1265/13/MP) oraz (ITPB1/ 415-1290/13/MP); interpretacje te zostały wydane na podstawie ustawy o PIT, ale mogą być przydatne także dla podatników CIT

– pod warunkiem, że zostanie wykazany związek pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (zabezpieczeniem źródła przychodów).

Odpisy do rozliczenia

Właściciel samochodu „zatrudniający" takiego przedsiębiorcę powinien w umowie o współpracy z tą osobą zaznaczyć, że przekazuje samochód do nieodpłatnego używania wyłącznie w celach służbowych , celem umożliwienia należytego wykonania umowy.

Jeżeli auto przekazane współpracownikowi byłoby środkiem trwałym, tak jak to jest w przedstawionym w pytaniu stanie faktycznym, to zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o CIT kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 16a–16m, z uwzględnieniem art. 16 ustawy o CIT.

Wydatków poniesionych na nabycie samochodu będącego środkiem trwałym lub na jego ulepszenie nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Wydatki te pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych będą kosztem uzyskania przychodów dopiero w przypadku odpłatnego zbycia samochodu, bez względu na czas ich poniesienia (zob. art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT).

Jeżeli firma przekazałaby współpracującemu z nią przedsiębiorcy drogi samochód osobowy, to zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT nie mogłaby zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Ponadto, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania – za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania (art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy o CIT).

Okoliczność, że samochody są używane nieodpłatnie przez współpracowników – przedstawicieli handlowych spółki prowadzących własne firmy w celu wykonywania powierzonych im zadań – nie oznacza, że zostały one oddane do nieodpłatnego używania w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy o CIT >patrz ramka.

Firma czytelniczki ma zatem prawo zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjnych od samochodów przekazanych przedstawicielom handlowym.

Wykluczenia z innych powodów

Brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku związanego z używaniem samochodu przez współpracownika prowadzącego działalność gospodarczą może wynikać z innych przepisów art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. W szczególności chodzi o art. 16 ust. 1 pkt 49–51 ustawy o CIT. Ten ostatni punkt dotyczy głownie samochodów używanych na podstawie umów najmu i dzierżawy i należy go stosować łącznie z art. 16 ust. 3b  oraz ust. 4 i 5 ustawy o CIT.

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

- składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 euro, przeliczona na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia (art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o CIT),
- strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (art. 16 ust. 1 pkt 50 ustawy o CIT),
- wydatków z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika – w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych (art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT).

Przykład

Załóżmy, że samochód oddany do używania przedstawicielowi handlowemu ulega uszkodzeniu w wypadku i konieczna jest jego naprawa.

Wariant I:

Samochód był objęty ubezpieczeniem OC i AC – koszty naprawy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Wariant II:

Samochód był objęty wyłącznie ubezpieczeniem OC – koszty naprawy nie są kosztami uzyskania przychodów.

Autor jest doradcą podatkowym

Świadczenie wzajemne nie może być nieodpłatne

Na przykładzie samochodu oddanego do używania agentowi mającemu własną firmę Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 26 listopada 2013 r. (ILPB4/423-346/13-2/MC) wyjaśniła, jak należy rozumieć nieodpłatne używanie. „(...) Pojęcie »nieodpłatny« w znaczeniu słownikowym oznacza »niewymagający opłaty; taki, za który się nie płaci, bezpłatny« (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa, 2003). Charakter nieodpłatnego używania może mieć umowa użyczenia określona w art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (...), zgodnie z którym przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Zatem istotą umowy użyczenia jest oddanie rzeczy do bezpłatnego używania, gdzie »bezpłatność« musi dotyczyć wszystkich elementów umowy. Zarówno wykładnia językowa, jak i systemowa art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazuje jednoznacznie, że poza zakresem hipotezy tej normy prawnej znajdują się prawnopodatkowe stany faktyczne, w których udostępnienie składników majątku związane jest z obowiązkiem jakiegokolwiek wzajemnego świadczenia. Okoliczność przekazania służbowego samochodu osobowego agentowi, który pozyskuje zamówienia na produkty oferowane przez spółkę, stanowi dostateczną przesłankę do stwierdzenia, że udostępnienie tego samochodu związane jest z obowiązkiem wzajemnego świadczenia. Jeżeli spółka uzyska określone korzyści (np. w postaci zwiększenia przychodów z działalności), to w takim przypadku nie ma przesłanek do uznania, że świadczenie związane z przekazaniem służbowego samochodu osobowego ma nieodpłatny charakter. Nie ulega również wątpliwości, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy określony w art. 15 ust. 1 powołanej ustawy występujący między kosztami związanymi z amortyzacją tego składnika majątku (służbowego samochodu osobowego) przekazanego agentowi do realizacji zleconych usług w ramach podpisanej umowy, czego następstwem jest osiąganie przychodów lub też zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. Tym samym należy uznać, że w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z nieodpłatnym udostępnieniem środka trwałego spółki do używania agentowi w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c cytowanej ustawy. (...)".

- Jesteśmy spółką z o.o. i mamy przedstawicieli, którzy są na własnej działalności gospodarczej. Pracują dla nas na podstawie umowy cywilnej, jeżdżą naszymi samochodami. Czy możemy rozliczać w kosztach uzyskania przychodów wydatki na samochody (nasze środki trwałe) przekazane przedstawicielom? – pyta czytelniczka.

W katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 ustawy o CIT) ustawodawca nie wskazał kosztów używania samochodów przekazanych do używania współpracownikom (w przypadku firmy czytelniczki – przedstawicielom podatkowym) prowadzącym działalność gospodarczą. Zatem możemy stwierdzić, że jeżeli wydatki te mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika (właściciela aut) i są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, a także są prawidłowo udokumentowane, to mogą być kosztem uzyskania przychodów dla firmy, która przekazuje te samochody do nieodpłatnego używania swym współpracownikom będącym przedsiębiorcami.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?