Postępowanie wszczyna ten, kto ma interes

Podział nieruchomości jest dokonywany w trybie administracyjnym na podstawie decyzji wójta, burmistrza albo prezydenta miasta zatwierdzającej podział na podstawie przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=92CDF44971DC4B1F041AD87CE09F2376?id=175872]ustawy o gospodarce nieruchomościami[/link] i stosownych aktów wykonawczych. W wyjątkowych przypadkach o podziale może orzekać sąd.

Podział nieruchomości powinien być zgodny z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

A ponadto ustawy o gospodarce nieruchomościami, [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6B9A40361420626FB711F3D96FB83BCC?id=176048]rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości[/link] oraz przepisami ustawy – [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE2A4C349286532D83DA9C20D5AF4ADD?id=180148]Prawo geodezyjne i kartograficzne[/link].

[srodtytul]Na koszt wnioskodawcy[/srodtytul]

Podziału dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny. Przepis ten nie definiuje wprost podmiotów, które mogą wystąpić z takim wnioskiem. Nie ogranicza on także w sensie podmiotowym kręgu uprawnionych. Co więcej, rozszerza go poza właściciela, do szerokiego grona podmiotów, które mają interes prawny w dokonaniu podziału.

Logicznie wynika więc z tego, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami określają stronę postępowania podziałowego, odwołując się do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FEBF877810A694D887EFA3AF1E7616A4?n=1&id=133093&wid=296180]kodeksu postępowania administracyjnego[/link].

Tym samym stronami takiego postępowania mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne – również jednostki nieposiadające osobowości prawnej.

[srodtytul]Użytkownik wieczysty[/srodtytul]

Jak zauważył [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z 18 listopada 2009 r.(I Sa/Sz/481/09)[/b], przepisy tej ustawy o gospodarce nieruchomościami wprawdzie nie regulują wprost kręgu podmiotów mogących uczestniczyć w podziałowej procedurze administracyjnej, jednak [b]w doktrynie i orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym interes prawny w postępowaniu o zatwierdzenie podziału nieruchomości przysługuje właścicielowi lub użytkownikom wieczystym . [/b]

O uprawnieniach użytkownika wieczystego do wszczęcia postępowania podziałowego mówi pośrednio sama ustawa o gospodarce nieruchomościami. W przepisie odnoszącym się do zasad podziału nieruchomości stanowiącej przedmiot współwłasności stanowi bowiem, że podziału można dokonać na wniosek wszystkich współwłaścicieli (współużytkowników wieczystych). Nie dotyczy to jednak podziału, o którym orzeka sąd.

Przysługujące użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do złożenia wniosku o administracyjny podział nieruchomości potwierdzają również przepisy mówiące o opłacie adiacenckiej.

Regulacja ta zakłada bowiem, że jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić w drodze decyzji opłatę adiacencką z tego tytułu.

Powstaje jednak aktualne pytanie, czy użytkownik wieczysty, składając wniosek o podział nieruchomości, którą włada, jest obowiązany uzyskać zgodę właściciela (np. Skarbu Państwa czy gminy) na dokonanie takiego podziału. Odpowiedź na nie jest negatywna, albowiem takiego obowiązku nie wskazują żadne przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

[srodtytul]Właściciel staje się stroną[/srodtytul]

Za trafnością takiego stanowiska przemawia wzgląd na istotę prawa użytkowania wieczystego. Jak podkreślił bowiem [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 7 sierpnia 1998 r. (III ARN 28/96)[/b], w myśl przepisu art. 233 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste użytkownik wieczysty może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób i swoim prawem rozporządzać.

Uprawnienie do rozporządzania prawem użytkowania wieczystego jest skuteczne również wobec właściciela gruntu i nie wymaga jego zgody, a zatem użytkownik wieczysty jest uprawniony także do żądania podziału nieruchomości będącej przedmiotem użytkowania wieczystego.

[b]Właściciel takiej nieruchomości staje się jednak stroną postępowania administracyjnego w sprawie podziału nieruchomości[/b], wszczętego na żądanie użytkownika wieczystego, ponieważ postępowanie to niewątpliwie dotyczy jego praw i obowiązków wynikających z prawa własności.