Przekazanie dywidendy niepieniężnej bez podatku

Nie ma podstaw do różnicowania zasad podatkowego traktowania dywidendy ze względu na to, w jakiej formie jest przekazywana

Tak wynika z wyroku WSA we Wrocławiu z 23 lutego 2011 (I SA/Wr 1461/10).

Spółka zamierza wypłacić dywidendę  udziałowcowi. Planowane jest podjęcie uchwały zgromadzenia wspólników o wypłacie zysku w formie niepieniężnej, tj. w postaci przeniesienia na udziałowca własności nieruchomości należącej do spółki.

Wnioskując o wydanie interpretacji podatkowej, spółka pytała, czy przekazanie dywidendy w formie niepieniężnej będzie skutkować dla niej powstaniem przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o CIT.

Wskazała, że dywidenda taka jest jedynie przysporzeniem dla udziałowca. Wynikający z przepisów ustawowych, umowy spółki oraz uchwały zgromadzenia wspólników obowiązek wypłaty dywidendy nie powoduje powstania po stronie beneficjentów dywidendy obowiązku spełnienia jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, które mogłoby być zakwalifikowane jako przychód należny spółki.

Organ podatkowy uznał, że przychód powstaje nie tylko w sytuacji gdy dojdzie do zwiększenia aktywów podatnika, ale również gdy nastąpi zmniejszenie jego pasywów. Zdaniem organu, gdy właściciel przenosi własność swojego składnika majątkowego na wierzyciela w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania pieniężnego i dochodzi pomiędzy nimi do wygaśnięcia zobowiązania pieniężnego, powstaje po stronie właściciela przychód podlegający opodatkowaniu.

Sąd uchylając interpretację, stwierdził, że przekazanie dywidendy w formie niepieniężnej nie jest zwolnieniem się z zobowiązania pieniężnego, ponieważ w każdym przypadku zobowiązanie to ma charakter jednostronny, co oznacza, że w wyniku wygaśnięcia zobowiązania powstaje przysporzenie majątkowe tylko po stronie wspólnika otrzymującego dywidendę.

Autor jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą  Podatkową firmy Deloitte

Komentuje:

Michał Krawczyk, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)

Opodatkowanie dywidend rzeczowych CIT po stronie spółki wypłacającej jest od dłuższego czasu przedmiotem sporu między podatnikami a organami podatkowymi. Ci pierwsi stoją na stanowisku, że przekazanie dywidendy nie prowadzi do powstania przychodu w spółce dzielącej zysk, niezależnie od tego czy nastąpiło w formie gotówkowej czy rzeczowej.

Organy podatkowe twierdzą natomiast, że skutki podatkowe zależą od formy wypłaty dywidendy: w przypadku płatności gotówką transakcja jest neutralna dla spółki wypłacającej. Transfer innych aktywów (np. nieruchomości) w celu zaspokojenia zobowiązania wobec udziałowców powoduje natomiast powstanie przychodu do opodatkowania.

W świetle tych wątpliwości wyrok WSA we Wrocławiu należy przyjąć z zadowoleniem. To kolejne, po wyroku WSA w Kielcach z 25 marca 2010 (I SA/Ke 120/10), stanowisko sądu administracyjnego wskazujące, że przychód z tytułu dywidendy powstaje wyłącznie po stronie podmiotu ją otrzymującego.

Jest wiele argumentów na poparcie tej tezy. Co prawda katalog przychodów podlegających opodatkowaniu ma charakter otwarty, jednak zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną musi on być związany z powstaniem trwałego przysporzenia majątkowego u podatnika (w tym wypadku w spółce wypłacającej dywidendę), do czego w omawianej sytuacji nie dochodzi.

Ponadto wypłata dywidendy ma charakter zobowiązania jednostronnego ciążącego wyłącznie na spółce wypłacającej. Wspólnik nie jest bowiem zobowiązany do żadnego świadczenia na rzecz spółki. Tym samym zastosowanie przez analogię przepisów o ustalaniu przychodu z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest nieuprawnione.

Co więcej, jak wskazał WSA w Kielcach, z uwagi na to, że dywidenda jest wypłacana z zysku netto, który jest powiązany z pojęciem dochodu podlegającego opodatkowaniu, przypisanie przychodu spółce dzielącej zysk prowadziłoby do ponownego opodatkowania wartości przekazywanej dywidendy rzeczowej, co byłoby równoznaczne z naruszeniem zakazu podwójnego opodatkowania oraz nierównego traktowania podatników.

Kolejnym argumentem przemawiającym za stanowiskiem sądu jest zgodna opinia organów podatkowych, że przekazanie aktywów w wyniku likwidacji spółki kapitałowej nie prowadzi do powstania przychodu w likwidowanym podmiocie.

Organy podatkowe nie uwzględniają jednak tej argumentacji, czego dowodzą indywidualne interpretacje podatkowe wydane w podobnych sprawach (np. izb skarbowych: w Bydgoszczy z 30 listopada 2010, ITPB3/423-459a/10/MT, w Poznaniu z 2 listopada 2010, ILPB3/423-662/10-2/MM, w Warszawie z 19 października 2010, IPPB3/423-473/10-2/GJ).

Czytaj też:

Zobacz więcej w serwisach:

PIT i CIT » Spółki » Dywidendy i udziały w zysku