Zwrot partycypacji w TBS może być przychodem i podlegać PIT

Jeśli po rozwiązaniu umowy z towarzystwem budownictwa społecznego najemca otrzyma kwotę wyższą od wpłaconej, musi zapłacić podatek od nadwyżki

Publikacja: 02.11.2011 07:40

Przy zwrocie partycypacji najemca w TBS nie otrzymuje dokładnie takiej samej sumy jak ta, którą wpłacił

Foto: SAM/Fotorzepa, Sławomir Mielnik

Mateusz Maj

Ustawa o PIT

zakłada powszechność opodatkowania. Oznacza to, że od każdego dochodu, z wyjątkami wyraźnie wskazanymi w przepisach, trzeba zapłacić daninę. Z ogólnej reguły nie wyłamuje się kwota zwrotu wpłat partycypacyjnych warunkujących zawarcie umowy najmu mieszkania. Towarzystwo budownictwa społecznego, oddając wpłatę najemcy, musi przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu do końca lutego roku następującego po wypłacie informację PIT-8C. Na tej podstawie podatnik sam rozliczy się z fiskusem.

Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygnatura akt I SA/Wr 1146/11) .

Zwrot partycypacji po wynajmie oblicza się na podstawie aktualnej wartości lokalu

Towarzystwa budownictwa społecznego zawierają z przyszłymi najemcami umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokali mieszkalnych, które później wynajmują partycypantom. Wpłacane towarzystwu środki nie mogą przekroczyć 30 proc. kosztów budowy lokalu. Zgodnie z art. 29a ust. 3 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst jedn. DzU z 2000 r., nr 98, poz. 1070), po zakończeniu najmu i opróżnieniu lokalu kwota partycypacji jest zwracana najemcy. Nie otrzymuje on jednak dokładnie takiej samej sumy jak ta, którą wpłacił. Zwrot odpowiada aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu, w takim samym ułamku, w jakim najemca uczestniczył w kosztach budowy. Jeśli partycypacja wynosiła np. 20 proc. kosztów budowy, to zwrot będzie wynosił 20 proc. wartości odtworzeniowej według wskaźnika wojewody. Po latach od wniesienia partycypacji kwota ta jest przeważnie sporo wyższa.

W omawianej sprawie TBS twierdził, że zwrot nie jest przychodem najemcy. Innego zdania była izba skarbowa, która w interpretacji indywidualnej uznała, że oddawana partycypacja podlega opodatkowaniu, a towarzystwo jako płatnik PIT powinno pobrać zaliczkę na podatek i wpłacić ją na konto odpowiedniego urzędu skarbowego. Zdaniem organu przychód wynikający z rozwiązania umowy najmu oraz zwrotu partycypacji zakwalifikować należy do źródła przychodu pochodzącego z praw majątkowych. Taka wykładnia oznacza nie tylko konieczność sporządzenia i wysłania do podatnika i urzędu informacji o wysokości dochodu (PIT-11), ale też odpowiedzialność płatnika za niepobrany lub pobrany i niewpłacony podatek.

TBS w skardze do sądu zmodyfikował swoje poglądy.

– Jeżeli się okaże, iż wypłacona partycypacja będzie nominalnie wyższa niż wniesiona, to najemca uzyska dochód podlegający opodatkowaniu łącznie z innymi źródłami dochodów – twierdził na tym etapie sprawy. – Takie rozwiązanie zwalnia nas z obowiązku pobierania zaliczek na podatek dochodowy, a rozliczenie się z należnego podatku leży wyłącznie w gestii partycypanta.

WSA uchylił interpretację fiskusa, ale tylko w zakresie obowiązków pobrania podatku przez TBS.

– Gdy kwota zwrotu wpłaty partycypacyjnej jest wyższa od wpłaconej, dana osoba fizyczna otrzymuje przysporzenie majątkowe, które należy zakwalifikować w kategorii przychodu stosownie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – uznał sąd.

WSA rozstrzygnął, że przychody ze zwrotu partycypacji, jako niemieszczące się w żadnej z wymienionych przez ustawę o PIT kategorii, należy zakwalifikować do tzw. innych źródeł.