Komu fiskus odda pieniądze za firmowe auto i benzynę

Wynika tak z [b]orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (sygn. C-414/07)[/b], który uznał polskie przepisy za niezgodne z prawem wspólnotowym. Sprawa dotyczy samochodów osobowych używanych w działalności gospodarczej, których ładowność nie przekracza 3,5 tony.

ETS zajął się polskimi przepisami za sprawą krakowskiej firmy Magoora, która wiosną 2005 r. [b]wzięła w leasing samochód odpowiadający tzw. wzorowi Lisaka. Na początku mogła odliczać VAT od rat leasingowych i benzyny. W sierpniu 2005 r. straciła jednak prawo odliczania go od paliwa.[/b]

Po niekorzystnych decyzjach organów podatkowych odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, który z kolei skierował pytanie prejudycjalne do ETS.

[srodtytul]Kara za łamanie prawa[/srodtytul]

Trybunał uznał, że Polska naruszyła tzw. klauzulę stałości. Chodzi o regulacje, zgodnie z którymi nowy kraj członkowski może po wejściu do UE zachować tylko te ograniczenia, które obowiązywały przed akcesją. Tymczasem Polska dwa razy po wejściu do Unii zmieniała przepisy, zawężając prawo do odliczenia VAT dla przedsiębiorców.

– [b]ETS zakwestionował wyłączenie prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu paliwa do tzw. samochodów z kratką (po 1 maja 2004 r.) oraz tych spełniających wzór Lisaka (po 22 sierpnia 2005 r.). Wyrok dotyczył VAT od paliwa, ale pośrednio odnosi się również do odliczania podatku w razie nabycia czy leasingu samochodów.[/b] ETS odsyła co prawda do sądu krajowego, który ma stwierdzić, czy nowe przepisy pogorszyły warunki podatników, jest to jednak  formalność istotna z punktu widzenia spółki Magoora. Dla reszty podatników w Polsce ważny jest sam wyrok – powiedział „Rz” Zbigniew Liptak, doradca podatkowy w Baker & McKenzie, który wraz z Jerzym Martinim był pełnomocnikiem spółki przed ETS.

[srodtytul]Dla kogo zwrot[/srodtytul]

Kto może się starać o zwrot? 

[b]Pierwsza grupa to przedsiębiorcy, którzy kupili samochód z kratką po 1 maja 2004 r. i nie zdążyli odliczyć podatku z tytułu nabycia.[/b]

[b]Druga to właściciele firm, którzy wzięli auto z kratką w leasing, nie zarejestrowali przed 1 maja umowy leasingu i nie mogli już odliczyć VAT od rat leasingowych.

Trzecia grupa – chyba najliczniejsza – to osoby, które do końca kwietnia 2004 r. odliczały VAT od paliwa, ale z początkiem maja straciły prawo do tego.[/b]

Na tych samych zasadach o zwrot VAT mogą się starać przedsiębiorcy, którzy:

[b]- po 22 sierpnia 2005 r. kupili samochód spełniający wzór Lisaka i nie mogli już odzyskać podatku z tytułu nabycia,

- wzięli samochód zgodny z wzorem Lisaka w leasing i nie zarejestrowali umowy przed 22 sierpnia 2005 r.,

- do 21 sierpnia 2005 r. odliczali VAT od paliwa, ale 22 sierpnia stracili do tego prawo.[/b] 

– ETS stwierdza wprost: należy stosować przepisy, które obowiązywały 30 kwietnia 2004 r. Oznacza to de facto powrót do samochodów z kratką – powiedział Zbigniew Liptak.

Przedstawiciele przemysłu motoryzacyjnego zapowiadali wcześniej, że dostosują swoją ofertę do tych przepisów. Powinny to być samochody z homologacją ciężarową, być może z zamontowaną kratką. Przedsiębiorcy, którzy dopiero planują zakup pojazdu, powinni więc raczej poczekać na nowe oferty, by móc odzyskać VAT od zakupu auta i paliwa.

[srodtytul]Odliczać czy nie[/srodtytul]

[b]Kupiłem samochód na firmę w 2006 r. z homologacją osobową. Nie ma on kratki ani nie spełnia wzoru Lisaka. Czy po wyroku ETS mogę odliczyć VAT od zakupu i od paliwa?[/b] – pyta czytelnik.

[b]Nie[/b], ponieważ auto miało homologację osobową, a nie ciężarową.

Część doradców uważa jednak inaczej. – Moim zdaniem wyrok ETS daje możliwość odliczenia VAT od wszelkich samochodów osobowych używanych w działalności gospodarczej po 1 maja 2004 r. oraz paliwa do nich, nie tylko aut z kratką – powiedział „Rz” Tomasz Olkiewicz, partner i radca prawny w kancelarii MDDP. 

– Stare przepisy, te sprzed 1 maja 2004 r., zostały uchylone przez polskiego ustawodawcę, a nowe są uznane za niezgodne z prawem UE. Nie ma podstaw, by odwoływać się do starych przepisów. Wszyscy przedsiębiorcy, którzy nabyli samochód osobowy, powinni więc móc odliczyć 100 proc. VAT z tytułu nabycia i paliwa do jego napędu. Należy jednak ostrzec, że organy podatkowe mogą kwestionować taką interpretację, co oznacza konieczność rozstrzygnięcia przed sądem – wyjaśnia Olkiewicz.

Co zrobić, by odzyskać VAT? Przedsiębiorca musi złożyć korektę deklaracji wraz z uzasadnieniem. W większości wypadków konieczne może być też dołączenie wniosku o zwrot podatku. Do połowy 2005 r. deklaracje VAT zawierały rubrykę „kwota podatku od paliw, niepodlegająca odliczeniu”. Dzięki temu część przedsiębiorców nie będzie musiała sumować VAT z faktur.

[srodtytul]Lepiej się pospieszyć[/srodtytul]

[b]Uwaga! Osoby, które ubiegają się o zwrot VAT za 2004 r., mają czas jedynie do końca 2008 r.[/b] Mówi o tym art. 86 ust. 13 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link]. Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odpowiednim terminie, może obniżyć kwotę podatku należnego przez korektę deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego. Nie może to jednak nastąpić później niż w ciągu pięciu lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego. Termin do skorygowania deklaracji za 2004 r. liczy się od początku 2004 r., upływa więc z końcem 2008 r.

Należy pamiętać, że zgodnie z przepisami podatkowymi nieodliczony VAT może stanowić koszt uzyskania przychodu w podatkach PIT i CIT. Ministerstwo Finansów przestrzega, że osoby starające się o odzyskanie VAT muszą jednocześnie skorygować za minione okresy deklaracje PIT i CIT oraz dopłacić podatek dochodowy. Doradcy podatkowi wskazują jednak inne rozwiązanie.

– Nie trzeba korygować deklaracji PIT i CIT za minione okresy. Dla osób, które odzyskają VAT, kwota ta będzie stanowiła przychód w podatku dochodowym. Powinny więc odprowadzić od tej kwoty podatek dochodowy za ten rok, w którym odzyskają VAT – mówi Olkiewicz.

Część doradców ostrzega, że organy podatkowe mogą w niektórych wypadkach prezentować rygorystyczne stanowisko. – Podatnicy powinni się przygotować, że odzyskanie VAT nie zawsze będzie proste. Niewykluczone, że będą musieli bronić swoich praw przed sądem – mówi Liptak.

[ramka][b]Jak zmieniały się przepisy[/b]

- Do końca kwietnia 2004 r. firmy mogły odliczyć cały VAT od tzw. samochodów z kratką oraz paliwa do ich napędu, jeżeli dopuszczalna ładowność przekraczała 500 kg.

- Od 1 maja 2004 r. obowiązywał tzw. wzór Lisaka, w którym decydująca była ładowność powyżej 697 kg. Jeśli auto spełniało wzór, przedsiębiorca odliczał cały VAT od zakupu auta i od paliwa. Jeśli nie, firma mogła odliczyć tylko 50 proc. VAT, ale nie więcej, niż 5 tys. zł, bez prawa odliczania VAT od paliwa.

- Od 22 sierpnia 2005 r. prawo pełnego odliczenia VAT od zakupu samochodu i paliwa pozostało jedynie właścicielom pikapów i samochodów z jednym rzędem siedzeń. Pozostali mogli odliczyć 60 proc. VAT od zakupu auta, ale nie więcej niż 6 tys. zł, bez odliczania VAT od paliwa.[/ramka]