Różnice kursowe: decyduje kurs NBP

Wynika to z [b]wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z 3 lutego (sygn. II FSK 1682/09)[/b].

Przed NSA sprawa trafiła w wyniku zaskarżenia niekorzystnego dla spółki [b]wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach (I SA/Gl 1030/08)[/b]. Spór dotyczył sposobu ustalania tzw. różnic kursowych na gruncie [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2000/DU2000Nr%2054poz%20654.asp]ustawy o CIT[/link]. Służy to dostosowywaniu rozliczeń podatkowych do rzeczywistej wysokości otrzymywanych przez firmy świadczeń.

Pomiędzy datą, w której zgodnie z ustawą powstaje przychód, a datą faktycznego otrzymania należności wyrażonych w walucie może dochodzić do wahań kursów walut.

[wyimek]Bez wymiany waluty nie można mówić o kursie faktycznie stosowanym[/wyimek]

Gdy np. w okresie od powstania przychodu do faktycznego otrzymania należności wartość waluty obcej wzrasta, powstają tzw. dodatnie różnice kursowe powiększające przychód. W odniesieniu do kosztów uzyskania przychodu sytuacja jest prostsza – waluty obce przelicza się na złote według kursu średniego Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

[srodtytul]Stanowisko fiskusa[/srodtytul]

Zgodnie z art. 15a ust. 4 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2000/DU2000Nr%2054poz%20654.asp]ustawy o CIT[/link] zasadą jest, że przy ustalaniu wartości środków pieniężnych bierze się pod uwagę faktycznie zastosowany kurs waluty w danym dniu. Jeśli to nie jest możliwe, do obliczeń przyjmuje się średni kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień transakcji ogłaszany przez NBP. Organy podatkowe jednolicie przyjmowały, że otrzymane na konta walutowe środki należy przeliczyć na złote po kursie podawanym przez bank, z którego usług korzystaliśmy.

– Uzasadniały, że wcale nie musi dojść do rzeczywistej sprzedaży walut, żeby można było mówić o kursie faktycznie zastosowanym – mówi Andrzej Garbula, doradca podatkowy, pełnomocnik spółki w wygranym sporze. – Jak jednak pokazuje przykład tej sprawy, sami urzędnicy nie potrafili precyzyjnie wskazać, jaki kurs powinien być brany pod uwagę, gdy bank podaje kurs kupna, sprzedaży i średni. To chyba kwestia nawyków nabytych przy stosowaniu poprzedniego brzmienia przepisów, a minister finansów nie chciał zauważyć zmian, które sam projektował – kończy pełnomocnik.

Tymczasem NSA uznał, że jeśli nie doszło do wymiany waluty, nie można mówić o kursie faktycznie stosowanym, należy więc stosować średni kurs NBP.

[srodtytul]Złe nawyki urzędników[/srodtytul]

Z początkiem 2007 r. doszło do zmiany przepisów o różnicach kursowych.

– Nie przełożyło się to na stanowisko organów podatkowych – uważa Sylwia Migdał, starszy menedżer w firmie doradczej Ernst & Young. – Kiedyś firmy przeliczały otrzymane przychody walutowe według kursu, po jakim mogły sprzedać walutę w banku dokonującym rozliczenia wpłaty. Po zmianach taka praktyka nie znajduje jednak podstaw w ustawie – kontynuuje ekspert.

Fiskus uważał, że kurs faktycznie zastosowany to ten, po którym podatnik miał możliwość wymiany.

– To wbrew brzmieniu przepisów, ale w kilku przypadkach udało się przeforsować to stanowisko przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi. Wyrok NSA powinien uprościć sytuację, tak jak to zakładała zmiana przepisów w 2007 r. Właśnie dla uniknięcia niejasności wprowadzono do nich zapis o faktycznie zastosowanym kursie – wyjaśnia Sylwia Migdał. – Dlatego osobie, która nie zna historycznego podłoża sporu, a przeczyta jedynie dzisiejsze przepisy, sytuacja wydaje się jasna – kończy ekspert.

[ramka][b]Opinia:[/b]

[b]Marek Kolibski,

doradca podatkowy i radca prawny, wspólnik w kancelarii KNDP[/b]