Ustawa o samorządzie gminnym upoważnia rady gmin jedynie do określania zasad i trybu przeprowadzania konsultacji. Nie mogą one ustalać kategorii podmiotów uprawnionych do udziału w konsultacjach. Krąg osób uprawnionych do udziału w takich konsultacjach został określony przez samego ustawodawcę jako mieszkańcy gminy.
Tymczasem w uchwale podjętej jeszcze w 2003 r. rada gminy Olszyna w woj. dolnośląskim zawęziła krąg mieszkańców gminy uprawnionych do udziału w konsultacjach do osób mających czynne prawo wyborcze. Nie zakwalifikowała też uchwały do aktów prawa miejscowego i nie przesłała jej do publikacji w wojewódzkim Dzienniku Urzędowym. Burmistrz wyjaśnił, że było to następstwem wytycznych wojewody dolnośląskiego. W piśmie do rady gminy wojewoda określił zamknięty katalog samorządowych aktów prawnych, które podlegają publikacji w Dziennikach Urzędowych. Nie wymienił uchwał rady gminy dotyczących określania zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy.
Tymczasem to właśnie wojewoda wystąpił w 2011 r. do wojewódzkiego sądu administracyjnego o stwierdzenie nieważności uchwały z powodu zawężenia kręgu mieszkańców gminy uprawnionych do udziału w konsultacjach oraz nieopublikowania jej w dzienniku urzędowym województwa. Narusza to konstytucję oraz ustawę o ogłaszaniu aktów normatywnych – stwierdził.
Jeszcze przed rozprawą rada gminy sama uchyliła wspomnianą uchwałę i podjęła nową, a burmistrz Olszyny wystąpił o umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego.
Mimo to WSA stwierdził nieważność uchwały, a Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną od wyroku (sygnatura akt II OSK 1562/11).
