Reparacje, odszkodowania czy też zadośćuczynienie (określenia te są synonimami, jeżeli dotyczą kwestii moralnych, ale nie prawnych) są nimi tylko wtedy, gdy nie są powiązane z dodatkowymi warunkami, określanymi, np. na co można je przeznaczyć. W przeciwnym razie stają się pomocą, tak jak pomoc rozwojowa, której udziela także Polska, określając, na co i w jaki sposób środki mają być wydatkowane.
Polska dotychczas skutecznie opierała się wmanewrowaniu w symboliczne gesty, takie jak sfinansowanie przez Niemcy odbudowy Pałacu Saskiego. Wskazywałem na łamach „Rzeczpospolitej”, że gesty takie służą raczej darczyńcy niż obdarowanemu. Tak jak dar Józefa Stalina w postaci Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, który zresztą nosił jego imię. I tak było do wizyty prezydenta Nawrockiego w Berlinie, który jeszcze rano żądał bilionowych sum, by po południu zaproponować, by Niemcy finansowali polski przemysł zbrojeniowy i w ten sposób spłacili reparacje.
Współpraca wojskowa to nie forma reparacji czy zadośćuczynienia za zbrodnie popełnione przez Niemców na Polakach
Pomysł powiązania pomocy wojskowej dla Polski z reparacjami i rozliczeniami historycznymi zgłaszali już eksperci niemieccy. Poza kwestią zwiększenia bezpieczeństwa upatrywali w tym także szansy na zamknięcie lub pozbawienie znaczenia problemu rozliczeń historycznych między naszymi krajami. Na pewno liczyli też, że Polska przeznaczy uzyskaną pomoc finansową na broń produkowaną w Niemczech i rozwój produkcji zbrojeniowej we współpracy z niemieckimi koncernami.
Czytaj więcej
Prezydent Karol Nawrocki powiedział 1 września na Westerplatte, że „Polska potrzebuje sprawiedliw...
Idei tej przychylna jest „Gazeta Wyborcza”. Bartosz Wieliński podkreślił, że od miraży wielkich pieniędzy „lepszy byłby konkret. Na przykład pieniądze od Niemiec na wspólny projekt obronny”. Z kolei Michał Kokot przypomniał, że wcześniejszy projekt porozumienia między naszymi krajami zakładał przekazanie przez Niemcy Polsce znaczącej pomocy wojskowej. Do jego słów odniósł się Knut Abraham, pełnomocnik rządu Niemiec ds. współpracy niemiecko-polskiej, wskazując jednak, że kwestia pomocy wojskowej powinna zostać oddzielona od reparacji czy też odszkodowań. „Bo każde wzmocnienie bezpieczeństwa Polski – kontynuował Abraham – leży zdecydowanie w interesie Niemiec. Dlatego nie chciałbym, żeby współpraca wojskowa była odczytywana jako forma zadośćuczynienia za zbrodnie popełnione na Polakach. Ona jest oczywista i po prostu konieczna”.
