Europa ma czas do czerwca

Trwa dyskusja na temat banków. Repolonizacji, słabości spółek-matek, wpływu na polski rynek. Czy nie obawia się, że nawet na takich rynkach jak Francja do grup przemysłowych może trafić przekaz, że „koniec i kropka, to koniec globalizacji, musimy skupić się na własnych rynkach, przynajmniej do czasu aż kurz opadnie". Co taka wizja oznacza dla takie spółki jak TP?

Maciej Witucki

: Moim zdaniem te tendencje nie mają dla nas dużego znaczenia. Nie wyobrażam sobie, dlaczego France Telecom miałoby rezygnować z polskich przychodów i polskiej rentowności, która jest bardzo dobra. Jeśli zawali się Europa i strefa euro, będziemy mieć inne kłopoty.

Jakie?

Z punktu widzenia biznesu, będzie to ogromna zapaść ekonomiczna. Przestaniemy się rozwijać i będziemy tracić pozycję w stosunku do dynamicznie rozwijających się gospodarek, takich jak Chiny, czy Brazylia.

Czyli pana zdaniem jesteśmy skazani na euro?

Moim zdaniem, używając analogii do biznesu, lekarstwem na kryzys są fuzje i przejęcia. Jeśli myślimy, że każdy z krajów - Francja SA, Niemcy SA i Polska SA – okopie się w swoim rowie i będzie walczyć oddzielnie z Brazylią SA, czy Chinami SA, to się nie uda.

A propos euro: czy budżet TP na 2012 r. jest już zatwierdzony? To budżet kryzysowy?

Nie. Sądzimy, że nasi klienci biznesowi poczynili już oszczędności w latach 2009-2010, a klienci indywidualni będą dalej chętnie korzystać z komórek i Internetu. Może tylko nie będą skłonni kupować urządzeń high-endowych. Głównym pytaniem dla naszego biznesu jest oczywiście kurs złotego, ponieważ kupujemy telefony za waluty. Większe wahnięcie euro, to dla nas koszty wyższe o kilkadziesiąt milionów złotych w skali roku. Dziś rozsądne zakresy to 4,2-4,3 zł za euro. 4,5 zł za euro oznaczałoby, że mamy gigantyczny kryzys, a pomysły Merkel-Sarkozy nie zostały wdrożone z sukcesem. Myślę, że jeśli nie zostaną wdrożone do połowy 2012 r., będziemy mieć problem.

I wtedy koniec z dywidendą?

Dziś nasze założenia co do poziomu dywidendy są bez zmian.

A czy na biurku prezesa są jakieś umowy związane z ITI/TVN? Np. dotyczące inwestycji w którąś z tych firm?

Na biurku prezesa jest jedna rzecz: oczekiwanie, aby transakcja między grupą TVN a Vivendi jak najszybciej się zamknęła, abyśmy mieli stabilnego partnera do współpracy

Jak pan sądzi, czy dojdzie do zmiany na stanowisku prezesa UKE? Co mówi się w branży telekomunikacyjnej na ten temat?

Myślę, że ze zmianami na stanowisku prezesa UKE, jest jak ze zmianą prezesa TP, o której słyszę średnio co kilka miesięcy. W przypadku UKE moim zdaniem wynika to z kalendarzy wyborczo-kadencyjnych i jest normalne, że rynek spekuluje na ten temat.  Znaleźliśmy sposób na pokazanie prezes Annie Streżyńskiej, że jesteśmy zainteresowani rozwojem rynku. Podpisaliśmy porozumienie i przez dwa ostatnie lata konsekwentnie je realizujemy. Mamy raporty, które co kwartał pokazują, że sytuacja na rynku się zmienia, a TP jest głównym inwestorem na rynku telefonii stacjonarnej z zyskiem dla siebie i operatorów alternatywnych. Jesteśmy ze współpracy z UKE w zakresie podpisanego porozumienia zadowoleni.

A jaki ma pan pomysł na ewentualny model regulacji?

Nam nie przeszkadzają regulacje, pod warunkiem, że będą to regulacje dotyczące podmiotów, które rzeczywiście są operatorem dominującym na konkretnych obszarach. Oczywiście zawsze lepiej  mieć mniej regulowany rynek, bo to sprzyja rozwojowi,, ale nie mam nadziei na to, że w Polsce i w Europie nastąpi masowy odwrót od regulowania rynków telekomunikacyjnych. Chęć regulowania gospodarki jest bardzo duża i nie sądzę, aby urzędnicy chcieli z tego zrezygnować.

Premier w swoim expose zapowiedział nacisk na zmniejszanie regulacji rynków.

Wiem, tylko ilu premierów, komisarzy europejskich i przewodniczących Komisji Europejskiej mówiło już o deregulacji. Myślę, że dziś ogólny nastrój światowo-ekonomiczny jest taki, że tworzy się  nowych regulatorów, a istniejących się wzmacnia. To jest m.in. efekt kryzysu bankowego i stało się modne, podobnie jak modne jest zwiększanie roli państwa w wielu innych obszarach gospodarki, jako element, który ma nas uratować przed upadkiem.

Patrząc z perspektywy czasu i pozycji konsumenta można jednak powiedzieć, że regulacje rynku telekomunikacyjnego okazały się korzystne: spadły ceny usług.

Tak, przy czym po pierwsze największe spadki cen Neostrady miały miejsce w 2006 roku, czyli przed pierwszymi decyzjami UKE oraz w 2010 r., po tym, jak zawarliśmy z UKE porozumienie.  To oznacza, że największe spadki wynikają bardziej z konkurencji, niż faktu regulowania rynku. Podobnie, jest na rynku telefonii komórkowej. Oczywiście ceny są tu częściowo wymuszane przez asymetrię, jaką cieszy się P4, operator sieci Play. Skoro dostał takie fory, to pozostali trzej operatorzy nie mają wyjścia, tylko muszą rezygnować z marży i obniżać ceny. Podsumowując: nie unikniemy regulacji, ale moglibyśmy jednak baczniej przyjrzeć się rynkowi, aby stwierdzić, gdzie i kto ma pozycję dominującą.  I dzisiaj, powtarzam to konsekwentnie, bo takie są fakty, że w 10 największych miastach operatorem dominującym na rynku Internetu jest zawsze jeden z operatorów kablowych. Co więcej, choć badanie UKE dowiodło, że pakiety TP są konkurencyjne wobec ich ofert, to marże TP są niższe od operatorów kablowych. Nie zmienia to faktu, że kablówki nie są regulowane, choć posiadają 40-50 proc. rynku od Warszawy, Krakowa, Poznania, czy Wrocławia. Telekomunikacja Polska jest regulowana choć posiada ok. 20 proc. rynku. Nie ma uzasadnienia dla takiego nierównego traktowania.

Sieci kablowe inwestują też w światłowody. Sądzi pan, że jest jakiś sposób, aby zachęcić je do większych inwestycji w tym obszarze?

Inwestują, bo mają lepsze warunki. Dialog, Netia, Hawe, Polsat, UPC mogą inwestować na własny rachunek i każdy metr światłowodu pracuje wyłącznie dla nich. My mamy za to, mimo najlepszych zasobów i największych wysiłków inwestycyjnych, najgorsze warunki. Każdy nasz światłowód jest z automatu poddany regulacji.

UKE ma pomysł, aby zdjąć regulacje z rynku określonego jako zasoby operatorów umożliwiające korzystanie z usługi dostępu do Internetu o prędkości 80 Mb/s i więcej. Jak TP się na to zapatruje?

Moim zdaniem hasło główne, które powinno obecnie przyświecać regulatorowi to przyjrzenie się rynkowi od początku: zbadanie, gdzie są realne monopole, kto ma pozycję dominującą, w jakich technologiach. Sytuacja jest taka, że mamy świat kablowy, świat operatorów alternatywnych, a głównie jednego największego, który stara się jak najwięcej wyrwać od Telekomunikacji Polskiej, czego ja absolutnie rozumiem. To jednak wyrywanie małej części tortu. Najważniejsza jest dzisiaj ta część, którą mają sieci kablowe, a nie Telekomunikacja Polska. Wskazują na to wszystkie analizy.

A gdyby premier Tusk zaproponował panu objęcie stanowiska szefa UKE – przyjąłby pan?

Jako prezesowi TP, to mi chyba nie grozi (śmiech). Wracając do wcześniejszego pytania, udowodniliśmy regulatorowi dobrą wolę. Mamy dialog oparty na ograniczonym – ale to normalne nawet w kierowaniu na drogach publicznych pojazdami mechanicznymi – zaufaniu. Myślę, że jesteśmy w stanie nadal współpracować. Jeśli chodzi o nowe pomysły dotyczące regulacji rynku światłowodów, to sądzę, że w połowie 2012 r. pojawią się nowe decyzje dotyczące dwóch specyficznych rynków (4 i 5). Wtedy zastanowimy się nad propozycją UKE. W tym wszystkim jest jedna dobra rzecz - temat szybkiego Internetu wraca na agendę. To superważne. Dyskutuje się najczęściej o Internecie w dużych miastach, zapominając jednocześnie o mniejszych miejscowościach, gdzie są większe wyzwania i gdzie szybki Internet zbuduje większą wartość społeczną. To metoda ograniczenia bezrobocia, dyfuzji pracy, wiedzy i kultury.

Szybki Internet będzie się teraz kojarzyć z LTE, oferowanym w ramach współpracy Cyfrowego Polsatu z Polkomtelem. To wizja przesyłu sygnału z prędkością do 100 Mb/s. Nie obawia się pan, że Cyfrowy Polsat, który wygrał z Cyfrą+ właśnie tanią ofertą, wygra teraz z TP w ten sam sposób?

Inwestycja w telewizję satelitarną to de facto transponder, a potem zmienny koszt na klienta i zakup dekodera. Operacja pod tytułem Internet mobilny jest związana z dodatkowymi inwestycjami w rozwój sieci i jej zagęszczanie. Pamiętajmy też o tym, że zakup Polkomtela był finansowany w dużej części długiem. Nie sądzę, aby w tych ryzykownych czasach ci, którzy pożyczyli pieniądze byli gotowi na przyjęcie ryzykownej tezy, że teraz rozwodni się marżę Polkomtela, zdobędzie dużą część rynku z obietnicą, że kiedyś otrzymają swoją zapłatę. Dlatego wolę Polsat z długiem na zakup Polkomtela, niż Polsat z prywatnymi pieniędzmi prezesa Solorza, z których buduje sieć LTE, a potem tylko jego wyborem jest, czy chce tą sieć zamortyzować szybciej, czy wolniej, a także jak sprzedawać LTE.  Teraz mam przed sobą racjonalnego przeciwnika, który musi zwrócić racjonalnym bankierom dużo pieniędzy. Niewątpliwie jest tak, że stworzenie grupy Polsat, Polkomtel, Aero 2, Mobyland to powstanie bardzo silnego konglomeratu. Grupa firm kojarzonych z Polsatem plus Polkomtel ma dziś połowę spektrum radiowego dostępnego w Polsce, a reszta operatorów drugą. Dlatego nadal jesteśmy zdziwieni, że UOKiK zgodził się bezwarunkowo na przejęcie Polkomtela przez grupę Polsat.

Sądzi pan, że to była polityczna decyzja?

Sądzę, że UOKiK mniej wnikliwie niż zwykle przeanalizował ten przypadek. Mówiliśmy wcześniej, że nie można stworzyć operatora energetycznego, który będzie miał więcej niż 35 proc., a możemy pozwolić na stworzenie operatora telekomunikacyjnego, który ma 50 proc. rzadkich zasobów spektrum.

Jaka będzie odpowiedź TP?