Marek Kozubal: Czego nie widać na „Horyzoncie”. Czy wojsko jest od ochrony torów?

Szef Sztabu Generalnego gen. Wiesław Kukuła ogłosił operację „Horyzont”, której celem ma być wzmocnienie przez żołnierzy bezpieczeństwa publicznego i włączenie ich do patroli z policją. Żołnierze mają działać w oparciu o art. 18 ustawy o policji, zatem koordynowaniem ich działań ma zająć się ta formacja.

Celem operacji ma być ochrona infrastruktury kolejowej i przeciwdziałanie ewentualnym aktom dywersji. Patrole mają pojawić się głównie na terenach słabo zaludnionych i kontrolować nie tylko tory, ale także wiadukty. Żołnierze mogą do obserwacji skrytej niektórych miejsc wykorzystywać środki techniczne, np. wojskowe statki bezzałogowe.

W ramach operacji „Horyzont” powstanie aplikacja gromadząca zgłoszenia obywateli

Gen. Kukuła mówi, że niebawem zostanie także uruchomiona aplikacja, dzięki której obywatele będą mogli zgłaszać informacje, przekazywać zdjęcia lub lokalizację miejsc, gdzie dzieje się coś niepokojącego. Nad rozwiązaniami pracują żołnierze Dowództwa Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni.

Pytam jednak, dlaczego tak późno? Wielu Polaków ma złe doświadczenia w zgłaszaniu niepokojących przypadków, np. fotografowania infrastruktury krytycznej. Zgłoszenia takie często pozostawały bez odpowiedzi służb. Mam tu zresztą własne doświadczenia.

Czytaj więcej

Przestępczość

Wiemy, co zdradziło dywersantów, którzy wysadzili tory. Nowe ustalenia „Rzeczpospolitej”

Karta SIM od telefonu i odcisk palca postawiony na miejscu zdradziły sprawców sabotażu na linii k...

Przypomnę, że podobną aplikację wdrożyli Ukraińcy. Tam jednak chodziło o to, aby zgłaszać np. pojawiające się na początku wojny grupy dywersyjne lub wręcz patrole rosyjskich żołnierzy. Nie obyło się bez wpadek. Rosjanie, aby sparaliżować ten kanał komunikacji, potrafili wysłać jednocześnie kilkaset informacji o grupach dywersyjnych, „zatykając” aplikację. Zakładam, że cyberwojownicy stworzą takie rozwiązania, aby uniemożliwić podobne działania. Spodziewam się także, że aplikacja ta zostanie umieszczona w portfelu usług mObywatel.

Operacja „Horyzont”, czyli przywrócić wiarę społeczeństwa w sprawczość państwa

W podobny sposób jak polskie władze po spektakularnych atakach terrorystycznych reagowali Francuzi, Brytyjczycy czy Amerykanie. Wtedy też do ochrony bezpieczeństwa publicznego kierowani byli żołnierze. Celem było przywrócenie wiary społeczeństwa w sprawczość państwa po zamachu, który naruszył jego fundamenty. I tak też stało się w Polsce, po ujawnieniu próby wykolejenia pociągu na linii kolejowej Warszawa–Lublin przez rosyjskich agentów.

W przeszłości, głównie przed świętami, Żandarmeria Wojskowa wzmacniała patrole policyjne. Zatem to nic nowego. Działania te miały wówczas charakter prewencyjny. Był to pokaz siły. I tak też należy to dzisiaj odczytywać.

Nie można rozmieniać potencjału wojska na drobne

Chociaż politycy zapowiadają, że w operacji może wziąć udział do 10 tys. żołnierzy, jest mało prawdopodobne, aby taka liczba została osiągnięta. Trzeba przypomnieć prawdę oczywistą: wojsko przygotowuje się do wojny, jego celem jest odparcie przeciwnika, dlatego głównym zadaniem w czasie pokoju powinno być szkolenie, a nie łatanie dziur w systemie bezpieczeństwa państwa. Dzisiaj kilka tysięcy żołnierzy zajmuje się ochroną granicy z Białorusią, bo nie radzi sobie z tym Straż Graniczna. Kolejni żołnierze zostali skierowani do szkolenia cywilów w ramach operacji wGotowości, bo nie mamy obrony cywilnej. A teraz się okazuje, że armia musi wesprzeć policję i Straż Ochrony Kolei, bo te służby są niewydolne.

Obecność żołnierzy na ulicach może zwiększyć komfort i poczucie bezpieczeństwa obywateli, ale w istocie osłabia siłę wojska i pokazuje słabość innych instytucji. Armia może inspirować, dawać energię do pewnych działań związanych z poprawą bezpieczeństwa publicznego czy budowania odporności społecznej, ale nie powinna przejmować ról innych instytucji. Warto, by teraz był to impuls do tworzenia zasobów obrony cywilnej, ale na razie tego nie widzę.