Dania zamknięta dla obcych

Korespondencja z Kopenhagi

Świece zapachowe, wysokiej jakości czekolada, ulubiona herbata i książka, a także ciepłe skarpety i przyjemny w dotyku koc. No i w tle łagodna kojąca muzyka – to tylko podstawowy zestaw, aby miło spędzić zimowe wieczory w Danii. Bo hygge, sztuka przytulnego życia, jest o wiele bardziej rozbudowana. Jej częścią jest też niezwykle rozbudowane państwo socjalne w kraju, który pobiera jednak w zamian jedne z najwyższych podatków na świecie. Ale wystarczy krótki spacer po Kopenhadze, aby się przekonać, że może być w tym głęboki sens. Co prawda w tym mieście ceny są zaporowe (według Komisji Europejskiej najwyższe w całej Unii), ale też ludzie żyją jakby na większym luzie. W sklepie ekspedientka odpowiada bez stresu na pytania klienta. Na ulicy nikt nie trąbi, gdy kierowca zagapił się i nie zauważył, że światło już jest zielone. A wieczorami nawet w środku tygodnia kafejki są pełne wesoło gwarzących przyjaciół czy po prostu znajomych.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Dania szuka sposobu, jak uchronić Grenlandię przed Donaldem Trumpem

Prezydent USA Donald Trump nie porzucił planów przejęcia Grenlandii. Przekonani są o tym Duńczycy...

W epoce internetu wieść o takim życiu, rzecz jasna, rozeszła się po całym świecie. A jednak w ubiegłym roku azyl w Danii otrzymało ledwie dwa tysiące osób, dziesięciokrotnie mniej, niż dekadę wcześniej. To proporcjonalnie do ludności kraju jeden z najniższych wyników w UE. Jednocześnie duńskie władze odesłały do krajów pochodzenia 90 proc. nielegalnych imigrantów. Znowu rekord w Unii. A w wyborach lokalnych w zeszłym tygodniu migracja, która wywołuje gwałtowne emocje w całej Europie, tu znalazła się na odległym miejscu wśród zmartwień Duńczyków. 

Dania dzieli imigrantów na dobrych i złych. Nieoficjalnie

Co jednak chyba najbardziej zadziwiające, w czasach, gdy niemal cała wolna Europa skręca mocno w prawo, rządząca tym niewielkim krajem Socjaldemokracja premier Mette Frederiksen szykuje się do wygrania po raz trzeci z rzędu wyborów parlamentarnych w przyszłym roku. Za to ekstremistyczna Duńska Partia Ludowa zbiera w sondażach około 10 proc. wielokrotnie mniej, niż populistyczno-nacjonalistyczne ugrupowania w Niemczech, Polsce czy Francji. 

Restrykcyjną politykę migracyjną nie wymyśliła lewica. Zaczął ją wprowadzać lider liberalnego ugrupowania Venstre Lars Løkke Rasmussen. Gdy w 2015 r. Europę zalała bezprecedensowa fala uchodźców, inaczej, niż Niemcy Angeli Merkel jako premier Danii zaczął zaostrzać warunki udzielenia azylu. Zasługą Socjaldemokratów było natomiast to, że zamiast od tej strategii się odciąć, po przejęciu władzy kontynuowali ją. W tamtym czasie w tej rodzinie politycznej była to w skali Europy rzecz wyjątkowa. Dziś wiele rozwiązań stosowanych w Danii wydaje się wręcz dość radykalnymi, dla niektórych wręcz rasistowskimi.

– Duńczycy dzielą imigrantów na „dobrych” i „złych”. W kraju żyje 750 tys. przyjezdnych, to aż 16 proc. sześciomilionowej ludności królestwa. Ale około 200 tys. to przyjezdni z innych krajów skandynawskich, a kolejne 200 tys. to obywatele innych krajów Unii. Dla Danii i jedni, i drudzy nie są żadnym problemem – mówi „Rz” wnikliwy znawca duńskiej polityki żyjący w Kopenhadze. Z naszych informacji wynika, że około 50 tys. stałych mieszkańców kraju to Polacy. Żyje tu także ok. 30 tys. Ukraińców. 

Niewielu uchodźców wybiera Danię, bo ma tu mizerne szanse na stały pobyt. Można go uzyskać najwcześniej po upływie ośmiu lat. Trzeba wówczas wykazać się dobrą znajomością duńskiego, stałą pracą, życiem bez subwencji państwowych od przynajmniej trzech lat. Wiele emocji wywołuje „ustawa gettowa”: możliwość likwidacji mieszkań socjalnych w dzielnicach, gdzie ponad połowa mieszkańców pochodzi spoza „świata zachodniego”. Inny kontrowersyjny przepis odnosi się do kosztowności, które władze mają prawo skonfiskować na poczet wydatków związanych z utrzymaniem azylanta.

Czytaj więcej

Komentarze

Jędrzej Bielecki: Pakt migracyjny to papierowy tygrys

Mechanizm solidarności z krajami południa Europy stał się czołowym straszakiem polskiej polityki....

– Udaje nam się odsyłać tak wiele osób, którym nie przyznano azylu dzięki zawarciu przez Danię szeregu umów o readmisji z takimi krajami, jak Egipt czy Syria. Dania przeznacza 0,7 proc. swojego PKB na pomoc rozwojową, co daje nam skuteczne narzędzie nacisku na kraje, skąd pochodzi nielegalna imigracja – mówi „Rzeczpospolitej” przedstawiciel duńskiego rządu. Podkreśla jednak, że decyzje o tym, czy przyznać danej osobie azyl czy też nie, podejmuje niezależna instytucja w oparciu o jasno zdefiniowane reguły.