Księgi wieczyste: czy nabywca może wpisać siebie w miejsce zmarłego zbywcy

Czy osoba, która kupiła mieszkanie, może skutecznie wpisać swoje prawo do księgi wieczystej, jeżeli sprzedający zmarł, zanim jego prawo zostało wykreślone z tej księgi

Publikacja: 23.05.2012 08:46

Księgi wieczyste: czy nabywca może wpisać siebie w miejsce zmarłego zbywcy

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

W sprawie, która była podstawą pytania Sądu Okręgowego do Sądu Najwyższego, mieszkanka Kanady sprzedała swoje mieszkanie w Polsce. Zanim jednak doszło do ujawnienia w księdze wieczystej prawa własności nowego właściciela – zmarła. Wydział ksiąg wieczystych sądu rejonowego odmówił nabywczyni lokalu wpisania jej prawa do księgi wieczystej.

Nowa właścicielka odwołała się więc do sądu wyższej instancji. W swoim zażaleniu podniosła m.in., że wpis do księgi wieczystej ma charakter deklaratoryjny. Oznacza to, że przeniesienie własności nieruchomości nastąpiło już z mocy samej umowy. Wpis do księgi jedynie to potwierdza.

Sąd Okręgowy, rozpatrując zażalenie, powziął wątpliwości natury prawnej.

Przede wszystkim chodzi o ustalenie kręgu uczestników postępowania wieczystoksięgowego na podstawie art. 626

1

§ 2

kodeksu postępowania cywilnego

.

Sąd rejonowy przyjął mianowicie, że oprócz nabywczyni mieszkania uczestnikiem postępowania może być także osoba wpisana do księgi wieczystej, której prawo ma być wykreślone lub obciążone. Tymczasem w świetle dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz brzmienia przepisów nie jest do końca jasne, czy uczestnikami takiego postępowania są również następcy prawni tych osób. W tym wypadku chodzi o następców osoby, która sprzedała mieszkanie.

Poza tym – podkreślił Sąd Okręgowy – funkcją księgi wieczystej jest ujawnianie aktualnego stanu nieruchomości. Niedopuszczalne jest więc zakończenie postępowania o odrzuceniu wniosku, jeżeli wynika z niego, że nastąpiła zmiana stanu prawnego nieruchomości. Podobnymi sprawami zajmował się już wprawdzie SN, ale jego orzeczenia są sprzeczne.

Według Sądu Okręgowego należy rozważyć dokonanie wpisu prawa własności nabywczyni mieszkania zgodnie z jej wnioskiem oraz pozostawienie zawiadomienia o wpisie w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

W takim wypadku opieszałość spadkobierców w ujawnieniu swych praw w księdze wieczystej nie prowadziłaby do paraliżu postępowania wieczystoksięgowego.

Z tych powodów sąd postanowił zadać pytanie SN, czy w sprawie o wpis prawa własności tego mieszkania do księgi wieczystej można wpisać nowego właściciela, a następnie zawiadomienie o wpisie dołączyć do akt. Czy uczestnikami postępowania są także spadkobiercy zbywcy, chociaż ich prawa nie figurują w księdze wieczystej?

W sprawie, która była podstawą pytania Sądu Okręgowego do Sądu Najwyższego, mieszkanka Kanady sprzedała swoje mieszkanie w Polsce. Zanim jednak doszło do ujawnienia w księdze wieczystej prawa własności nowego właściciela – zmarła. Wydział ksiąg wieczystych sądu rejonowego odmówił nabywczyni lokalu wpisania jej prawa do księgi wieczystej.

Nowa właścicielka odwołała się więc do sądu wyższej instancji. W swoim zażaleniu podniosła m.in., że wpis do księgi wieczystej ma charakter deklaratoryjny. Oznacza to, że przeniesienie własności nieruchomości nastąpiło już z mocy samej umowy. Wpis do księgi jedynie to potwierdza.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów