Koniec z przekazywaniem Kościołowi gruntów? Eksperci mają wątpliwości co do planów posłów

– W mojej ocenie propozycja jest zbyt radykalna. Całkowite uchylenie przepisu umożliwiającego przekazywanie gruntów i nakazanie umorzenia wszczętych już postępowań godzi w zasadę państwa prawa – uważa adw. Rafał Dębowski, wspólnik w kancelarii Dębowski i Wspólnicy sp. k. i ekspert od prawa nieruchomości. Jak argumentuje, jeśli państwo zobowiązało się do określonych ustawą świadczeń, to z chwilą złożenia wniosku osoba prawna Kościoła uzyskała „ekspektatywę prawa własności nieruchomości”.

Posłowie Polski 2050-Trzeciej Drogi chcą zmiany ustawy o stosunku państwa do Kościoła. Koniec z przekazywaniem gruntów; będzie umorzenie trwających już postępowań 

Usunięcie przepisu umożliwiającego nieodpłatne przekazywanie Kościołowi – a raczej jego „jednostkom prawnym”– ziem zabranych przez władze PRL, to, zdaniem ekspertów, zmiana, która będzie miała ogromne konsekwencje dla wszystkich zainteresowanych. W środę projekt umożliwiającej to nowelizacji ustawy o stosunku państwa do Kościoła autorstwa posłów Polski 2050-Trzeciej Drogi ukazał się na stronie Sejmu.

Czytaj więcej

Kościół

Koniec z nieodpłatnym przekazywaniem ziemi Kościołowi? Sejm zajmie się projektem

Politycy Polski 2050 przygotowali projekt ustawy, który dotyczy zakazu nieodpłatnego przekazywani...

W jego uzasadnieniu powołano się na wyniki raportu Najwyższej Izby Kontroli, które pokazały nieprawidłowości w kwestii dysponowania tego typu mieniem. Mec. Dębowski przyznaje, że choć rozumie intencje stojące za projektowanymi zmianami, to przypomina, że celem nieodpłatnego przekazywania gruntów jednostkom prawnym Kościoła była chęć rekompensaty za jego mienie, pozostawione poza granicami państwa po II wojnie światowej.

Adwokat: jedną ustawą nie można wyrzucić do kosza praw nabytych, za wnioskami stoją realne przesłanki

Adwokat jest przeciwny radykalnemu „cięciu” trwających już postępowań, które według niego powinny zakończyć się na zasadach obowiązujących w chwili składania wniosków – obojętnie, jaki ostatecznie będzie ich wynik. – Jedną ustawą nie można wyrzucić do kosza praw nabytych, bo za takimi wnioskami stoją konkretne, realne przesłanki ubiegania się o przyznanie nieruchomości. Jeśli system rekompensat daje pole do nadużyć, to uszczelnia się przepisy, a nie zrywa z zasadą rekompensaty za majątki, które pozostawiono poza granicami – uzasadnia mec. Dębowski. – Tu zaś w sposób radykalny proponuje się likwidację podstawy prawnej takich roszczeń – dodaje.

Ekspert za nietrafiony uznaje argument, jakoby to właśnie Kościół katolicki dostał ich najwięcej, bo – jak przypomina – wciąż ma on też najwięcej wyznawców.

– W demokratycznym państwie prawa to właśnie państwo powinno zapewnić rekompensatę za utracone mienie, tak jak to było z tzw. mieniem zabużańskim. Mam wrażenie, że w tej sprawie w grę wchodzi zwykły populizm i działanie dla poklasku, a nie rzeczywista chęć uszczelnienia przepisów – uważa.

Prezes Fundacji Dobre Państwo o przepisie umożliwiającym przekazywanie gruntów: wyeksploatowany i korupcjogenny 

Zupełnie inaczej kwestię zmian postrzega Witold Solski, prezes Fundacji Dobre Państwo. Jego zdaniem kluczowy przepis, „zakwalifikowany” do uchylenia, „w praktyce umożliwia np. grupie wiernych tworzenie bytów, czasem fikcyjnych, wchodzących w prawa tzw. kościelnej osoby prawnej, która nawet kilka razy może starać się o pozyskanie gruntów”.

Czytaj więcej

Prawo karne

Ksiądz zdefraudował 1,2 mln zł, wydał je na kryptowaluty. Jest prawomocny wyrok

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu ogłosił w czwartek wyrok w sprawie księdza Włodzimierza G., który zos...

– Wystarczy, aby zgłosiła się do biskupa, że chce prowadzić działalność pożytku duchowego, np. charytatywną, i że potrzebuje do tego nieruchomości – wyjaśnia.

– Na podstawie historycznych ustaleń i wyliczeń wnioskuje wówczas o przyznanie np. 15 hektarów. Potem je sprzedaje i przy składaniu kolejnego oświadczenia znów zostaje z niczym, więc wojewoda – na podstawie przepisu – może ponownie, drugi lub trzeci raz, przekazać jej grunty – precyzuje ekspert.

– Przepis ten uważam za wyeksploatowany i korupcjogenny, bo aparat państwa nie ma żadnych instrumentów ochronnych, aby temu zapobiegać. Argument, że nie wszyscy nadużywają prawa, jest argumentem w rozmowie o niczym, ponieważ nawet za pojedyncze wyłudzenie płacą wszyscy podatnicy – podkreśla.

Przyjęcie ustawy bez umowy z Kościołem będzie niezgodne z konstytucją? Ekspert nie ma wątpliwości 

Zdaniem dr. Marka Strzały z Pracowni Prawa Kościelnego i Wyznaniowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, zmodyfikowanie przepisów tak, jak zaproponowali to posłowie, nie rozwiąże problemu braku pełnego rozliczenia przejęcia mienia wspólnot religijnych przez Skarb Państwa po 1945 r.

Czytaj więcej

Komentarze

Tomasz Krzyżak: Winę za znaczący spadek zaufania do Kościoła ponoszą wyłącznie biskupi

Koniec zaklinania rzeczywistości. Kościół jest autorytetem tylko dla garstki Polaków. Wedle najno...

– Majątek ten do dziś nie został w całości ani zwrócony, ani w pełni zrekompensowany – wskazuje.

Według eksperta przyjęcie ustawy bez umowy zawartej przez Radę Ministrów z przedstawicielami Kościoła byłoby niezgodne z konstytucją.