Projekt ustawy, który w środę ma być złożony w Sejmie, przewiduje likwidację artykułu 70a ustawy o stosunku państwa do Kościoła.
Art. 70a. [Status prawny nieruchomości na Ziemiach Zachodnich i Północnych]
1. Osobom prawnym Kościoła Katolickiego, które po dniu 8 maja 1945 r. podjęły działalność na Ziemiach Zachodnich i Północnych, mogą być, na ich wniosek, przekazane nieodpłatnie na własność grunty znajdujące się w zasobach Państwowego Funduszu Ziemi albo w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa. Jeżeli grunty te znajdują się w zarządzie lub użytkowaniu osób prawnych, przekazanie na własność może nastąpić wyłącznie za zgodą tych osób.
2. Wielkość przekazanej nieruchomości rolnej, wraz z gruntami rolnymi będącymi już własnością wnioskodawcy, nie może przekraczać w odniesieniu do:1) gospodarstw rolnych parafii - 15 ha;2) gospodarstw rolnych diecezji - 50 ha;3) gospodarstw rolnych seminariów duchownych, diecezjalnych i zakonnych - 50 ha;4) gospodarstw rolnych domów zgromadzeń zakonnych - 5 ha, chyba że domy te prowadzą działalność, o której mowa w art. 20 i 39; w tych przypadkach mogą być przekazane nieruchomości rolne o powierzchni do 50 ha.
3. Przekazanie na własność nieruchomości, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje w drodze decyzji wojewody właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, wydanej za zgodą Prezesa Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych.
Kościół katolicki uzyskał możliwość otrzymania ziemi rolnej na ziemiach zachodnich i północnych dzięki uchwalonej w 1991 r. nowelizacji ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego i dodaniu do niej art. 70a. Upoważniono wojewodów do przekazywania gruntów rolnych kościelnym osobom prawnym pod warunkiem, że po pierwsze wielkość gospodarstwa parafialnego nie przekroczy 15 ha, diecezji i seminariów – 50 ha, a gospodarstw zakonnych – 5 ha, chyba że prowadzą one działalność charytatywno-opiekuńczą lub oświatowo-wychowawczą – wówczas obszar ich może wynosić do 50 ha. Po drugie grunty te mogły pochodzić wyłącznie z Zasobów Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Czytaj więcej
Kościołowi po 1989 r. przekazano łącznie ok. 90 tys. hektarów. Komuniści odebrali wcześniej ok. 1...
Dlaczego uchwalono tę nowelę? Po 1989 r. episkopat wystąpił do Sądu Najwyższego o anulowanie jego orzeczenia z 1959 r., w wyniku którego cały poniemiecki majątek kościelny na ziemiach północnych i zachodnich stał się własnością państwa. Pod wpływem nacisków politycznych Kościół wycofał ten wniosek. Obawiano się, że orzeczenie korzystne dla Kościoła spowoduje lawinę wniosków o zwrot majątku na Ziemiach Odzyskanych. W latach 70. Kościół przejął tam część poniemieckiego majątku kościelnego. Rząd Jana Bieleckiego w zamian za wycofanie wniosku i jako częściową rekompensatę zaproponował uzupełnienie ustawy z 1989 r. o art. 70a.
