Deweloperze, sprawdź swoje umowy. Nadciąga UOKiK

Niewątpliwie ma to związek z aktualną sytuacją ekonomiczną w kraju tj. wysoką inflacją od kilkunastu miesięcy, wzrostem kosztów materiałów budowlanych i wykonawstwa – uważa dr Agnieszka Grabowska-Toś z kancelarii radców prawnych Kania Stachura Toś.

Co to jest klauzula waloryzacyjna?

Klauzula waloryzacyjna to postanowienie w umowie, które przewiduje ustalenie wielkości świadczenia np. kwoty nabycia lokalu za pomocą innego niż pieniądz miernika wartości. Takim innym niż pieniądz miernikiem wartości może być np. wskaźnik inflacji. Wprowadzenie do umowy postanowienia waloryzacyjnego pozwala w razie potrzeby na aktualizację wysokości świadczenia, którą strony uprzednio ustaliły. Dzięki temu kwota po waloryzacji lepiej odpowiada obecnej sytuacji gospodarczej.

- Wojna w Ukrainie, wysoka inflacja, zmiana kosztów pracy oraz materiałów budowlanych spowodowały, że utrzymanie przez deweloperów ceny na poziomie sprzed rozpoczęcia inwestycji, może okazać się problematyczne, z punktu widzenia jej rentowności- wyjaśnia dr Agnieszka Grabowska–Toś.

Generalni wykonawcy coraz częściej żądają podwyższenia wynagrodzenia do aktualnego rynkowego poziomu, grożąc zejściem z budowy. Aby temu zapobiec i zapewnić terminową realizację inwestycji inwestorzy godzą się na twarde warunki wykonawców, ponosząc dodatkowy koszt, który nie był brany pod uwagę przy ustalaniu ceny lokalu czy domu i który niejednokrotnie stawia pod znakiem zapytania opłacalność inwestycji. Zabezpieczeniem przed takimi sytuacjami mogłaby być klauzula waloryzacyjna w umowie deweloperskiej, zapewniająca możliwość choćby częściowego „przerzucenia” ryzyka wzrostu kosztów realizacji inwestycji także na klienta. Mogłaby stanowić mechanizm pozwalający na zmianę ceny nabycia lokalu tak, by w momencie przeniesienia własności na nabywcę cena ta uwzględniała faktyczny koszt jego wybudowania.

Czy klauzula jest dopuszczalna?

- Zarówno nowa ustawa deweloperska, jak i poprzednia ustawa, co do zasady nie stoją na przeszkodzie temu, by do umów zawieranych z klientami została wprowadzona klauzula waloryzacyjna. Wręcz przeciwnie – można stwierdzić, że obie ustawy wprost wskazują, że klauzula waloryzacyjna może znaleźć się w umowie deweloperskiej. Obie ustawy we wzorze prospektu informacyjnego przewidują, bowiem rubrykę „dopuszczenie waloryzacji ceny oraz określenie zasad waloryzacji” – uważa Grabowska-Toś.

Nie ulega jednak wątpliwości, że wprowadzenie, sposób redakcji w umowie klauzuli waloryzacyjnej, powinien być dobrze przemyślany, tak by nie narazić się na zarzut stosowania klauzul niedozwolonych.