Tanio kupił grunt z kablem, mało mu zapłacą

Gdy działka została kupiona korzystnie, bo biegła przez nią rura, nie ma co liczyć na wysokie wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu.

Publikacja: 05.03.2014 08:01

Tanio kupił grunt z kablem, mało mu zapłacą

Foto: Fotorzepa, Raf Rafał Guz

Renata Krupa-Dąbrowska

Wokandy zdominowały sprawy o ustanowienie służebności przesyłu. Właściciele nieruchomości liczą na spore pieniądze. Często jednak muszą obejść się smakiem, bo sądy odmawiają.

Rura w ziemi

– Osoby, które tanio kupiły ziemię z przebiegającym pod nią rurociągiem lub przewodami, nie mogą liczyć na wysokie wynagrodzenie – tłumaczy Paweł Ławiński, radca prawny. – Często jest wręcz symboliczne, sporne sprawy trwają latami, a koszty ich prowadzenia przekraczają ewentualną korzyść.

Sądy posiłkują się opiniami biegłych, a ci uważają, że osoba, która tanio nabyła działkę, już raz odniosła korzyść.

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu składa się z dwóch składników: z części odszkodowawczej oraz wynagrodzenia za ograniczenie korzystania z nieruchomości.

– Sądy nie uwzględniają części odszkodowawczej dla tego rodzaju działek – dodaje Piotr Zamroch, radca prawny specjalizujący się w służebności gruntowej.

Przepisy są bardzo ogólne. Kodeks cywilny nic nie mówi, jakie kryteria powinno brać się pod uwagę, ustalając wynagrodzenie. Art. 305² § 2 k.c. stanowi jedynie, że za ustanowienie służebności przesyłu właściciel nieruchomości może żądać „odpowiedniego wynagrodzenia".

Symboliczna złotówka

Sądy sięgają więc do orzecznictwa Sądu Najwyższego, a szczególnie do postanowienia SN z 27 lutego 2013 r. (sygn. IV CSK 440/12). ?Wynika z niego, że kryteria wyceny działki ma wskazać biegłym sąd. Jest tak zwłaszcza, gdy wynagrodzenia domaga się właściciel, który nabył nieruchomość już z instalacją. Powinno ono uwzględniać m.in. charakter nieruchomości: położenie, rodzaj, jej społeczno-gospodarcze przeznaczenie ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a gdy ich nie ma, m.in. właściwości terenu, sposób korzystania z nieruchomości sąsiednich. SN podkreślił, że nabycie działki z rurociągiem zmniejsza wynagrodzenie.

Procedury

Co kryje się pod pojęciem służebności

Służebność przesyłu to ograniczone prawo rzeczowe. Polega ono na obciążeniu nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia ? służące do przesyłu energii oraz innych mediów. Służebność ta może powstać na kilka sposobów, a mianowicie ?w drodze umowy między właścicielem nieruchomości a właścicielem sieci władnącej, z mocy orzeczenia sądowego lub też na skutek zasiedzenia. Z tytułu jej ustanowienia właścicielowi nieruchomości należy się wynagrodzenie, które obejmuje odszkodowanie za obniżenie jej wartości (ale tylko zajętej części) oraz zapłatę za korzystanie ?z nieruchomości przez przedsiębiorstwo.