Majątek dla najbliższych - bez podatku

Z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn skorzystamy, jeśli spadkobierca lub darczyńca należy do najbliższej rodziny

Publikacja: 26.10.2010 04:25

Zwolnienie to dotyczy schedy uzyskanej po 1 stycznia 2007 r. i darowizn otrzymanych od tej daty. Gdy chodzi o podatek od spadków decyduje data śmierci spadkodawcy.

Tylko w wypadku zachowku, zapisu i polecenia decyduje data otrzymania pieniędzy czy innego dobra będącego częścią tego, co zostawił spadkodawca.

[srodtytul]Zwolnienie dla najbliższych [/srodtytul]

Krąg obdarowanych i spadkobierców, którzy mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia obowiązującego od 1 styczna 2007 r., jest więc nieco węższy od kręgu bliskich zaliczanych do I grupy podatkowej.

Nie obejmuje zięcia i synowej, teścia i teściowej.

Korzystają z niego tylko:

- małżonek,

- dzieci, wnuki, prawnuki (tzw. zstępni),

- rodzice, dziadkowie, pradziadkowie (tzw. wstępni),

- rodzeństwo (także przyrodnie),

- pasierb, pasierbica,

- ojczym, macocha.

Za rodziców uważa się także rodziców adopcyjnych, a za zstępnych – także dzieci adoptowane i ich dzieci, wnuki oraz prawnuki. Krąg ten nie obejmuje synowych i zięciów oraz teściów, którzy jednak należą do I grupy podatkowej.

Oznacza to, że syn, który wspólnie z żoną otrzymał od swych rodziców np. dom rekreacyjny, nie zapłaci żadnego podatku, natomiast jego żona musi rozliczyć się z fiskusem, chyba że otrzymała mniej niż 9637 zł.

Zapłaci jednak podatek według najłagodniejszej skali, bo taka obowiązuje w stosunku do spadków i darowizn dokonanych na rzecz osób należących do I grupy podatkowej.

Jeśli jednak teściowie stanowczo życzą sobie, by obdarowana domem była także synowa, wystarczy dla uniknięcia tego obciążenia, że darują (bez podatku) nieruchomość synowi, a ten dokona (bez podatku) darowizny udziału w domu na rzecz żony.

W takim wypadku musimy się jednak liczyć z większymi kosztami, bo wynagrodzenie trzeba zapłacić notariuszowi dwa razy: raz od umowy darowizny na rzecz syna, drugi raz z racji darowizny udziału na rzecz synowej.

Całkowite zwolnienie dla najbliższych obejmuje wszystkie spadki i darowizny, bez względu na ich wartość. Dotyczy to jednak spadków i darowizn uzyskanych od 1 stycznia 2007 r. Spadki i darowizny sprzed tej daty są opodatkowane na starych zasadach.

[srodtytul]Kiedy trzeba zgłosić [/srodtytul]

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia dla osób najbliższych jest zgłoszenie otrzymanego spadku lub darowizny w urzędzie skarbowym – naczelnikowi urzędu.

Takiego obowiązku nie ma tylko w dwóch sytuacjach:

- gdy wartość majątku uzyskanego od tej samej osoby albo po tej samej osobie w okresie pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, nie przekracza kwoty wolnej od podatku, tj. 9637 zł,

- gdy umowa stanowiąca źródło przysporzenia ma formę aktu notarialnego.

W praktyce nie trzeba zgłaszać przede wszystkim darowizn nieruchomości i własnościowych praw spółdzielczych do mieszkań i lokali użytkowych, bo musi je spisać notariusz.

To samo dotyczy nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości. Chodzi o sytuację, gdy np. nieruchomość należąca do rodziców i syna ma stać się wyłączną własnością syna.

Obowiązek zgłoszenia tak samo jak rozliczenia się z fiskusem ciąży wyłącznie na nabywcy. Jest nim obdarowany albo spadkobierca, osoba, która otrzymała część majątku spadkodawcy na podstawie zapisu lub polecenia, czy też inna bliska osoba, która otrzymała zachowek.

Niedopełnienie obowiązku zawiadomienia urzędu skarbowego na czas spowoduje, że zapłacimy podatek zgodnie z zasadami odnoszącymi się do bliskich z I grupy podatkowej, tak jakby nie było tego generalnego zwolnienia.

Jeśli więc spóźnimy się ze zgłoszeniem spadku czy zawiadomieniem urzędu skarbowego np. o darowiźnie otrzymanej od rodziców w kwocie 50 tys. zł, zapłacimy od niej podatek.

Obciąży on nadwyżkę ponad kwotę wolną od podatku wynoszącą dla nabywców z I grupy podatkowej 9637 zł i obliczony będzie zgodnie z najłagodniejszą, progresywną skalą, przewidzianą dla tej grupy podatkowej. Więcej o zgłoszeniu spadków i darowizn do urzędu skarbowego.

[ramka] [b]CZYTELNICY PYTAJĄ[/b]

[srodtytul]Dział spadku bez obciążenia[/srodtytul]

[b]- Spadkodawczyni zmarła w 2009 r. Zapisała w testamencie mieszkanie siostrze i jej dwóm córkom. Sąd wydał postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez każdą z nich w 1/3.

Dwie spadkobierczynie chcą w wyniku działu spadku przekazać mieszkanie trzeciej spadkobierczyni (jednej z siostrzenic zmarłej). Nie chcą od niej spłat. Postanowienie stwierdzające nabycie spadku uprawomocni się 28 lutego 2010 r. Czy jeśli w ten sposób wyzbędą się spadku na rzecz trzeciej spadkobierczyni, nie będą też płacić podatku spadkowego?[/b]

Dział spadku bez dopłat nie jest objęty podatkiem od spadków i darowizn. W jego wyniku nastąpi bezpłatne przysporzenie na rzecz trzeciej spadkobierczyni, które jednak nie jest darowizną.

Przeprowadzenie takiego działu spadku nie uwalnia natomiast obu pozostałych spadkobierczyń z obowiązku zapłaty podatku spadkowego przypadającego od wartości ich udziałów w spadku.

Jest jednak inny sposób na jego uniknięcie. Siostra spadkobierczyni korzysta z całkowitego zwolnienia z podatku spadkowego dla najbliższych, jeśli w terminie sześciu miesięcy zawiadomi urząd skarbowy o jego nabyciu.

Natomiast siostrzenice spadkodawczyni nie zapłacą podatku, jeśli nie mają własnego lokum i będą zameldowane w spadkowym mieszkaniu na pobyt stały i mieszkać w nim przez pięć lat. Jeśli w trakcie korzystania z tej ulgi druga siostra daruje swój udział w spadku na rzecz tej, która będzie w nim mieszkała, nie straci ulgi.

Matka i siostra mogą darować współspadkobierczyni, która w spadkowym lokum pozostanie, swoje udziały bez jakichkolwiek podatkowych konsekwencji dla niej. Skorzysta ona bowiem z całkowitego zwolnienia dla najbliższych.

[srodtytul]Udział w mieszkaniu dla żony[/srodtytul]

[b]- Przed ślubem kupiłem mieszkanie o powierzchni 92 mkw. będące własnością hipoteczną. Należy więc ono do mojego majątku osobistego. Chcę, by stało się naszą wspólną własnością. Zamierzam darować żonie 1/2 udziału w nim. Czy w związku z tym trzeba będzie zapłacić podatek od darowizny od wartości połowy mieszkania?[/b]

Nie. Żona skorzysta z tym wypadku z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

[srodtytul]Liczy się data wykonania polecenia[/srodtytul]

[b]- Babcia jedynym spadkobiercą w testamencie uczyniła mojego brata. Ale zobowiązała go w nim do przeniesienia na mnie należącego do niej udziału w domu wielorodzinnym (16/40), a mnie – do przekazania połowy pieniędzy z jego sprzedaży mojej siostrze. Babcia umarła w 2006 r.

Brat zapłacił podatek spadkowy. W listopadzie 2009 r. brat przeniósł cały udział wyłącznie na mnie. Zamierzam ten udział sprzedać i połowę pieniędzy przekazać siostrze. Czy będę płaciła podatek spadkowy?[/b]

Odpowiedź na to pytanie brzmi: nie. Przy nabyciu w wyniku polecenia testamentowego liczy się data wykonania polecenia. Nabycie nastąpiło więc w 2009 r.

Ma tu więc miejsce całkowite zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla najbliższych, które obowiązuje od 1 stycznia 2007 r. Należy w ciągu sześciu miesięcy, licząc od daty aktu notarialnego przenoszącego udział, zawiadomić urząd skarbowy o tym nabyciu na druku SD-Z2.

Konieczne jest natomiast uiszczenie 19-procentowego podatku od dochodu ze sprzedaży. Może uwolnić od tego obowiązku, przeznaczając pieniądze ze sprzedaży na cele mieszkaniowe.

W świetle prawa przekazanie połowy „udziału” siostrze jest dalszym zapisem na jej rzecz obciążonym co do zasady podatkiem spadkowym. Skorzysta z całkowitego zwolnienia dla najbliższych, jeśli złoży zawiadomienie o nabyciu na podstawie tego dalszego zapisu w urzędzie skarbowym na druku SD-Z2 w ciągu sześciu miesięcy od daty otrzymania pieniędzy ze sprzedaży udziału.

[srodtytul]Firma dla synowej[/srodtytul]

[b]- Zamierzam przekazać firmę w drodze darowizny synowej. Syn opuścił rodzinę i wyjechał za granicę na stałe, a wnuki liczą dopiero 17 i 15 lat. Czy w tej sytuacji synowa będzie zwolniona z podatku od darowizny?[/b]

Nie. Musi zapłacić podatek od darowizny, bo generalne zwolnienie z podatku dla najbliższych jej nie obejmie. Zapłaciłaby go od wartości firmy według najłagodniejszej skali przewidzianej dla najbliższych należących do I grupy podatkowej. Warto rozważyć darowanie jej wnukom, bo oni skorzystaliby ze zwolnienia.

[srodtytul]Mieszkanie darowane bez podatku [/srodtytul]

[b]- Jestem wyłączną właścicielką mieszkania wykupionego od gminy. Chcę podarować je wnukowi. Dla wnuka byłoby to pierwsze mieszkanie. Czy będę płaciła podatek od tej darowizny? [/b]

Nie. Żaden podatek takiej darowizny nie obciąża. Wnuk skorzysta z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn dla najbliższych.

Nie jest też potrzebne dla skorzystania z niego dopełnianie przez obdarowanego ani darczyńcę jakichkolwiek formalności w urzędzie skarbowym.

Darowizna mieszkania musi mieć formę aktu notarialnego, a w takiej sytuacji obdarowany jest już zwolniony z opowiadania się fiskusowi.

[srodtytul]Sprzedaż sprzed pięciu lat[/srodtytul]

[b]- Czy jeśli wnuk sprzeda mieszkanie, będzie musiał zapłacić podatek?[/b]

Podatek od spadków i darowizn nie wchodzi w rachubę bez względu na to, kiedy obdarowany, korzystający z całkowitego zwolnienia dla najbliższych, sprzeda to lokum.

Bez znaczenia jest także to, czy w nim zamieszka. Jeśli jednak dojdzie do sprzedaży w ciągu pięciu lat, licząc od końca roku, w którym je uzyskał, w rachubę będzie wchodził inny podatek: dochodowy od dochodu ze sprzedaży nieruchomości.

Wynosi on 19 proc. dochodu z tej transakcji, tj. różnicy między wydatkami na nabycie mieszkania a uzyskaną ceną, pomniejszoną o ewentualne koszty sprzedaży np. prowizję pośrednika.

Przy nabyciu w drodze spadku i darowizny nie ma kosztów uzyskania więc oddaje się fiskusowi praktycznie 19 proc. uzyskanej ceny.

Można jednak skorzystać ze zwolnienia z tego podatku, jeśli pieniądze ze sprzedaży w ciągu dwóch lat, licząc od końca roku, w którym doszło do sprzedaży, przeznaczy się na własne cele mieszkaniowe, m.in. kupno mieszkania, działki budowlanej, budowę domu, a nawet na spłatę kredytu mieszkaniowego. [/ramka]

[ramka][b][link=http://www.rp.pl/temat/447728.html]Zobacz cały poradnik o testamentach, spadkach i darowiznach[/link][/b][/ramka]

Zwolnienie to dotyczy schedy uzyskanej po 1 stycznia 2007 r. i darowizn otrzymanych od tej daty. Gdy chodzi o podatek od spadków decyduje data śmierci spadkodawcy.

Tylko w wypadku zachowku, zapisu i polecenia decyduje data otrzymania pieniędzy czy innego dobra będącego częścią tego, co zostawił spadkodawca.

Pozostało 97% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów