Lotniskowiec USS Polska

Ameryka potrzebuje Polski do ograniczania wpływów Rosji i Chin w Europie – mówi Kai-Olaf Lang, niemiecki analityk.

Aktualizacja: 15.06.2019 06:55 Publikacja: 13.06.2019 21:00

Gdy Donald Trump doszedł do władzy, stosunki niemiecko-amerykańskie się skomplikowały. Na zdjęciu: p

Gdy Donald Trump doszedł do władzy, stosunki niemiecko-amerykańskie się skomplikowały. Na zdjęciu: prezydent USA z małżonką podczas uroczystości 75. rocznicy lądowania aliantów w Normandii. Pierwsza z prawej kanclerz Angela Merkel

Foto: AFP

Przewodnicząca CDU Annegret Kramp-Karrenbauer chwaliła ostatnio Donalda Trumpa w swym pierwszy przemówieniu na temat polityki zagranicznej. Merkel była zawsze krytyczna. Czy szykuje się zmiana polityki Berlina wobec Trumpa?

Chociaż stosunki niemiecko-amerykańskie skomplikowały się, gdy Trump doszedł do władzy, w Niemczech panuje konsensus co do konieczności utrzymania dobrej współpracy z USA. Wypowiedzi pani przewodniczącej można interpretować, że zarówno dyskusja z USA, jak i z innymi partnerami z NATO powinna stać się bardziej rzeczowa. Nie ma przy tym wątpliwości, że stosunki transatlantyckie nadal wyznaczają ramy niemieckiej polityki bezpieczeństwa.

Czy nie ma obaw, że zacieśnianie przez Polskę więzi z USA odbywa się kosztem osłabiania z UE?

Wszystko zależy od tego, w jaki sposób Polska wykorzystywać będzie partnerstwo z USA. Jeżeli będzie bezwarunkowo wspierać bez wątpienia krytyczną ocenę UE obecnej administracji, może to doprowadzić do braku zrozumienia przez niektórych europejskich partnerów. Co się stanie z polityką UE w sprawie Bliskiego Wschodu lub Iranu, jeżeli Polska pójdzie w tych sprawach w ślady USA? Nie doprowadzi to do jeszcze większej fragmentaryzacji polityki zagranicznej UE?

Z drugiej strony bliski sojusz z takim supermocarstwem jak USA może również wzmocnić siłę oddziaływania Unii. Zwłaszcza gdy Polska będzie uczestniczyć aktywnie w jej funkcjonowaniu. Czas pokaże, czy Polska będzie działać proamerykańsko i „eurorealistycznie", a więc tak jak Wielka Brytania, czy też zachowywać się będzie „euroatlantycko", czyli tak jak czyniły to tradycyjnie Niemcy.

Czy Polska może stać się przyczółkiem USA w Europie, swego rodzaju lotniskowcem?

W pewnym sensie tak. Polska chciałaby odgrywać taką rolę. Warszawa zauważa, że wraz z brexitem oraz rozwojem sytuacji w Turcji następuje marginalizacja dwu ważnych sojuszników amerykańskich w Europie. Jednak relacje USA z Polską są asymetryczne. Waszyngton zdaje sobie sprawę z tego, że Polska jest lojalna oraz że potrzebuje Ameryki. Ale czy USA potrzebują Polski? Dziś tak, gdyż Amerykanie pragną przy pomocy Polski i innych partnerów środkowo-wschodniej Europy ograniczyć wpływ Rosji i Chin w Europie. Także dlatego, że USA poszukują przeciwwagi da Niemiec i Francji. Powstaje jednak pytanie, czy to wszystko utrzyma się na dłużej? Polska miała też pewne otrzeźwiające doświadczenia z USA.

Jak traktowana jest w Berlinie zapowiedź przesunięcia części amerykańskich wojsk z Niemiec do Polski?

Zobaczymy, ilu żołnierzy wyjedzie z Niemiec. Jednak zapowiedź przeniesienia ich do Polski jest politycznym sygnałem. Trump pragnie wynagrodzić wiernego sojusznika, podkreślając przy tym, że polskie rozwiązanie może być przykładem dla innych partnerów Ameryki. Chodzi o gotowość ponoszenia kosztów finansowych amerykańskiej obrony.

W jaki sposób silny sojusz polsko-amerykański wpłynie na realizację projektu Nord Stream 2?

USA są przeciwne temu projektowi z przyczyn geopolitycznych oraz ekonomicznych. Ścisła współpraca z Polską wzmacnia opór Waszyngtonu, lecz nie jest to decydującym czynnikiem w ocenie szans jego realizacji. Zobaczymy, czy wprowadzone zostaną sankcje dla firm uczestniczących w budowie Nord Stream 2. Być może można ich uniknąć, gdy Niemcy zdecydują się na zbudowanie terminalu do odbioru płynnego gazu i skonkretyzują zapowiedzi kupna amerykańskiego skroplonego surowca.

Jakiej reakcji Putina należy się spodziewać w odpowiedzi na sojusz wojskowy Polski z USA?

Nie można wykluczyć, że wzmocni swe siły stacjonujące w pobliżu wschodniej flanki NATO. Mogą być też zapowiedzi jak i zapewniania o przyśpieszeniu programów zbrojeniowych. Wszystko to z nadzieją, że w Niemczech czy innych krajach europejskich wzmocnieniu ulegnie krytyka kursu politycznego USA.

Dostrzega pan coraz większy rozdźwięk pomiędzy polityką Polski i Niemiec wobec Rosji?

Trzeba uważać, aby w relacjach polsko-niemieckich nie doszło do poważnych nieporozumień strategicznych. W sprawach polityki energetycznej rysują się dwa różne modele współpracy. Pierwszy ma charakter polsko-amerykański w postaci zwiększenia zakupów amerykańskiego gazu, co właśnie ogłoszono. Drugi – to rosyjsko-niemiecka, czyli dostawy rosyjskiego gazu za pomocą gazociągu. W sprawach szeroko rozumianej polityki bezpieczeństwa ważne jest, aby Polska zintegrowała swe relacje bilateralne z USA z NATO i ściślej konsultowała się z europejskimi sojusznikami. Mając to na uwadze, Polska i Niemcy powinny zainicjować bardzo intensywny dialog strategiczny.

Kai-Olaf Lang jest ekspertem berlińskiego rządowego think tanku Wissenschaft und Politik

Przewodnicząca CDU Annegret Kramp-Karrenbauer chwaliła ostatnio Donalda Trumpa w swym pierwszy przemówieniu na temat polityki zagranicznej. Merkel była zawsze krytyczna. Czy szykuje się zmiana polityki Berlina wobec Trumpa?

Chociaż stosunki niemiecko-amerykańskie skomplikowały się, gdy Trump doszedł do władzy, w Niemczech panuje konsensus co do konieczności utrzymania dobrej współpracy z USA. Wypowiedzi pani przewodniczącej można interpretować, że zarówno dyskusja z USA, jak i z innymi partnerami z NATO powinna stać się bardziej rzeczowa. Nie ma przy tym wątpliwości, że stosunki transatlantyckie nadal wyznaczają ramy niemieckiej polityki bezpieczeństwa.

Pozostało 86% artykułu

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Zyskaj dostęp do ekskluzywnych treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Kraj
Konwencja PiS w Przysusze. Jarosław Kaczyński mówi o torturach i łamaniu konstytucji, o szaleńczych planach rządu
Kraj
Znaleziono szczątki ludzi na terenie byłego poligonu pod Łodzią
Kraj
Cisza wyborcza do kasacji? Senat zamówił opinię w MSWiA