W styczniu 2016 r. Komisja Europejska rozpoczęła procedurę kontroli praworządności w odpowiedzi na sytuację w Polsce. Ta bezprecedensowa decyzja została podjęta w reakcji na zmiany legislacyjne dotyczące funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego i mediów publicznych. Pierwszy etap procedury, który trwał od stycznia do lipca 2016 r., który stanowił dialog pomiędzy Komisją i polskim rządem, nie przyniósł żadnych rezultatów. W rezultacie 27 lipca 2016 r. Komisja Europejska przyjęła zalecenie dotyczące praworządności w Polsce.
Komisja Europejska zaleciła rządowi RP m.in. respektowanie wszystkich wyroków Trybunału Konstytucyjnego i zaprzysiężenie trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego wybranych zgodnie z prawem w październiku 2015 r., opublikowanie wszystkich wyroków Trybunału Konstytucyjnego i zapewnienie konstytucyjności nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym przyjętej w lipcu 2016 r.
Komisja Europejska dała polskiemu rządowi trzy miesiące na poinformowanie o poczynionych krokach w celu wypełnienia tych zaleceń. Dotychczas jednak polskie władzy nie podjęły w tej kwestii żadnych działań.
„Nasze obawy budzi fakt, że żadne z tych zaleceń nie zostało zrealizowane" – czytamy w apelu organizacji. Sygnatariusze listu podkreślili, że trzech sędziów wybranych zgodnie z prawem wciąż nie zostało zaprzysiężonych, a rząd nie opublikował wyroków Trybunału Konstytucyjnego z marca i sierpnia 2016 r.
Organizacje odnotowały również nowy projekt ustawy dotyczący statusu Trybunału Konstytucyjnego – projekt ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Projekt jest obecnie procedowany w parlamencie. W opinii organizacji ten projekt „może być kolejnym krokiem do osłabienia niezależności Trybunału".
