Reklama

Sąd Najwyższy: Odszkodowania lub zapłaty można dochodzić także po kawałku

Świadczenia podzielnego np. odszkodowania wynikającego z jednej szkody można dochodzić w całości w jednym procesie, albo w częściach.

Publikacja: 25.08.2025 07:21

Sąd Najwyższy

Sąd Najwyższy

Foto: Fotorzepa, Jakub Czermiński

Jedna z podwarszawskich gmin wystąpiła z pozwem o zasądzenie na jej rzecz od spółki z o.o. 50 tys. zł wraz z odsetkami jako naprawienie szkody w związku z niewykonaniem przez pozwaną umowy sprzedaży energii.

Gmina już uzyskała nakaz zapłaty 

Sąd rejonowy pozew ten odrzucił. Ustalił bowiem, że wcześniej w innym postępowaniu zakończonym prawomocnym nakazem zapłaty orzeczono już o roszczeniu tej gminy i to w takiej samej kwocie z tego samego tytułu. Wprawdzie gmina zastrzegała, że dochodzi w drugiej sprawie tylko części z całego należnego jej roszczenia tj. 388 tys. zł, jednak powołała tę samą podstawę faktyczną i powołała się na te same dowody. Zdaniem sądu oznacza to, że nie jest to nowa sprawa dotycząca innej części roszczenia, gdyż powódka nie zdywersyfikowała obu części roszczenia pod kątem dowodowym, tj. faktur, z których wywodzi te części.

W ocenie SR zachodzi więc tożsamość roszczeń zgłoszonych w obu sprawach, co uzasadniało odrzucenie pozwu na podstawie art. 199 par. 1 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten stanowi, że sąd odrzuca pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona.

Sąd Okręgowy Warszawa–Praga werdykt utrzymał, więc gmina zaskarżyła go do Sądu Najwyższego. Gmina twierdziła, że sądy niższych instancji błędnie przyjęły, że przedmiotem postępowania jest roszczenie tożsame z roszczeniem z poprzedniej sprawy zakończonej nakazem zapłaty, gdyż przedmiotem pozwu jest dalsza część roszczenia za szkodę poniesioną przez gminę wskutek zaprzestania dostarczania energii elektrycznej przez pozwaną spółkę. Chodzi o  kwotę ponad tą zasądzoną prawomocnym nakazem zapłaty.

Reklama
Reklama

Można wytoczyć kolejny proces o roszczenie 

Sąd Najwyższy uwzględnił skargę gminy. Zdaniem SN w sytuacji, kiedy powód uważa, że przysługuje mu wobec przeciwnika procesowego wynikające z określonego stosunku prawnego roszczenie o spełnienie świadczenia, które jest podzielne, może on, według swojego wyboru, dochodzić go w całości w jednym procesie, albo w części bądź w częściach i to w więcej niż jednym procesie. Proces o część takiego roszczenia jest nazywany procesem częściowym.

W takiej sytuacji prawomocne rozstrzygnięcie w pierwszym procesie częściowym nie tworzy przeszkody procesowej w postaci powagi rzeczy osądzonej dla dopuszczalności kolejnego albo kolejnych procesów częściowych o świadczenia. Procesy o poszczególne (różne, inne) części świadczenia z tego samego stosunku prawnego mają różne przedmioty, chociaż ich podstawa faktyczna i prawna jest zbieżna (tożsama). Chodzi przecież o części świadczenia wynikające z tego samego stosunku prawnego.

Czytaj więcej

Czy żona musi zwracać wspólną pożyczkę, z której korzystał tylko mąż?

Zatem nakaz zapłaty nie kreował przeszkody procesowej w postaci powagi rzeczy osądzonej w tej sprawie i nie było podstaw do odrzucenia pozwu. A ponieważ naruszenia tego dopuściły się sądy obu instancji, SN (sędziowie Paweł Grzegorczyk, Grzegorz Misiurek i Karol Weitz), uchylił orzeczenia obu instancji i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sygnatura akt II CSKP 1707/22

Opinia dla "Rzeczpospolitej"
Roman Nowosielski, adwokat

Procesy częściowe wnoszone są z różnych powodów m.in. aby zmniejszyć wysokość opłaty od pozwu, która zależy od wysokości żądania. Po drugie, powód może nie być pewny, jak wysoko odszkodowanie czy zadośćuczynienie wyceni biegły. Wreszcie może chcieć przetestować szanse wytoczenia takiej sprawy bez narażania się na większy koszt procesu w razie jego przegrania w istotnej części. Taka taktyka procesowa wymaga jednak ostrożności, aby roszczenie nie przedawniło się. Są wreszcie sytuacje, że w czasie sporu sądowego lub po jego zakończeniu szkoda się zwiększy, więc naturalnie, następna sprawa bardzo podobna do poprzedniej słusznie musi być dopuszczalna.

Jedna z podwarszawskich gmin wystąpiła z pozwem o zasądzenie na jej rzecz od spółki z o.o. 50 tys. zł wraz z odsetkami jako naprawienie szkody w związku z niewykonaniem przez pozwaną umowy sprzedaży energii.

Gmina już uzyskała nakaz zapłaty 

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Matura i egzamin ósmoklasisty
Nadchodzi najpoważniejsza zmiana w polskiej ortografii od kilkudziesięciu lat
Nieruchomości
Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok ws. zasiedzenia służebności przesyłu
Dobra osobiste
Dziennikarka TVP ofiarą pomówień wspomaganych przez AI. Jak walczyć z oczernianiem?
Prawo w Polsce
Jest pierwsze weto. Karol Nawrocki mówi o „szantażu wobec społeczeństwa"
Matura i egzamin ósmoklasisty
CKE podała terminy egzaminów w 2026 roku. Zmieni się też harmonogram ferii
Materiał Promocyjny
Firmy coraz częściej stawiają na prestiż
Reklama
Reklama