Tomasz Pietryga: Czyste powietrze na wokandzie

Liczba ekologicznych pozwów i wyroków będzie w najbliższych latach coraz większa. Rosnąć też będzie wrażliwość sądów na problemy związane z ochroną środowiska. To nieuniknione.

Aktualizacja: 30.05.2021 19:24 Publikacja: 30.05.2021 19:07

Smog w Łodzi

Smog w Łodzi

Foto: AdobeStock

Sąd Najwyższy nie włączył do katalogu dóbr osobistych prawa do życia w czystym środowisku. Pozornie odpowiedź na pytanie gliwickiego sądu, który skierował tę kwestię pod rozstrzygnięcie, może bulwersować, bo sprawa wydawała się oczywista. Wszyscy chcemy oddychać czystym powietrzem, a zanieczyszczenia są każdego roku powodem śmierci dziesiątek tysięcy Polaków.

Efekt wielu dekad zaniedbań w ochronie środowiska, ale też rozwoju gospodarczego, mógłby jednak uderzyć finansowo nie tylko w państwo, ale też pośrednio w obywateli. To oni w postaci różnorakich opłat i podatków musieliby finansować coraz wyższe i mające charakter masowy zadośćuczynienia. Nie mówiąc już o mnogości i abstrakcyjności zalewających sądy pozwów.

Czytaj także:

Sądy poprawią klimat w Polsce

Nie ma rekompensaty za smog, ale może być za utratę zdrowia

Sąd Najwyższy, rozstrzygając pytanie prawne, odpowiedział w sposób salomonowy. Mimo że prawo do oddychania czystym powietrzem nie jest dobrem osobistym, wcale nie zamyka to drogi pokrzywdzonego do sądu. Można to zrobić, powołując się na takie dobra jak prawo do zdrowia, wolności czy nawet prywatności. Inaczej mówiąc, jeżeli wykaże się przyczynę i skutek, np. wpływ truciciela na stan zdrowia, dochodzenie roszczeń jest jak najbardziej uzasadnione.

Taka postawa Sądu Najwyższego pewnie oburzy bezkompromisowych ekologów. Jednak samo podkreślenie wagi tej kwestii oraz otwartości drogi sądowej w przypadku wystąpienia szkód jest jasnym sygnałem, w jakim kierunku będzie zmierzać orzecznictwo polskich sądów. Ich wrażliwość na problemy związane z ochroną środowiska będzie rosła. To wydaje się przesądzone,

choć SN wskazał inną drogę, niż oczekiwano.

Nie ma bowiem najmniejszych wątpliwości, że liczba ekologicznych pozwów i wyroków będzie się zwiększać w najbliższych latach. To konsekwencja rosnącej świadomości ekologicznej Polaków, promocji zdrowego stylu życia itp. Ekologia odgrywa też coraz większą rolę

w gospodarce, gdzie kwestie ograniczeń emisyjnych też będą rozstrzygane na drodze sądowej, wymuszając ekozmiany. Spór o kopalnię węgla brunatnego w Turowie, rządowe negocjacje w sprawie wygaszania kopalń węgla kamiennego, priorytety europejskiego planu odbudowy, za którym idą miliardy euro dla państw, wskazują jednoznacznie, dokąd zmierzamy.

Sądy będą w tym przypadku pełnić istotną funkcję stabilizacyjną. Tak, aby idea ekologii „za wszelką cenę", nie przekreśliła terminu „sprawiedliwej transformacji". Jak pokazuje ostatni przykład Turowa, stoją za tym realne problemy związane z ryzykiem upadku społeczno-gospodarczego całego regionu. To sytuacja nieakceptowalna, która może obrócić się zarówno przeciwko państwu, jak i samym ekologom.

Rozstrzygnięcie SN jest krokiem do przodu, gdyż podkreśla wagę ochrony środowiska. To ostrzeżenie dla państwa, że ekologia jest już na wokandzie, a droga do sprawiedliwości dla ofiar zaniedbań jest coraz szersza.

Sąd Najwyższy nie włączył do katalogu dóbr osobistych prawa do życia w czystym środowisku. Pozornie odpowiedź na pytanie gliwickiego sądu, który skierował tę kwestię pod rozstrzygnięcie, może bulwersować, bo sprawa wydawała się oczywista. Wszyscy chcemy oddychać czystym powietrzem, a zanieczyszczenia są każdego roku powodem śmierci dziesiątek tysięcy Polaków.

Efekt wielu dekad zaniedbań w ochronie środowiska, ale też rozwoju gospodarczego, mógłby jednak uderzyć finansowo nie tylko w państwo, ale też pośrednio w obywateli. To oni w postaci różnorakich opłat i podatków musieliby finansować coraz wyższe i mające charakter masowy zadośćuczynienia. Nie mówiąc już o mnogości i abstrakcyjności zalewających sądy pozwów.

Prawo karne
Łapówka z Odessy za dyplomy Collegium Humanum. Sensacyjne ustalenia prokuratury
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Konsumenci
Sprawy frankowiczów w sądach przyspieszą. Znamy projekt ustawy frankowej
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Podatki
Chcesz ulgę podatkową na kocioł gazowy? Musisz kupić go do końca roku
Materiał Promocyjny
Najszybszy internet domowy, ale także mobilny
Prawo na świecie
Czy Donald Trump jako prezydent może się sam ułaskawić, czy też musi odbyć karę?
Materiał Promocyjny
Polscy przedsiębiorcy coraz częściej ubezpieczeni