Wszystko o egzaminach na aplikacje prawnicze

Piszemy o tym, jakie warunki trzeba spełnić, by zostać aplikantem, jak przygotować zgłoszenie, gdzie je wysłać lub zanieść. Kandydaci dowiedzą się, co powinni umieć, przystępując do egzaminu, jak on będzie przebiegał. Poinformujemy też, w jakich sytuacjach i do kogo odwoływać się od jego wyników.

Odrębnie potraktowaliśmy egzamin na aplikację komorniczą. Zrobiliśmy tak, ponieważ po raz pierwszy zostanie on zorganizowany nie przez samorząd, lecz przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Poza tym będzie się nieco różnił od innych (m.in. liczbą pytań w teście i limitem punktów wymaganym do zdania).

Pierwszy raz egzaminy odbędą się we wrześniu, ostatnie dwa były latem. Co z tego wynika? Na pewno zgłosi się więcej chętnych, wśród nich ci, którzy zdążą obronić pracę magisterską, mając na to czas nawet do września. Tym bardziej że – powtórzmy – to może być ostatni taki egzamin według znanych już i utrwalonych reguł, a następny jest niewiadomą. Od kiedy wprowadzono w 2005 r. pisemne testy egzaminacyjne, liczba zdających co roku zwiększała się o 2,5 tys. W 2007 r. było ich prawie 10 tys. Na aplikacje dość nieoczekiwanie dostała się połowa. Samorządy prawnicze w niektórych izbach miały ogromne kłopoty ze zorganizowaniem szkoleń. Nie można więc wykluczyć, że tegoroczne testy będą trudniejsze, żeby nieco zahamować lawinowy wzrost liczby aplikantów.

Co więc można radzić? Po prostu trzeba się jak najlepiej przygotować. Egzamin będzie później, pozostaje więc na to więcej czasu. Materia egzaminacyjna jest ogromna, obejmuje wszystkie najważniejsze dziedziny prawa. Doświadczenie poprzednich egzaminów uczy, że pytania bywają szczegółowe. I nie ma co liczyć na to, że np. na aplikację radcowską pytań z prawa karnego będzie mało, bo radcom nie potrzeba wiedzy z tej dziedziny. Na pewno natomiast warto sięgnąć do testów z poprzednich lat, zobaczyć, jak są budowane pytania i jak formułowane odpowiedzi na nie. Ubiegłoroczne testy można znaleźć na internetowych stronach „Rz”. Zapraszamy do lektury i życzymy powodzenia we wrześniu.

Egzaminy na aplikacje odbywają się raz do roku, w terminie wyznaczonym przez ministra sprawiedliwości, w tym samym dniu. Przeprowadzają je komisje egzaminacyjne przy ministrze. Na rozwiązanie testu zdający mają cztery godziny.

W skład komisji powinny wchodzić osoby, których wiedza, doświadczenie i autorytet dają rękojmię prawidłowego przebiegu egzaminu. Każda komisja składa się z siedmiu członków: trzech przedstawicieli ministra, dwóch delegowanych przez samorząd prawniczy, jednego pracownika wydziału prawa w stopniu co najmniej doktora habilitowanego nauk prawnych, jednego prokuratora (komisje notarialne mają nieco inny skład: zamiast prokuratora jest czwarty przedstawiciel ministra). Przewodniczącym jest reprezentant ministra.

Jeżeli zgłoszenie ma braki formalne, przewodniczący komisji wzywa kandydata listem poleconym do ich usunięcia. Jeśli zaś kandydat nie zapłaci za egzamin – monituje go do uiszczenia opłaty w terminie siedmiu dni. Jeżeli mimo to kandydat nie zapłaci, przewodniczący wydaje postanowienie o zwrocie zgłoszenia. Można złożyć na nie zażalenie do ministra.

563 zł kandydaci muszą zapłacić za egzamin

Opłatę wnosi się na konto Ministerstwa Sprawiedliwości (Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa) w Narodowym Banku Polskim: nr 77 1010 1010 0400 1922 3100 0000 z dopiskiem: „opłata za konkurs na aplikację”.

O pozostawieniu zgłoszenia bez rozpoznania przewodniczący komisji zawiadamia kandydata listem poleconym za poświadczeniem odbioru.Złożenie zgłoszenia po terminie skutkuje decyzją przewodniczącego odmawiającą dopuszczenia do udziału w egzaminie. Od tej decyzji można odwołać się do ministra.

6 sierpnia do tego dnia można składać zgłoszenia

O terminie oraz miejscu przeprowadzenia egzaminu przewodniczący komisji zawiadamia osoby zakwalifikowane do udziału w nim listem poleconym za poświadczeniem odbioru, co najmniej 14 dni przed jego datą.

Egzamin odbywa się w obecności co najmniej trzech członków komisji. Jeśli kandydat nie przyjdzie, bez względu na przyczynę, będzie to oznaczało odstąpienie od udziału w nim.

Egzamin odbywa się w wydzielonej sali, w warunkach zapewniających zdającym samodzielną pracę (przy oddzielnych stolikach). Przed wejściem na salę okazuje się dokument ze zdjęciem, potwierdzający tożsamość zdającego. Egzamin trwa cztery godziny, liczone od momentu rozdania wszystkim testów egzaminacyjnych.

Przed rozpoczęciem przewodniczący komisji informuje zdających o:

Egzamin polega na rozwiązaniu testu składającego się z 250 pytań; do każdego są trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. Kandydat może wybrać tylko jedną odpowiedź. Za każdą prawidłową uzyskuje 1 punkt. Żeby zdać, trzeba uzyskać z testu co najmniej 190 punktów.

Testy egzaminacyjne oznacza się indywidualnym kodem. Każdy zdający otrzymuje wraz z testem wylosowaną przez siebie kopertę z numerem kodu. Numer kodu wpisuje w prawym górnym rogu na pierwszej stronie testu. W kopercie umieszczona jest czysta kartka, na której kandydat zapisuje swoje imię i nazwisko, umieszcza ją z powrotem w kopercie, zakleja i oddaje komisji przed rozpoczęciem rozwiązywania testu.

Testy rozkodowywane są, gdy wszystkie zostaną sprawdzone.

W trakcie egzaminu można wyjść na chwilę z sali po uzyskaniu zgody przewodniczącego komisji, pod nadzorem wskazanego przezeń członka komisji. Przed opuszczeniem sali przekazuje się test przewodniczącemu. Godzina wyjścia i powrotu na salę zostaje odnotowana na teście.

Podczas egzaminu nie wolno korzystać z tekstów aktów prawnych, komentarzy, orzecznictwa ani innych pomocy. Nie można też mieć ze sobą urządzeń służących do przekazu lub odbioru informacji (telefonów komórkowych). Przewodniczący komisji wyklucza z egzaminu tego zdającego, który w jego trakcie korzystał z pomocy innej osoby, posługiwał się niedozwolonymi materiałami, pomagał pozostałym kandydatom lub w inny sposób zakłócał jego przebieg.

Wykluczenie zostaje odnotowane w protokole z przebiegu egzaminu oraz na egzemplarzu testu.

Po upływie czasu członkowie komisji zbierają testy. Sprawdza je komisja w składzie, który przeprowadzał egzamin. Wynik egzaminu kandydata ustala w drodze uchwały, od której można złożyć do ministra sprawiedliwości odwołanie dotyczące wyniku. Następnie komisja ogłasza zbiorcze wyniki egzaminu.

Uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu uprawnia do złożenia wniosku o wpis na listę aplikantów (adwokackich, radcowskich, notarialnych) w ciągu dwóch lat od dnia ogłoszenia jego wyników. Wpis następuje na podstawie uchwały okręgowej rady (adwokackiej, radcowskiej, notarialnej), na terenie której kandydat zdawał egzamin.

20 września w sobotę odbędzie się egzamin; początek o godz. 11

Rada ma 30 dni na podjęcie uchwały. Od uchwały odmownej można odwołać się odpowiednio do prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej/Krajowej Rady Radców Prawnych albo do Krajowej Rady Notarialnej w terminie 14 dni od daty doręczenia uchwały. Od ostatecznej decyzji odmownej albo w razie niepodjęcia uchwały w terminie 30 dni przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

Uważa się, że wpisu dokonano, jeśli minister sprawiedliwości nie sprzeciwi mu się w ciągu 30 dni od otrzymania uchwały. Minister wyraża sprzeciw w formie decyzji administracyjnej. Decyzję można zaskarżyć do sądu administracyjnego w ciągu 30 dni od daty jej doręczenia.

Po raz pierwszy Ministerstwo Sprawiedliwości zorganizuje państwowy egzamin na aplikację komorniczą, po raz pierwszy też od kandydatów wymaga się wykształcenia prawniczego

Aplikantem może zostać ten, kto:

Wymagany od kandydata na aplikanta zakres wiedzy obejmuje prawo: konstytucyjne, cywilne, gospodarcze, spółek handlowych, pracy, rodzinne i opiekuńcze, administracyjne, finansowe, europejskie, prywatne międzynarodowe, ustroju sądów i samorządu komorniczego oraz postępowanie cywilne i administracyjne.

Zgłoszenie powinno zawierać: