Szykuje się rewolucja w naborze na aplikacje

Taka może być konsekwencja wprowadzenia ujednoliconego systemu rekrutacji na aplikacje, zaprojektowanego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Dziś prawnik po studiach wybiera aplikację, na którą zdaje egzamin. Jeśli zda, jest przyjęty. To proste rozwiązanie ma, zdaniem autorów reformy, zasadniczą wadę. Powoduje duże różnice w liczbie aplikantów w poszczególnych izbach adwokackich, radcowskich i notarialnych, a w rezultacie – nieefektywność systemu szkolenia. W Warszawie jest aż 2 tys. aplikantów radcowskich, trudno więc przygotowywać ich praktycznie do zawodu. A w Szczecinie na II roku aplikacji notarialnej jest tylko jedna osoba, a można i trzeba kształcić więcej.

Zapewnić proporcjonalne, a więc racjonalne rozłożenie liczby aplikantów ma ustawa o państwowych egzaminach prawniczych. Jej projekt, zainicjowany przez ministra Zbigniewa Ćwiąkalskiego, po z górą roku prac skierowany został przez jego następcę Andrzeja Czumę pod obrady rządu. Przewiduje, że dwustopniowe sprawdziany państwowe zastąpią dzisiejsze egzaminy: na aplikację i uprawniający do wykonywania danego zawodu.

Projekt jest tak obszerny, jak skomplikowany jest system, który wprowadzi ustawa. Absolwent prawa będzie mógł zdawać państwowy egzamin I stopnia, wybierając, czy chce się ubiegać o przyjęcie na którąś z aplikacji, czy zamierza świadczyć usługi jako doradca prawny.

[srodtytul]Pierwszeństwo dla najlepszych[/srodtytul]

Zdający będą się rejestrowali w systemie elektronicznym. Po ogłoszeniu wyników egzaminu kandydaci na aplikacje, którzy zdali, wskażą maksimum trzy kolejno preferowane ze względu na rodzaj i miejsce (np. adwokacka w Szczecinie, radcowska w Szczecinie, adwokacka w Gdańsku). Minister zaś określi – konieczną dla tych, co zdali – łączną liczbę miejsc na aplikacjach. Ale rozdzieli je na poszczególne aplikacje i ośrodki szkolenia nie według zapotrzebowania wynikającego z wyników egzaminu w izbie, lecz w jednakowej proporcji do liczby adwokatów, radców i notariuszy w każdej z nich.

Kandydaci będą kwalifikowani wedle swoich preferencji, ale przede wszystkim w kolejności wyników. Pierwszeństwo będą mieć ci, którym poszło najlepiej. Osoby z najmniejszą z wymaganych liczbą punktów mogą zatem mieć ograniczony wybór rodzaju lub miejsca odbywania aplikacji. Jeśli np. komuś startującemu w Warszawie na radcowską zabraknie miejsca wśród tysiąca konkurentów, będzie się musiał szkolić w innym mieście, w którym akurat zostało wolne miejsce.

– Wszyscy, którzy zdadzą, będą mieli zapewnione miejsce na aplikacji, ale niekoniecznie tam, gdzie by chcieli i gdzie zdawali – podsumowuje Iwona Kujawa, dyrektor Departamentu Nadzoru nad Aplikacjami w MS.

[srodtytul]Będą kazusy[/srodtytul]

Ważną nowością ma być to, że egzamin I stopnia będzie sprawdzał nie tylko wiedzę, ale i umiejętność stosowania prawa.

Test ma się składać z 220 pytań, w tym 70 kazusów. Aby go zaliczyć, trzeba będzie zdobyć 150 pkt, w tym 48 z pytań kazusowych.

Według autorów projektu nowe zasady obowiązywałyby już w 2010 r. – W sprawach naboru na aplikacje ta ustawa zastąpiłaby uregulowania obowiązujące od marca 2009 r. – mówi dyrektor Kujawa.

[ramka][b]Kto zostanie doradcą[/b]

Aby zostać kwalifikowanym doradcą prawnym, trzeba będzie zdać egzamin I stopnia.

- Doradca będzie udzielał porad, sporządzał opinie, pisma procesowe oraz umowy, występował przed organami administracji i sądami rejonowymi z wyjątkiem spraw rodzinnych, opiekuńczych i karnych. Warunkiem będzie uzyskanie wpisu na listę doradców prawnych prowadzoną przez prezesa sądu apelacyjnego.

- Doradca będzie musiał zachować w tajemnicy informacje otrzymane od klienta podczas świadczenia usług.

- Będzie miał obowiązek ubezpieczyć się od odpowiedzialności cywilnej.

Tytułu doradcy prawnego nie będą mogły używać osoby świadczące usługi prawne bez zdania egzaminu I stopnia, a tylko na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.