Po przyjęciu na aplikację trudno ją rozpocząć

Egzamin na aplikację notarialną zdało w tym roku prawie tysiąc kandydatów. Część ma trudności ze znalezieniem patrona, pod kierunkiem którego powinni się uczyć zawodu. Czytelniczka, której się to nie powiodło, skarży się na uchwałę Rady Izby Notarialnej w Warszawie. Rada straszy, że osoby, które nie znajdą sobie patrona, nie będą mogły podjąć aplikacji. – Wszystko zmierza do tego, aby nie dopuścić takiej liczby osób do jej odbywania. Samorząd zamyka się na nowych aplikantów – uważa czytelniczka.

[srodtytul]Kreatywna wykładnia[/srodtytul]

Co wymyśliła warszawska rada notarialna? Otóż uchwaliła, że wpisze na listę aplikantów wszystkie osoby, które zdały egzamin wstępny, złożą wniosek o wpis i spełniają warunki ustawowe. Stwierdziła jednocześnie, że taki wpis nie jest równoznaczny z rozpoczęciem aplikacji. Ma jedynie – uwaga! – charakter rejestracji, aplikację zaś rozpoczną wyłącznie osoby, które do końca roku przedstawią radzie umowę o pracę na stanowisku aplikanta notarialnego zawartą z notariuszem (aplikanci etatowi) albo zgodę notariusza na przyjęcie tzw. aplikanta pozaetatowego (jeden dzień szkolenia w tygodniu). Wygląda to na żonglerkę przepisami, którą notariat uprawia, zamiast wykonać ustawowy obowiązek wyznaczenia patronów wszystkim aplikantom.

– Podobne uchwały podjęły izby notarialne w Poznaniu i Katowicach – mówi Iwona Kujawa, dyrektor Departamentu Nadzoru nad Aplikacjami w Ministerstwie Sprawiedliwości. [b]– Zwróciliśmy im uwagę, że są sprzeczne z prawem, domagając się pilnego usunięcia uchybień.[/b] Minister może zaskarżyć taką uchwałę samorządu do Sądu Najwyższego i tę możliwość rozważymy.

– Zgodnie z art. 71 § 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=DBF99B238B2C26E936EE7E2529D9CE3F?id=287682]prawa o notariacie[/link], nie można odmówić wpisu na listę aplikantów osobie spełniającej warunki przewidziane w ustawie. Nie ma zatem sprzeczności uchwały RIN w Warszawie z przepisem ustawy, gdyż rada nie odmawia wpisu. Stwierdza jedynie, że nie jest tożsamy z rozpoczęciem aplikacji – interpretuje Renata Greszta, członek Krajowej Rady Notarialnej.

Jej zdaniem, jeżeli ktoś nie spełni wymogów odbywania aplikacji – przede wszystkim zatrudnienia w kancelarii lub przynajmniej możliwości szkolenia się jeden dzień w tygodniu u notariusza – to odbywanie przez niego aplikacji staje pod znakiem zapytania. Dalej rejent Greszta stwierdza: – Rada w tym sensie ma obowiązek wyznaczenia patrona, że powinna wskazać osoby, które mogą być, w jej ocenie, potencjalnymi patronami.

[srodtytul]Mus czy powinność[/srodtytul]

Podkreśla, że nie ma jednak możliwości nałożenia na notariusza obowiązku bycia patronem wbrew jego woli. Zresztą większość już tę funkcję pełni.

– Oczywiście, że nie można zmusić notariuszy do zatrudniania aplikantów na etacie. Ale moim zdaniem, skoro obowiązkiem samorządu jest prowadzenie aplikacji, to jego członkowie muszą brać udział w wykonywaniu tej powinności. Nigdzie w przepisach nie napisano, że patronat w formie pozaetatowej ma być sprawowany za zgodą notariusza – wyjaśnia dyrektor Kujawa. I dodaje, że mówią one jasno, iż rada wyznacza aplikantowi patrona. Według niej na ponad 2 tys. notariuszy przypada 1,7 tys. aplikantów. – Nie jest powiedziane, że nie wolno mieć więcej niż jednego. Samorząd może zatem wyznaczać patronów. Jeśli tego nie zrobi, to będzie objawem złej woli – uważa dyrektor Kujawa.

[ramka][b]Co mówią przepisy[/b]

[b]Prawo o notariacie:[/b]