W sprawie o zwrot nienależnie pobranych świadczeń Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji organu emerytalnego.

Ubezpieczony wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu, którą podpisał i złożył osobiście.

Sąd jednak odrzucił skargę, wskazując, iż ubezpieczony nie posiada przymiotów wymienionych w przepisie art. 871 § 2 k.p.c.

Na podstawie art. 4246 § 3 k.p.c. skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nieopłaconą, skargę wniesioną z naruszeniem art. 871 § 1 oraz skargę, której braków strona nie usunęła w terminie, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.

Zgodnie z art. 871 § 1 k.p.c. w postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez profesjonalnego pełnomocnika, a w sprawach własności przemysłowej także przez rzeczników patentowych.

Obowiązek ten obejmuje także zastępstwo w zakresie czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji.

Ubezpieczony, reprezentowany już przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł zażalenie, w którym wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy sądowi okręgowemu celem dalszego prowadzenia.

Skarżący wskazał, że Sąd Okręgowy nie pouczył go o wymogu sporządzenia skargi przez pełnomocnika.

Zdaniem ubezpieczonego więc, skoro nie miał miał on świadomości, iż skargę winien sporządzić i złożyć profesjonalny pełnomocnik, należało wezwać go najpierw do usunięcia braków formalnych.

Sąd Najwyższy oddalił jednak zażalenie, uznając je za niezasadne.

Sąd Najwyższy wskazał, iż jeśli skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu wnoszona jest osobiście przez stronę, która nie jest zawodowym pełnomocnikiem, to konieczne jest jej odrzucenie.

Zgodnie z obowiązującym prawem, złożenie skargi przez stronę osobiście stanowi bowiem nieusuwalny brak formalny tego pisma, który powoduje konieczność jego odrzucenia bez ówczesnego wzywania do usunięcia braków.

W niniejszej sprawie okolicznością bezsporną pozostawało, że ubezpieczony nie miał zdolności do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu okręgowego, jednak mimo to wniósł on skargę osobiście.

Sąd Najwyższy wskazał również na okoliczność, że ubezpieczony nie był obecny na terminie wyznaczonym przez Sąd Okręgowy oraz na publikacji wyroku.

SN stwierdził więc, że nie doszło do naruszenia przepisów proceduralnych przez Sąd Okręgowy, poprzez nie pouczenie ubezpieczonego o wymogach sporządzania skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu.

Takie pouczenie sąd udziela stronom, które są obecne na rozprawie. W sytuacji, kiedy ubezpieczony nie był obecny na ogłoszeniu orzeczenia niemożliwym było pouczenie go o niniejszych wymogach.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 26.01.2017 r., III UZ 16/16