Ustanowienie służebności przesyłu wiąże się ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji (nieczynienie bądź znoszenie określonych stanów rzeczy). W związku z tym, będąc równocześnie czynnością polegającą na wykorzystywaniu towaru (gruntu) w sposób ciągły dla celów zarobkowych (realizowaną za wynagrodzeniem), zyskuje charakter odpłatnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (tzw. usługi służebnościowej), podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem, według podstawowej stawki w wysokości 23 proc. (por. interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 lipca 2018 r., 0112-KDIL1-2.4012.487. 2018.1.MR oraz 0112-KDIL1-2.4012.334.2018.2.MR).
Czytaj także: W jaki sposób ująć w księgach służebność przesyłu
Kiedy rozliczyć podatek
Istnieje przy tym bezpośredni związek o charakterze przyczynowym między świadczoną przez właściciela obciążonej nieruchomości usługą (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności), a otrzymanym świadczeniem wzajem- nym (wynagrodzenie). Otrzymana od przedsiębiorstwa przesyłowego zapłata stanowi konsekwencję wykonania świadczenia przez właściciela obciążonej nieruchomości – wynagrodzenie to ma charakter należny za wykonanie ww. świadczenia. Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT z tytułu ustanowienia służebności przesyłu należy określić na zasadach szczególnych (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b i ust. 7 ustawy o VAT). W razie udokumentowania świadczonej usługi fakturą VAT wystawionej nie później, niż z upływem terminu płatności (art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT), wówczas obowiązek podatkowy VAT powstanie z dniem wystawienia faktury. Jeżeli natomiast faktura dokumentująca usługę służebności przesyłu zostanie wystawiona w terminie późniejszym lub nie zostanie wystawiona w ogóle, wówczas obowiązek podatkowy w VAT powstanie z upływem terminu wystawienia faktury (tj. upływem terminu płatności) (por. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 lutego 2016r., IPPP1/4512-1153/15-4/JL).
Uwaga przy braku odpłatności
Usługa nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu będzie podlegała opodatkowaniu VAT, ale jedynie wówczas, gdy spełnione zostaną dwa warunki:
- usługa ta nie będzie miała związku z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika-właściciela obciążonej nieruchomości (musi być ona wykonana do celów innych, niż jego działalność gospodarcza) oraz
