Mam podpisaną umowę franczyzową z niemiecką firmą. Firma ta wycofuje się z polskiego rynku. Zawarta przeze mnie umowa przewiduje roczny okres wypowiedzenia, lecz zagraniczna firma przedstawiła mi ofertę wynagrodzenia za wyrażenie zgody na natychmiastowe rozwiązanie umowy. Czy wynagrodzenie takie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług? – pyta czytelnik.
Opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przez świadczenie usług rozumie się natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie jest dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji (zob. art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).
Tak jak w prawie cywilnym
Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia „świadczenie". W tej sytuacji trzeba się więc odwołać do pojęcia świadczenia obowiązującego w prawie cywilnym, gdzie przez „świadczenie" rozumie się zachowanie się dłużnika przewidziane treścią zobowiązania. Aby zatem miało miejsce świadczenie, konieczne są bezpośrednio związane ze sobą elementy, tj. zachowanie się oraz istniejący między stronami stosunek prawny przewidujący takie zachowanie.
Fiskus i sądy potwierdzają
Warunki te są spełnione m.in. w przypadku wyrażenia za wynagrodzeniem zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy. Jak czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 3 marca 2014 r. (IBPP1/443-43/14/KJ): „czynność wnioskodawcy w postaci wyrażenia zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy dzierżawy lokalu stanowi odpłatne świadczenie usług na rzecz dzierżawcy, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym, że w analizowanym przypadku będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem – kwota pieniężna zostanie ustalona na podstawie porozumienia zawartego między stronami, w zamian za wcześniejsze rozwiązanie umowy dzierżawy, stanowić będzie wynagrodzenie za te usługi i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".
Podobnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 17 lutego 2015 r. (I SA/Kr 91/15) wyjaśnił: „słusznie organ uznał, że co do skutków na gruncie ustawy o VAT zawarte pomiędzy stronami porozumienie jest wzajemnym porozumieniem z elementem ekwiwalentności. Skarżący bowiem zawierając porozumienie godzi się na wcześniejsze rozwiązanie umowy, a w zamian otrzymuje wynagrodzenie w postaci otrzymanej kwoty nazwanej odszkodowaniem, czyli dokonuje czynności wprost wymienionej w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, która podlega opodatkowaniu".
