Darowane udziały w lokalu użytkowym bez VAT - interpretacja podatkowa

Nieodpłatne przekazanie jest traktowane jak opodatkowana dostawa, jeśli podatnik miał prawo odliczyć daninę przy zakupie darowanych rzeczy. Jednak jeśli są to nieruchomości, to przepisy przewidują, w określonych warunkach, możliwość zastosowania zwolnienia.

Publikacja: 24.04.2019 06:30

Darowane udziały w lokalu użytkowym bez VAT - interpretacja podatkowa

Foto: 123RF

W marcu 2015 r. przedsiębiorca nabył od dewelopera lokal użytkowy (odrębna nieruchomość lokalowa). Podatek naliczony od tego nabycia odliczył w deklaracji VAT-7 za marzec 2015 r. Lokal ten – zgodnie z profilem działalności przedsiębiorcy - jest przedmiotem najmu. Najem lokalu był opodatkowany podstawową stawką VAT. Po nabyciu nie był ulepszany, przeprowadzane były tylko bieżące drobne remonty.

Czytaj także: VAT: kiedy sprzedaż udziałów nie ma charakteru pomocniczego - interpretacja podatkowa

Przedsiębiorca zamierza podarować lokal dwóm córkom. Czy darowizna udziałów w lokalu użytkowym podlega VAT, a jeżeli tak, to czy możliwe jest zastosowanie zwolnienia? – pyta czytelniczka.

Opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (zob. art. 2 pkt 6 ustawy o VAT), a przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (zob. art. 7 ust. 1 in principio ustawy o VAT). Zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów (por. uchwałę NSA z 24 października 2011 r., I FPS 2/11).

Nie ma zapłaty, ale jest podatek

Odpłatne zbycie udziału w nieruchomości lokalowej jest zatem odpłatną dostawą towaru. Co do zasady, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów. Jednak, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Aby nieodpłatne przekazanie towarów podlegało opodatkowaniu VAT, konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

- nieodpłatne przekazanie dokonywane jest przez podatnika VAT,

- przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,

- przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia VAT naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów, pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi ich opodatkowywać), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Darowizna na rzecz córek udziałów w lokalu użytkowym, w stosunku do którego przedsiębiorcy, przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, zgodnie z  art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, jest uznawane za odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju. Zatem czynność ta podlega VAT.

W przypadku dostawy lokalu użytkowego (także udziału w takim lokalu) właściwa jest, co do zasady, podstawowa stawka VAT, wynosząca aktualnie 23 proc. (zob. art. 41 ust. 1 ustawy o VAT).

Decyduje pierwsze zasiedlenie

Dla niektórych czynności ustawodawca przewiduje obniżone stawki lub zwolnienie od podatku. I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż dwa lata.

Przez pierwsze zasiedlenie – zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT – rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej.

W analizowanej sprawie darowizna lokalu użytkowego (a właściwie udziałów w lokalu) nie nastąpiła w ramach pierwszego zasiedlenia. Przedsiębiorca nabył lokal użytkowy w 2015 r., i w tym samym roku oddał go w najem, co wpisuje się wprost w zakres prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Przedsiębiorca nie ponosił w nakładów na ulepszenie tego lokalu. Ponadto, od pierwszego zasiedlenia do momentu planowanej darowizny upłynął okres dłuższy niż dwa lata. Spełnione zostały więc warunki do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Uwaga! W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu (art. 29a ust. 8 ustawy o VAT).

Przy dostawie lokalu, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym jest on posadowiony, grunt dzieli byt prawny lokalu w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jeżeli dostawa lokalu lub jego części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony. Dotyczy to także gruntów będących w użytkowaniu wieczystym.

Inne rozwiązania

Dostawa lokali może korzystać ze zwolnienia także na podstawie innych przepisów, a mianowicie:

- art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT – w analizowanej sprawie nie znajdzie on zastosowania, gdyż dostawa korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT

- art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT – nie znajdzie zastosowana do sytuacji opisanej w pytaniu, gdyż z tytułu nabycia tego lokalu przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od jego nabycia, a lokal służył do czynności opodatkowanych (najem lokalu użytkowego).

Potwierdzenie w  interpretacji

Podsumowując, darowizna udziałów w lokalu użytkowym przez przedsiębiorcę na rzecz córek korzysta ze zwolnienia od VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Przedsiębiorca nie będzie więc zobowiązany do zapłaty podatku w związku z planowaną darowizną udziałów w lokalu użytkowym. Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe, m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 1 lutego 2019 r. (0112-KDIL2-1.4012.

614.2018.2.MK).

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 2174 ze zm.)

ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1025 ze zm.)

Jednostronne świadczenie

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 § 1 kodeksu cywilnego). Umowa darowizny jest czynnością prawną, na podstawie której darczyńca zobowiązuje się do jednostronnego bezpłatnego świadczenia kosztem swojego majątku na rzecz obdarowanego, przy równoczesnym braku nałożenia na niego obowiązku świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Korzyść osiągana przez jedną stronę umowy nie znajduje odpowiednika po drugiej stronie.

W marcu 2015 r. przedsiębiorca nabył od dewelopera lokal użytkowy (odrębna nieruchomość lokalowa). Podatek naliczony od tego nabycia odliczył w deklaracji VAT-7 za marzec 2015 r. Lokal ten – zgodnie z profilem działalności przedsiębiorcy - jest przedmiotem najmu. Najem lokalu był opodatkowany podstawową stawką VAT. Po nabyciu nie był ulepszany, przeprowadzane były tylko bieżące drobne remonty.

Czytaj także: VAT: kiedy sprzedaż udziałów nie ma charakteru pomocniczego - interpretacja podatkowa

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP