- Rada gminy chce zastrzec w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, że właściciele nieruchomości mają obowiązek niezwłocznego podjęcia działań usuwających lub co najmniej ograniczających śliskość na terenie ich nieruchomości oraz na chodnikach położonych wzdłuż ich nieruchomości. Czy przysługuje jej takie uprawnienie?

Nie. Zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej u.c.p.) w regulaminie utrzymania czystości i porządku, uchwalanym przez radę gminy po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, określa się m.in. wymagania w zakresie uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego. W art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p. zastrzeżono, że do obowiązków właścicieli nieruchomości należy uprzątanie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Właściciel nieruchomości nie ma obowiązku uprzątania chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych.

W orzecznictwie podkreśla się, że regulamin utrzymania czystości i porządku nie może wprowadzać obowiązku uprzątania przez właściciela nieruchomości śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości nie służących do użytku publicznego. Dotyczy to np. dachów i gzymsów - nawet w sytuacji, gdy wystają nad powszechnie dostępnymi ciągami komunikacyjnymi (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 13 sierpnia 2015 r., sygn. II SA/Łd 515/15, LEX nr 1793725). Określone w art. 4 u.c.p. wyliczenie elementów uchwały w przedmiocie regulaminu utrzymania porządku i czystości ma charakter wyczerpujący, co oznacza, że nie wolno w nim zamieszczać postanowień, które wykraczałyby poza treść tej regulacji. Rada gminy nie ma prawa do stanowienia aktów prawa miejscowego rozstrzygających zagadnienia inne niż wymienione w udzielonym jej upoważnieniu ani do rozstrzygania powierzonych jej kwestii w inny sposób niż wskazany przez ustawodawcę (por. np. wyrok WSA w Krakowie z 20 grudnia 2016 r., sygn. II SA/Kr 1347/16, LEX nr 2192342). W wyroku WSA w Gliwicach z 12 lutego 2016 r. (sygn. II SA/Gl 1138/15, LEX nr 1980496) zwrócono uwagę, że na podstawie art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b u.c.p. rada gminy nie może nakazać właścicielom nieruchomości usuwania bądź ograniczania śliskości na terenie ich nieruchomości ani wskazać terminu wykonania tego obowiązku jako niezwłoczny. Takiego upoważnienia nie stanowi także art. 5 ust. 1 pkt 5 u.c.p., który nakłada na właścicieli nieruchomości obowiązek zapewnienia utrzymania czystości i porządku przez realizację innych obowiązków określonych w regulaminie, gdyż tak sformułowany obowiązek wykracza poza normę kompetencyjną zawartą w art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b u.c.p. W wyroku WSA w Gliwicach z 9 stycznia 2015 r. (sygn. II SA/Gl 1151/14, LEX nr 1625180) zaznaczono, że w regulaminie nie można nakazać właścicielom nieruchomości usuwania bądź ograniczania śliskości chodników, gdyż ich obowiązki w tym zakresie wynikają z art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p. (por. także wyrok WSA w Warszawie z 9 listopada 2017 r., sygn. VIII SA/Wa 222/17, LEX nr 2407130). Rada nie może również np. nakazać właścicielowi nieruchomości stosowania piasku czy innego odpowiedniego środka do zlikwidowania śliskości chodnika (wyrok WSA w Poznaniu z 10 grudnia 2014 r., sygn. IV SA/Po 746/14, LEX nr 1573321). ?

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 4 ust. 2 pkt. 1 lit. b, art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1289 ze zm.)