ABW weryfikuje pobieżnie i niechlujnie

Katarzyna G. z wydziału finansowego CBA od początku 2007 r. miała – sukcesywnie przedłużane – poświadczenie bezpieczeństwa dające jej pracodawcy „rękojmię zachowania tajemnicy". To dawało jej dostęp nie tylko do sejfu CBA z pieniędzmi, wgląd w koszty operacji specjalnych oraz do materiałów finansowych objętych klauzulą „ściśle tajne". Dziś już wiadomo, że przez dwa i pół roku wynosiła z CBA pieniądze, i przekazywała mężowi – hazardziście. W jaki sposób to robiła, opisaliśmy w „Rzeczpospolitej” we wtorek.

Dowiedz się więcej: Jak pani Kasia oskubała CBA na 9,2 mln zł

Niechlujna weryfikacja

Pierwszy raz czynności weryfikujące G. jako osobę starającą się o dostęp do materiałów o najwyższych zabezpieczeniach ABW przeprowadziła tuż po jej zatrudnieniu w CBA. Certyfikat bezpieczeństwa otrzymała wtedy na pięć lat – kolejne przedłużano najpierw co trzy lata, a po zmianie ustawy w 2010 r. co pięć. Ostatni certyfikat kasjerka otrzymała dwa lata temu – regularnie wynosiła wtedy w torebce miliony z sejfu CBA.

Organ rzetelnie weryfikujący przyznanie jej uprawnień powinien wiedzieć o tym, że mąż jest hazardzistą i nie przedłużyć jej dostępu do tajemnic. A tego nie zrobił.

Ubiegając się o certyfikat dostępu do tajnych informacji, trzeba wypełnić 26-stronicowy kwestionariusz z pytaniami o niemal wszystkie kwestie życiowe – poczynając od rodziny, przez stan majątkowy, zadłużenie, nałogi choroby psychiczne. Pytania dotyczą m.in. współmałżonka. Jedno dotyczy zadłużenia wynikającego z hazardu. Jakiekolwiek uzależnienie, w tym także małżonka, przekreśla możliwość otrzymania certyfikatu.

– To, że nikt się nie dopatrzył, że współmałżonek kasjerki jest hazardzistą, i rodzina ma potężne długi, jest kompromitacją służb. Weryfikacja była pobieżna i niechlujna. To ewidentne zaniedbanie obowiązków, nadaje się na zarzuty – ocenia funkcjonariusz ABW. I uważa, że już na poziomie CBA wstępne sprawdzenie powinno wykryć ryzyka związane z kasjerką.

Dowody zebrane przez Prokuraturę Regionalną w Warszawie w śledztwie o przywłaszczenie przez kasjerkę i jej męża 9,2 mln z CBA są miażdżące dla ABW i CBA. Już w 2015 r. mąż Katarzyny G. brał tzw. chwilówki, zapożyczał się, rzeczy z domu zastawiał w lombardzie. Od 2017 r. miał wiele egzekucji komorniczych, a w marcu 2017 r. z powodu skłonności hazardowych męża i jego długów małżeństwo podpisało rozdzielność majątkową.

Bez kontroli

– Sądzę, że ABW przedłużała kasjerce certyfikat na podstawie wiedzy i opinii uzyskiwanych z CBA, zamiast przeprowadzić własną weryfikację. ABW dopuściła się zaniedbań – ocenia poseł Marek Biernacki, były szef MSWiA, członek Komisji ds. Służb Specjalnych. W CBA – jak zauważa – nad kasjerką nie było żadnej kontroli. – A powinna przejść sprawdzenia i być poddawana badaniu na wariografie. Najwyraźniej cieszyła się najwyższym zaufaniem przełożonych – dodaje poseł Biernacki.

– Osoba mająca długi, które znacznie przewyższają jej dochody, czy męża hazardzistę jest podatna na werbunek świata przestępczego czy np. obcych służb. Taka osoba może nawet sprzedawać tajne informacje gangom – tłumaczy nam oficer służb.

Katarzyna G. miała wiedzę na temat zarobków funkcjonariuszy, wynagrodzeń informatorów, zakupów w CBA czy operacji tej służby. – Powinna więc być wyjątkowo sprawdzana pod względem kontrwywiadowczym, antykorupcyjnym i finansowym – dodaje nasz rozmówca.

CBA milczy

Podobne zaniechanie ABW wyszło na jaw po reportażu „Superwizjera" o majątku Mariana Banasia, który z ministra finansów wskoczył na fotel prezesa NIK. Stacja ujawniła, że krakowską kamienicę prezesa wynajmują osoby z półświatka.