Bezrobocie tylko chwilowo w odwrocie?

Duża część osób, które w związku z pandemią straciły wiosną pracę, latem miała już zatrudnienie. Stopa bezrobocia pod koniec sierpnia była wyższa niż na początku roku, ale wyraźnie niższa niż w czerwcu.

Publikacja: 06.10.2020 21:11

Bezrobocie tylko chwilowo w odwrocie?

Foto: Fotorzepa, Robert Gardzin?ski Robert Gardzin?ski

To wnioski z szeroko zakrojonych ankietowych badań rynku pracy prowadzonych przez grupę badaczy z Wydziału Zarządzania UW, think tanków CASE, GRAPE, IBS i CenEA oraz firmy doradczej EY.

W świetle trzeciej edycji tych badań, znanych jako Diagnoza.plus (D+), w ostatnim tygodniu sierpnia stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 5,5 proc., w porównaniu do 6,6 proc. dwa miesiące wcześniej i 6,3 proc. w kwietniu. Dla porównania, przed kryzysem wynosiła 3 proc.

Na pierwszy rzut oka te dane malują nawet bardziej optymistyczny obraz koniunktury na rynku pracy niż statystyki z urzędów pracy. Wprawdzie tzw. stopa bezrobocia rejestrowanego wzrosła w trakcie kryzysu w mniejszym stopniu niż stopa bezrobocia według D+, ale za to nie maleje. Jak podało we wtorek Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, we wrześniu stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 6,1 proc., tak jak w poprzednich dwóch miesiącach. We wrześniu 2019 r. wynosiła 5,1 proc.

Autorzy D+ zwracają jednak uwagę, że wstrząs na rynku pracy wywołany przez Covid-19 był faktycznie silniejszy, niż wynika ze wzrostu obliczanego przez nich wskaźnika bezrobocia. „Kategoria »bezrobocia« okazała się nieadekwatna do opisywania sytuacji w okresie największych restrykcji spowodowanych sytuacją epidemiologiczną" – tłumaczą w raporcie, który zostanie opublikowany w środę.

W badaniach ankietowych do bezrobotnych zalicza się tylko osoby, które pracy nie mają, ale chciałyby ją podjąć i aktywnie jej szukają. Wiosną, gdy obowiązywały duże ograniczenia aktywności ekonomicznej i mobilności, wiele spośród osób, które straciły zatrudnienie, nie szukało nowego. Nie spełniały więc jednego z kryteriów bezrobocia, przez co były zaliczane do nieaktywnych zawodowo. Gdyby także je zaliczyć do bezrobotnych, to stopa bezrobocia pod koniec kwietnia wynosiłaby 8,3 proc., dwa miesiące później nawet 8,8 proc., a pod koniec sierpnia 7,7 proc.

Choć według Diagnozy.plus latem stopa bezrobocia malała, nie można jeszcze mówić o tym, że sytuacja na rynku pracy wraca do normalności.

Po pierwsze, Polacy wciąż obawiają się utraty pracy. Według badań Eurofound tylko w trzech krajach UE poczucie pewności zatrudnienia jest mniejsze niż nad Wisłą.

Wyraźnie niższe niż przed kryzysem są także zarobki. Około 25 proc. osób badanych w ramach Diagnozy.plus deklarowało w sierpniu, że ich wynagrodzenia są mniejsze, niż byłyby, gdyby nie było pandemii.

W kwietniu ten odsetek był niewiele wyższy, wynosił 30 proc. „Za niższymi dochodami stoją nadal niższa liczba przepracowanych godzin, niższe premie za wynik, tzw. postojowe oraz – ewentualnie – niższa zwartość tzw. kopert, czyli części wynagrodzeń wypłacanych bez odprowadzania składek" – tłumaczą autorzy badań.

O tym, że rynek pracy w Polsce był wciąż pod dużym wpływem pandemii nawet w sierpniu, zanim doszło do znaczącego wzrostu liczby zachorowań na Covid-19, świadczy również wysoki odsetek osób czasem lub zwykle pracujących w domu. Z Diagnozy.plus wynika, że pod koniec sierpnia dotyczyło to 36 proc. osób, w porównaniu do 55 proc. w kwietniu. To nadal czterokrotnie więcej niż przed pandemią.

– Byłabym ostrożna z optymizmem. Po pierwsze, firmy wciąż korzystają z instrumentów wspierających zatrudnienie. Nie wiemy, czy i jakie instrumenty będą dostępne w najbliższych miesiącach. Po drugie, u części pracodawców decyzje dotyczące zatrudnienia zajmują dużo czasu – mówi prof. Joanna Tyrowicz, ekonomistka z WZ UW i GRAPE, jedna z autorek raportu.

To wnioski z szeroko zakrojonych ankietowych badań rynku pracy prowadzonych przez grupę badaczy z Wydziału Zarządzania UW, think tanków CASE, GRAPE, IBS i CenEA oraz firmy doradczej EY.

W świetle trzeciej edycji tych badań, znanych jako Diagnoza.plus (D+), w ostatnim tygodniu sierpnia stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 5,5 proc., w porównaniu do 6,6 proc. dwa miesiące wcześniej i 6,3 proc. w kwietniu. Dla porównania, przed kryzysem wynosiła 3 proc.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Rynek pracy
Ukraińcy mogą zniknąć z polskiego rynku pracy. Kto ich zastąpi?
Rynek pracy
Polskie firmy mają problem. Wojenna mobilizacja wepchnie Ukraińców w szarą strefę?
Rynek pracy
Złe i dobre strony ostrego wzrostu płac
Rynek pracy
Rośnie popyt na pracę dorywczą
Rynek pracy
Pokolenie Z budzi postrach wśród pracodawców