Opieka naprzemienna: rozwiedzeni rodzice nie rozliczą się z dzieckiem

Żadne z rozwiedzionych rodziców nie rozliczy się z dzieckiem, którym zajmują się na zmianę. Tak twierdzi fiskus. Ale coraz częściej przegrywa przed sądami.

Aktualizacja: 05.07.2018 18:20 Publikacja: 05.07.2018 17:55

Opieka naprzemienna: rozwiedzeni rodzice nie rozliczą się z dzieckiem

Foto: Fotolia

Opieka naprzemienna to coraz popularniejsze rozwiązanie. Może mieć jednak negatywne konsekwencje podatkowe. Matka i ojciec, którzy zajmują się dzieckiem na zmianę, chcą się oboje rozliczyć jako samotny rodzic, by zapłacić niższy podatek. Według fiskusa żadne z nich nie ma prawa do preferencji.

Pisaliśmy o tym: Ulga dla dwojga rodziców „PIT – wspólne rozliczenie z dzieckiem dla obojga rozwiedzionych lub samotnych rodziców" 6 kwietnia 2017 r.

Mówi o tym najnowsza interpretacja (nr 0115-KDIT2-2.4011.153.2018.1.IL), dotycząca ojca, który uzyskał rozwód w 2017 r. Zgodnie z wyrokiem sądu okręgowego oboje rodzice sprawują władzę rodzicielską nad sześcioletnim synem. Chłopiec przebywa u każdego z nich w równych tygodniowych okresach czasu. Koszty utrzymania i wychowania ponosi ten rodzic, u którego syn akurat przebywa.

Czytaj także: Samotny rodzic nie rozliczy się wspólnie z dzieckiem

Wystarczy część roku

Wnioskodawca napisał, że opiekuje się dzieckiem naprzemiennie z byłą żoną, przez co stale uczestniczy w jego wychowaniu. Robi to samodzielnie, bez niczyjej pomocy. Napisał też, że zarówno on, jak i jego była żona, rozliczyli się za 2017 r. jako osoby samotnie wychowujące dziecko. Przepisy nie wymagają bowiem, by podatnik przez cały rok był samotnym rodzicem. Wystarczy, by taki stan zaistniał w ciągu roku.

Mężczyzna wystąpił o interpretację, by potwierdzić, że ma prawo do preferencji za 2017 r. i za następne lata. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak takie stanowisko za nieprawidłowe. Stwierdził, że żadne z rodziców nie ma prawa do rozliczenia z dzieckiem.

Przypomniał, że warunkiem preferencji jest m.in. posiadanie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko i wychowywanie dziecka w roku podatkowym. Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT samotnie wychowujący dziecko to: panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka i rozwodnik. Ale musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, bez wsparcia drugiego rodzica.

Dyrektor KIS zgodził się z podatnikiem, że przepisy nie wymagają, by być samotnym rodzicem przez cały rok. Jednak w opisanej sytuacji i ojciec, i matka aktywnie współuczestniczą w wychowaniu syna, mimo że nie mieszkają ze sobą.

„Okoliczność, iż dwie osoby wychowują to samo dziecko, wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dziecko samotnie" – czytamy.

Jednak sądy administracyjne coraz częściej kwestionują taki pogląd. Przełomem w tej sprawie był wyrok NSA z kwietnia 2018 r. (sygn. II FSK 573/15). Sąd uznał, że jeśli rodzice zajmują się dzieckiem w systemie opieki naprzemiennej, to oboje mają prawo do rozliczenia na preferencyjnych zasadach.

Fiskus zmienił ostatnio interpretację, ponieważ przegrał przed sądem (0112-KDIL3-2.4011.256.2017.8.MKA). Sprawa dotyczyła ojca, który zajmuje się 16-letnim synem w weekendy, a często przez cały tydzień i aktywnie uczestniczy w jego wychowaniu.

Korzyści podatkowe

Dyrektor KIS stwierdził najpierw, że ojciec nie ma prawa do preferencji. Mężczyzna zaskarżył jednak niekorzystną dla niego interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. I SA/Wr 1234/17), który ją uchylił.

W efekcie skarbówka wydała nową interpretację. Uznała, że w czasie kiedy dziecko przebywa z wnioskodawcą, jest przez niego wychowywane samotnie. Ojciec jest więc samotnym rodzicem w myśl art. 6 ust. 4 ustawy o PIT i może skorzystać z preferencji.

Adwokat Arkadiusz Stępniewski podkreśla, że rozliczenie wspólnie z dzieckiem może dać spore korzyści podatkowe. PIT płaci się wówczas w podwójnej wysokości od połowy dochodów.

– A to oznacza, że nawet od dochodów przekraczających 85,5 tys. zł można zapłacić 18 proc. podatku zamiast 32 proc. – wyjaśnia prawnik.

Według niego z ustawy o PIT wynika, że do zastosowania preferencji wystarczy spełnienie warunków formalnych, np. bycie rozwodnikiem, i zajmowanie się dzieckiem przez część roku bez wsparcia drugiego rodzica. – Takie warunki może spełniać jednocześnie i matka, i ojciec – mówi.

Adam Allen, doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners

W przypadku naprzemiennej opieki rozwiedzionych rodziców nad dzieckiem zasadne wydaje się pytanie, czy z punktu widzenia ulgi podatkowej dla samotnych rodziców mamy wciąż do czynienia z samotnym wychowywaniem przez obydwoje rodziców tego samego dziecka. Fiskus idzie dużo dalej, uznając prawo do ulgi tylko w sytuacji wychowywania dziecka wyłącznie przez jednego z rodziców – czyli bez zaangażowania ze strony drugiego z nich. Niemniej tak jak nie każdy kontakt drugiego rodzica z dzieckiem oznacza od razu „wychowywanie", tak jednocześnie jeśli obydwoje rozwiedzeni rodzice dzielą między siebie obowiązki wychowywania dziecka, to trudno uznać to za wychowywanie „samotne".

Opieka naprzemienna to coraz popularniejsze rozwiązanie. Może mieć jednak negatywne konsekwencje podatkowe. Matka i ojciec, którzy zajmują się dzieckiem na zmianę, chcą się oboje rozliczyć jako samotny rodzic, by zapłacić niższy podatek. Według fiskusa żadne z nich nie ma prawa do preferencji.

Pisaliśmy o tym: Ulga dla dwojga rodziców „PIT – wspólne rozliczenie z dzieckiem dla obojga rozwiedzionych lub samotnych rodziców" 6 kwietnia 2017 r.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona