Polacy na herbacianym szlaku

Dzieje Polonii w miejscu egzotycznym zawsze są ciekawe, bo to zwykle nieznany i zepchnięty na bok obszar badań historycznych. Tym razem dostajemy do ręki opowieść o Polakach, którzy na przełomie XIX i XX wieku znaleźli się na pograniczu rosyjsko-chińskim. Ich losy nakreślił historyk dr Andrzej Giza, dyrektor Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena.

Publikacja: 21.02.2020 18:00

Polacy na herbacianym szlaku

Foto: materiały prasowe

Mało kto wie, że miasto Harbin założył polski inżynier Adam Szydłowski w 1898 r. i stało się ono centralnym punktem Kolei Wschodniochińskiej, czyli części Kolei Transsyberyjskiej ciągnącej się od Moskwy do Władywostoku przez 9298 km.

Kolej budowali polscy inżynierowie i robotnicy, architekci zaś planowali miasto. Wśród nich znaleźli się zesłańcy. Szlak kolejowy kredytowali bankierzy Ludwik Kronenberg i Jan Gotlib Bloch, a jednym z nadzorców budowy był Stanisław Kierbedź. Z warszawskich fabryk pochodziły szyny i wagony kolejowe. Polacy zbudowali też Harbin, a secesyjny dworzec kolejowy w tym mieście wzorowany był na bryle dziewiętnastowiecznego obiektu z Siedlec. W kolejnych latach w mieście tym zamieszkiwało tysiące Polaków, tworzyli oni polskie instytucje, stowarzyszenia, kościoły, szkołę, kluby sportowe, wydawali gazety, a w sklepach można było kupić produkowane przez nich wódki Krakowską i Lubelską. Wprowadzili w tym rejonie Azji uprawę buraka cukrowego, a także produkcję piwa, zaś do diety Azjatów – nabiał. Walorem publikacji dr. Gizy jest bogactwo unikalnych ilustracji pokazujących życie mieszkańców Harbinu. Część z nich wróciła do Polski po odzyskaniu niepodległości w latach 20., pozostali zaś po zakończeniu II wojny światowej. Niewiele zachowało się do dziś śladów polskiej obecności w tym miejscu. Zatarli je chińscy komuniści w czasie tzw. rewolucji kulturalnej.

Teraz 4 zł za tydzień dostępu do rp.pl!

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Plus Minus
Emilka pierwsza rzuciła granat
Plus Minus
„Banel i Adama”: Świat daleki czy bliski
Plus Minus
Piotr Zaremba: Kamienica w opałach
Plus Minus
Marcin Święcicki: Leszku, zgódź się
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Plus Minus
Chwila przerwy od rozpadającego się świata