Po zmianach w ordynacji podatkowej, zwłaszcza po wprowadzeniu klauzuli obejścia prawa podatkowego i związanego z nią postępowania klauzulowego, fiskus ma więcej możliwości, by odmawiać interpretacji indywidualnych. Czasem urzędnikom wystarczy słowo w ustawie, by uzasadnić odmowę. Przykładem nadinterpretacji przepisów ograniczających prawa podatników do interpretacji jest czwartkowa sprawa rozstrzygnięta przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Czytaj także: RPO: fiskus ma zbyt duże pole do dowolnej interpretacji

Z wnioskiem o interpretację wystąpiła spółka zarządzająca markami z branży gastronomicznej. W jej portfolio jest kilka znanych sieci restauracyjnych, w tym fastfoodowych. Chciała zapytać o możliwość zastosowania art. 32 ust. 1 ustawy o VAT do sprzedaży posiłków na rzecz zleceniobiorców. Mówiąc najogólniej, daje on fiskusowi uprawnienie do szacowania podstawy opodatkowania w wypadku istnienia wymienionych w nim związków (powiązań) między firmami.

Fiskus stanął na stanowisku, że nie musi odpowiadać na pytanie o ten przepis. Zasłonił się treścią art. 14b § 2a pkt 1 ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem przedmiotem wniosku o interpretację nie mogą być przepisy prawa podatkowego, które regulują właściwość, uprawnienia oraz obowiązki fiskusa. W ocenie urzędników odpowiedź na pytanie spółki prowadziłaby do naruszenia kompetencji właściwych organów podatkowych.

Spółka nie zgodziła się z taką oceną jej wniosku. Zaskarżyła odmowę wszczęcia postępowania i wygrała. Najpierw rację przyznał jej Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Nie miał najmniejszych wątpliwości, że art. 32 ustawy o VAT ma charakter materialny i wpływ na prawa oraz obowiązki skarżącego na gruncie podatkowym. Jak tłumaczył sąd, dotyczą bowiem określenia wysokości zobowiązania podatkowego w przypadku sprzedaży pracownikom (zleceniobiorcom) posiłków po cenach odbiegających od wartości rynkowej. Udzielenie odpowiedzi na tak stawiane pytanie ma znaczenie dla spółki, bo dotyczy określenia podstawy jej opodatkowania, a więc istotnego elementu w określeniu wysokości zobowiązania.

Tak samo uznał NSA. Także jego zdaniem art. 32 ustawy o  VAT to przepis materialny. Dotyczy on podstawy opodatkowania, a trudno sobie wyobrazić bardziej materialnoprawną kwestię. NSA nie zgodził się, że sformułowanie „organ określa podstawę opodatkowania" odnosi się do uprawnień i obowiązków. Wyłączenie prawa do występowania o interpretację dotyczy norm kompetencyjnych. Jak tłumaczył sędzia NSA Krzysztof Wujek, gdyby uznać, że słowo „określa" przesądza, że dana norma wchodzi w zakres uprawnień i obowiązków organów podatkowych, to moglibyśmy w ogóle skasować interpretacje indywidualne.

Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: I FSK 1408/17